46
ห้องพักผ่อนรวม (Common Room) / น้ำหวาน การพนัน กัญชาและยาสูบ
« เมื่อ: 27 กรกฎาคม 2014, 00:54:30 »
สัปดาห์ที่ผ่านมานี้ มีเรื่องน่าสนใจในอเมริกาเรื่องหนึ่งซึ่งสื่อส่วนใหญ่ดูจะไม่สนใจเท่าไรนัก
ทั้งนี้ คงเพราะมีเหตุการณ์เล็กใหญ่หลายเรื่องเกิดขึ้นในเวลาใกล้เคียงกัน ในเมืองไทย ความขัดแย้งระหว่างผู้ฝึกสอนชาวเกาหลีใต้กับนักกีฬาเทควันโดไทยได้รับความสนใจเป็นพิเศษ ในต่างประเทศก็มีเรื่องเครื่องบินของสายการบินมาเลเซียถูกยิงตกที่ยูเครนและอิสราเอลส่งกองทัพเข้าไปในฉนวนกาซาเพื่อไล่ล่าศัตรู เรื่องที่ไม่ค่อยมีสื่อรายงานได้แก่การตัดสินของศาลอเมริกันในรัฐฟลอริดาให้บริษัทผลิตบุหรี่อาร์. เจ. เรย์โนลด์จ่ายค่าเสียหายให้แก่แม่หม้ายคนหนึ่งเป็นเงินถึง 23,600 ล้านดอลลาร์ ใช่แล้ว! 23,600 ล้านดอลลาร์ซึ่งคิดเป็นเงินได้เกือบ 8 แสนล้านบาท
เงินจำนวนมหาศาลนั้นเป็นผลของคดีที่แม่หม้ายฟ้องอาร์. เจ. เรย์โนลด์ว่าไม่เตือนผู้สูบบุหรี่ถึงอันตรายร้ายแรงของการสูบบุหรี่ทั้งที่บริษัทรู้อยู่แก่ใจว่าเป็นความจริง สามีของแม่หม้ายตายเมื่อหลายปีก่อนด้วยโรคมะเร็งปอดอันเกิดจากการสูบบุหรี่ เรื่องศาลตัดสินให้บริษัทผลิตบุหรี่ชดใช้ค่าเสียหายในแนวเดียวกันนี้มีมาก่อนแล้วหลายราย แต่ไม่มีกรณีไหนที่ประเมินค่าเสียหายเป็นหมื่นล้านดอลลาร์ ผู้สันทัดกรณีจึงมองกันว่าเรื่องยังไม่จบเพราะบริษัทจะอุทธรณ์และศาลชั้นต่อไปอาจสั่งให้กลับคำตัดสินของศาลชั้นต้น
ในปัจจุบันนี้ เรื่องอันตรายของการสูบบุหรี่ย่อมเป็นที่ทราบกันดีแล้ว ฉะนั้น การห้ามสูบบุหรี่ในที่สาธารณะจึงกระจายออกไปอย่างกว้างขวาง อย่างไรก็ดี ยังไม่มีสังคมไหนออกกฎหมายห้ามขาย หรือสูบบุหรี่ ตรงกันข้าม ผลของการสูบบุหรี่ที่เป็นอันตรายกลับนับว่าเป็นของดีในทางเศรษฐกิจเช่นเดียวกับการผลิตใบยาสูบและการนำใบยาสูบไปทำบุหรี่ เมื่อผู้ป่วยด้วยโรคมะเร็งจากการสูบบุหรี่เสียค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาล สิ่งที่นำมาใช้ในกระบวนการนั้นนับเป็นผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศ หรือจีดีพี ด้วยเหตุนี้ ที่มาของจีดีพีจึงมีความสำคัญและตัวเลขจีดีพีที่เราต่างเชื่อกันว่ายิ่งสูงยิ่งดีนั้นอาจเป็นเพียงภาพลวงตา มันอาจใช้ชี้วัดระดับการพัฒนาและความสุขของสังคมมิได้เสมอไป
อนึ่ง อาจไม่เป็นที่ทราบกันอย่างกว้างขวางนักว่า จีดีพีเป็นสิ่งที่นักเศรษฐศาสตร์คิดขึ้นมาใช้วัดมูลค่าสินค้าและบริการเมื่อราว 80 ปีมานี้เองทั้งที่มนุษยชาติผลิตสิ่งต่างๆ มานับแสนปีแล้ว เนื่องจากจีดีพีนับเฉพาะกิจกรรมถูกกฎหมายโดยไม่แยกว่ากิจกรรมให้คุณหรือให้โทษ ฉะนั้น วันใดที่รัฐบาลตรากฎหมายให้กิจกรรมที่มักเป็นอันตรายและเคยผิดกฎหมายมาก่อนเป็นสิ่งถูกกฎหมาย วันนั้น จีดีพีก็จะเพิ่มขึ้น ในช่วงนี้มีแนวโน้มในอเมริกาเรื่องการตรากฎหมายให้สิ่งที่มักเป็นอันตรายและเคยผิดกฎหมายให้ประชาชนทำได้อย่างกว้างขวางขึ้นโดยเฉพาะในด้านการพนันและการสูบกัญชาเพื่อสันทนาการ หรือเพื่อความเพลิดเพลิน
การพนันที่สำคัญมักเป็นในรูปของการออกหวยและการเปิดบ่อนซึ่งตอนนี้มิได้มีเฉพาะในเมืองลาสเวกัสและเมืองแอตแลนติกซิตี้ที่โด่งดังเท่านั้น หากกระจายออกไปในหลายท้องถิ่นเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ รัฐบาลมักอ้างถึงการขยายฐานของการเก็บภาษี การมีงานทำของประชาชนและการปราบปรามการพนันใต้ดินในการอนุญาตให้ออกหวยและตั้งบ่อนการพนัน แต่ไม่ให้ความสำคัญแก่ผลเสียหายร้ายแรงที่กิจกรรมเหล่านั้นมีต่อบุคคลและสังคม อาทิเช่น การติดการพนันและการใช้เงินหมดไปในการเล่นหวยของคนที่มีรายได้ต่ำแทนที่จะนำไปซื้อสิ่งที่มีความสำคัญต่อการดำรงชีวิต
ทางด้านการห้ามสูบกัญชาเพื่อสันทนาการซึ่งเป็นสิ่งผิดกฎหมายมานาน (บางรัฐอนุญาตให้ผู้ป่วยด้วยโรคบางอย่างที่ไม่มียารักษาสูบกัญชาเพื่อบรรเทาอาการได้) รัฐบาลของรัฐต่างๆ เริ่มเปิดให้ทำได้อย่างกว้างขวางขึ้นเริ่มจากรัฐโคโลราโดและต่อด้วยรัฐวอชิงตัน คาดว่าอีกไม่นานรัฐอื่นๆ จะทำตาม การสูบกัญชาทำให้มึนเมาซึ่งอาจนำไปสู่การทำอะไรโดยขาดสติเป็นเรื่องที่รับรู้กันอยู่แล้ว ด้วยเหตุนี้ รัฐที่อนุญาตให้สูบกัญชาเพื่อสันทนาการได้จึงควบคุมการขายให้แต่ละบุคคลอย่างเข้มงวด
อย่างไรก็ดี ผู้สูบกัญชามีโอกาสติดมากหากสูบเป็นประจำซึ่งจะทำให้เกิดผลร้ายต่อสุขภาพ เนื่องจากทั้งสองรัฐเพิ่งอนุญาตให้สูบกัญชาได้อย่างเสรี ผลทางด้านนี้จึงยังไม่มีออกมา ตอนนี้มีรายงานว่าฝ่ายรัฐบาลดีใจที่เก็บภาษีได้มากเนื่องจากการขยายตัวทางเศรษฐกิจจากการผลิตและขายกัญชา ฝ่ายนักนิยมสูบกัญชาก็พากันดีใจที่จะได้กัญชามาสูบอย่างเสรี ส่วนผลร้ายไม่ค่อยมีใครพูดถึงซึ่งในวันหนึ่งข้างหน้าอาจจะออกมาในรูปของคดีที่ศาลคิดค่าเสียหายเป็นหมื่นล้านดอลลาร์เช่นเดียวกับคดีของการสูบบุหรี่ก็ได้
นอกจากเรื่องภาครัฐอนุญาตให้ทำสิ่งที่เป็นอบายมุขได้อย่างกว้างขวางขึ้นแล้ว ยังมีอีกเรื่องหนึ่งซึ่งสื่อมิได้รายงานอย่างกว้างขวางนัก นั่นคือ ศาลตัดสินว่ามหานครนิวยอร์กขัดรัฐธรรมนูญเรื่องตรากฎหมายห้ามขายน้ำหวานอัดลมขนาดใหญ่กว่า 16 ออนซ์ในสถานที่สาธารณะ อาทิเช่น โรงภาพยนตร์และสนามกีฬา นครนิวยอร์กต้องการทำเช่นนั้นเพื่อป้องกันมิให้จำนวนคนอ้วนเกินพอดีเพิ่มขึ้น ในขณะนี้การอ้วนเกินพอดีระบาดอย่างกว้างขวางจนสร้างความเสียหายร้ายแรง
เนื่องจากอเมริกาเป็นผู้นำในหลายด้าน ความเป็นไปในอเมริกาจึงมักมีผู้จ้องดูและทำตาม เมื่อไม่นานมานี้ อุรุกวัยเปิดเสรีให้ปลูกและสูบกัญชาได้ทั่วประเทศ การพนันและการขายน้ำหวานอัดลมขนาดยักษ์จากร้านอาหารจานด่วนและร้านสะดวกซื้อที่มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาก็กำลังแพร่กระจายออกไปยังส่วนต่าง ๆ ของโลก สิ่งเหล่านี้มีผลกระทบทางลบและเป็นกิจกรรมที่ตรงข้ามกับหลักเศรษฐกิจพอเพียง
จึงน่าจับตาดูว่าผู้มีอำนาจเบ็ดเสร็จเด็ดขาดจะทำอะไรต่อไปในแผ่นดินที่แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงถือกำเนิด
โดย : ดร.ไสว บุญมา
กรุงเทพธุรกิจ 25 กรกฎาคม 2557
ทั้งนี้ คงเพราะมีเหตุการณ์เล็กใหญ่หลายเรื่องเกิดขึ้นในเวลาใกล้เคียงกัน ในเมืองไทย ความขัดแย้งระหว่างผู้ฝึกสอนชาวเกาหลีใต้กับนักกีฬาเทควันโดไทยได้รับความสนใจเป็นพิเศษ ในต่างประเทศก็มีเรื่องเครื่องบินของสายการบินมาเลเซียถูกยิงตกที่ยูเครนและอิสราเอลส่งกองทัพเข้าไปในฉนวนกาซาเพื่อไล่ล่าศัตรู เรื่องที่ไม่ค่อยมีสื่อรายงานได้แก่การตัดสินของศาลอเมริกันในรัฐฟลอริดาให้บริษัทผลิตบุหรี่อาร์. เจ. เรย์โนลด์จ่ายค่าเสียหายให้แก่แม่หม้ายคนหนึ่งเป็นเงินถึง 23,600 ล้านดอลลาร์ ใช่แล้ว! 23,600 ล้านดอลลาร์ซึ่งคิดเป็นเงินได้เกือบ 8 แสนล้านบาท
เงินจำนวนมหาศาลนั้นเป็นผลของคดีที่แม่หม้ายฟ้องอาร์. เจ. เรย์โนลด์ว่าไม่เตือนผู้สูบบุหรี่ถึงอันตรายร้ายแรงของการสูบบุหรี่ทั้งที่บริษัทรู้อยู่แก่ใจว่าเป็นความจริง สามีของแม่หม้ายตายเมื่อหลายปีก่อนด้วยโรคมะเร็งปอดอันเกิดจากการสูบบุหรี่ เรื่องศาลตัดสินให้บริษัทผลิตบุหรี่ชดใช้ค่าเสียหายในแนวเดียวกันนี้มีมาก่อนแล้วหลายราย แต่ไม่มีกรณีไหนที่ประเมินค่าเสียหายเป็นหมื่นล้านดอลลาร์ ผู้สันทัดกรณีจึงมองกันว่าเรื่องยังไม่จบเพราะบริษัทจะอุทธรณ์และศาลชั้นต่อไปอาจสั่งให้กลับคำตัดสินของศาลชั้นต้น
ในปัจจุบันนี้ เรื่องอันตรายของการสูบบุหรี่ย่อมเป็นที่ทราบกันดีแล้ว ฉะนั้น การห้ามสูบบุหรี่ในที่สาธารณะจึงกระจายออกไปอย่างกว้างขวาง อย่างไรก็ดี ยังไม่มีสังคมไหนออกกฎหมายห้ามขาย หรือสูบบุหรี่ ตรงกันข้าม ผลของการสูบบุหรี่ที่เป็นอันตรายกลับนับว่าเป็นของดีในทางเศรษฐกิจเช่นเดียวกับการผลิตใบยาสูบและการนำใบยาสูบไปทำบุหรี่ เมื่อผู้ป่วยด้วยโรคมะเร็งจากการสูบบุหรี่เสียค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาล สิ่งที่นำมาใช้ในกระบวนการนั้นนับเป็นผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศ หรือจีดีพี ด้วยเหตุนี้ ที่มาของจีดีพีจึงมีความสำคัญและตัวเลขจีดีพีที่เราต่างเชื่อกันว่ายิ่งสูงยิ่งดีนั้นอาจเป็นเพียงภาพลวงตา มันอาจใช้ชี้วัดระดับการพัฒนาและความสุขของสังคมมิได้เสมอไป
อนึ่ง อาจไม่เป็นที่ทราบกันอย่างกว้างขวางนักว่า จีดีพีเป็นสิ่งที่นักเศรษฐศาสตร์คิดขึ้นมาใช้วัดมูลค่าสินค้าและบริการเมื่อราว 80 ปีมานี้เองทั้งที่มนุษยชาติผลิตสิ่งต่างๆ มานับแสนปีแล้ว เนื่องจากจีดีพีนับเฉพาะกิจกรรมถูกกฎหมายโดยไม่แยกว่ากิจกรรมให้คุณหรือให้โทษ ฉะนั้น วันใดที่รัฐบาลตรากฎหมายให้กิจกรรมที่มักเป็นอันตรายและเคยผิดกฎหมายมาก่อนเป็นสิ่งถูกกฎหมาย วันนั้น จีดีพีก็จะเพิ่มขึ้น ในช่วงนี้มีแนวโน้มในอเมริกาเรื่องการตรากฎหมายให้สิ่งที่มักเป็นอันตรายและเคยผิดกฎหมายให้ประชาชนทำได้อย่างกว้างขวางขึ้นโดยเฉพาะในด้านการพนันและการสูบกัญชาเพื่อสันทนาการ หรือเพื่อความเพลิดเพลิน
การพนันที่สำคัญมักเป็นในรูปของการออกหวยและการเปิดบ่อนซึ่งตอนนี้มิได้มีเฉพาะในเมืองลาสเวกัสและเมืองแอตแลนติกซิตี้ที่โด่งดังเท่านั้น หากกระจายออกไปในหลายท้องถิ่นเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ รัฐบาลมักอ้างถึงการขยายฐานของการเก็บภาษี การมีงานทำของประชาชนและการปราบปรามการพนันใต้ดินในการอนุญาตให้ออกหวยและตั้งบ่อนการพนัน แต่ไม่ให้ความสำคัญแก่ผลเสียหายร้ายแรงที่กิจกรรมเหล่านั้นมีต่อบุคคลและสังคม อาทิเช่น การติดการพนันและการใช้เงินหมดไปในการเล่นหวยของคนที่มีรายได้ต่ำแทนที่จะนำไปซื้อสิ่งที่มีความสำคัญต่อการดำรงชีวิต
ทางด้านการห้ามสูบกัญชาเพื่อสันทนาการซึ่งเป็นสิ่งผิดกฎหมายมานาน (บางรัฐอนุญาตให้ผู้ป่วยด้วยโรคบางอย่างที่ไม่มียารักษาสูบกัญชาเพื่อบรรเทาอาการได้) รัฐบาลของรัฐต่างๆ เริ่มเปิดให้ทำได้อย่างกว้างขวางขึ้นเริ่มจากรัฐโคโลราโดและต่อด้วยรัฐวอชิงตัน คาดว่าอีกไม่นานรัฐอื่นๆ จะทำตาม การสูบกัญชาทำให้มึนเมาซึ่งอาจนำไปสู่การทำอะไรโดยขาดสติเป็นเรื่องที่รับรู้กันอยู่แล้ว ด้วยเหตุนี้ รัฐที่อนุญาตให้สูบกัญชาเพื่อสันทนาการได้จึงควบคุมการขายให้แต่ละบุคคลอย่างเข้มงวด
อย่างไรก็ดี ผู้สูบกัญชามีโอกาสติดมากหากสูบเป็นประจำซึ่งจะทำให้เกิดผลร้ายต่อสุขภาพ เนื่องจากทั้งสองรัฐเพิ่งอนุญาตให้สูบกัญชาได้อย่างเสรี ผลทางด้านนี้จึงยังไม่มีออกมา ตอนนี้มีรายงานว่าฝ่ายรัฐบาลดีใจที่เก็บภาษีได้มากเนื่องจากการขยายตัวทางเศรษฐกิจจากการผลิตและขายกัญชา ฝ่ายนักนิยมสูบกัญชาก็พากันดีใจที่จะได้กัญชามาสูบอย่างเสรี ส่วนผลร้ายไม่ค่อยมีใครพูดถึงซึ่งในวันหนึ่งข้างหน้าอาจจะออกมาในรูปของคดีที่ศาลคิดค่าเสียหายเป็นหมื่นล้านดอลลาร์เช่นเดียวกับคดีของการสูบบุหรี่ก็ได้
นอกจากเรื่องภาครัฐอนุญาตให้ทำสิ่งที่เป็นอบายมุขได้อย่างกว้างขวางขึ้นแล้ว ยังมีอีกเรื่องหนึ่งซึ่งสื่อมิได้รายงานอย่างกว้างขวางนัก นั่นคือ ศาลตัดสินว่ามหานครนิวยอร์กขัดรัฐธรรมนูญเรื่องตรากฎหมายห้ามขายน้ำหวานอัดลมขนาดใหญ่กว่า 16 ออนซ์ในสถานที่สาธารณะ อาทิเช่น โรงภาพยนตร์และสนามกีฬา นครนิวยอร์กต้องการทำเช่นนั้นเพื่อป้องกันมิให้จำนวนคนอ้วนเกินพอดีเพิ่มขึ้น ในขณะนี้การอ้วนเกินพอดีระบาดอย่างกว้างขวางจนสร้างความเสียหายร้ายแรง
เนื่องจากอเมริกาเป็นผู้นำในหลายด้าน ความเป็นไปในอเมริกาจึงมักมีผู้จ้องดูและทำตาม เมื่อไม่นานมานี้ อุรุกวัยเปิดเสรีให้ปลูกและสูบกัญชาได้ทั่วประเทศ การพนันและการขายน้ำหวานอัดลมขนาดยักษ์จากร้านอาหารจานด่วนและร้านสะดวกซื้อที่มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาก็กำลังแพร่กระจายออกไปยังส่วนต่าง ๆ ของโลก สิ่งเหล่านี้มีผลกระทบทางลบและเป็นกิจกรรมที่ตรงข้ามกับหลักเศรษฐกิจพอเพียง
จึงน่าจับตาดูว่าผู้มีอำนาจเบ็ดเสร็จเด็ดขาดจะทำอะไรต่อไปในแผ่นดินที่แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงถือกำเนิด
โดย : ดร.ไสว บุญมา
กรุงเทพธุรกิจ 25 กรกฎาคม 2557