ท่ามกลางกระแสการเรียกร้องมากขึ้นในหลายประเทศ ให้มีการพัฒนาระบบน้ำประปาที่สามารถบริโภคได้ ล่าสุดมีงานวิจัยในสหรัฐฯ ที่หลายคนฟังแล้วอาจตกใจ เพราะพวกเขาพบว่า ในน้ำขวด 3 ยี่ห้อที่หาซื้อได้ทั่วไปจากวอลมาร์ตนั้น มีอนุภาคพลาสติกปะปนเฉลี่ยถึง 240,000 อนุภาคต่อลิตร
ที่ผ่านมา นักวิทยาศาสตร์บางกลุ่มเชื่อมาโดยตลอดว่า น้ำที่ถูกบรรจุอยู่ภายในขวดพลาสติกนั้น อย่างไรจะต้องมีอนุภาคพลาสติกปะปนอยู่ด้วยไม่มากก็น้อยอย่างแน่นอน แต่ยังไม่มีวิธีการศึกษายืนยันที่ชัดเจน
กระทั่งนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย และมหาวิทยาลัยรัตเกอร์ส ได้ทำการศึกษาตัวอย่างน้ำดื่มบรรจุขวดจำนวน 3 ยี่ห้อ ยี่ห้อละ 5 ขวด ด้วยเทคนิคกล้องจุลทรรศน์เลเซอร์คู่ (Dual Laser Microscope) พวกเขาก็ได้พบกับอนุภาคพลาสติกจำนวนมาก
นักวิจัยพบว่า ระดับอนุภาคพลาสติกในน้ำขวดอยู่ที่ระหว่าง 110,000 ถึง 400,000 อนุภาคต่อลิตร หรือเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 240,000 อนุภาค โดยยังพบด้วยว่า อนุภาคพลาสติกในน้ำเป็น นาโนพลาสติก มากกว่า ไมโครพลาสติก ราว 10-100 เท่า
ไมโครพลาสติกคืออนุภาคพลาสติกที่มีขนาดเล็กกว่า 5 มิลลิเมตร ไปจนถึง 1 ไมโครเมตร ส่วนอะไรก็ตามที่เล็กกว่านั้นก็คือนาโนพลาสติก
นอกจากนี้ อนุภาคพลาสติกที่พบนั้น เบื้องต้นมีอยู่อย่างน้อย 7 ชนิด คือ โพลีเอไมด์, โพรพิลีน, โพลีเอทิลีน, โพลีเมทิลเมทาคริเลต, โพลีไวนิลคลอไรด์, โพลีสไตรีน และโพลีเอทิลีนเทเรฟทาเลต
ดร.เฉียน ไน่ซิน จากภาควิชาเคมี มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย หนึ่งในทีมวิจัย กล่าวว่า ดูเหมือนว่าอนุภาคพลาสติกส่วนใหญ่มาจากขวดและแผ่นกรองรีเวอร์สออสโมซิสที่ใช้เพื่อป้องกันสิ่งปนเปื้อนอื่น ๆ
เธอบอกว่า จะยังไม่เปิดเผยชื่อของน้ำขวดทั้งสามแบรนด์ เนื่องจากนักวิจัยต้องการตัวอย่างเพิ่มเติมมากกว่านี้ก่อน และต้องการศึกษายี่ห้ออื่น ๆ เพิ่มเติม แต่เธอบอกว่ามันเป็นน้ำขวดทั่วไปที่หาซื้อได้ตามวอลมาร์ต
ทั้งนี้ นักวิจัยยังคงไม่สามารถตอบคำถามสำคัญได้ว่า อนุภาคไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกที่อยู่ในน้ำดื่มเหล่านี้ เป็นอันตรายต่อสุขภาพหรือไม่?
ฟีบี สเตเปิลตัน นักพิษวิทยาจากมหาวิทยาลัยรัตเกอร์ส หนึ่งในทีมวิจัย กล่าวว่า ขณะนี้อยู่ระหว่างการตรวจสอบ เราไม่รู้ว่ามันอันตรายหรืออันตรายแค่ไหน เรารู้ว่าพวกมันเข้าไปในเนื้อเยื่อของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม รวมถึงคนด้วย
และการวิจัยในปัจจุบันกำลังศึกษาว่า พวกมันทำอะไรบ้างเมื่อเข้าไปอยู่ในเซลล์
ด้านสมาคมน้ำดื่มบรรจุขวดระหว่างประเทศระบุในแถลงการณ์ว่า ในปัจจุบัน เรายังขาดวิธีการการวัดอนุภาคพลาสติกที่ได้มาตรฐาน และยังไม่มีข้อมูลทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับผลกระทบต่อสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นจากอนุภาคนาโนพลาสติกและไมโครพลาสติก ดังนั้นรายงานของสื่อเกี่ยวกับอนุภาคเหล่านี้ในน้ำดื่มไม่ได้ทำอะไรมากไปกว่าการทำให้ผู้บริโภคหวาดกลัวโดยไม่จำเป็น
สภาเคมีแห่งอเมริกา ซึ่งเป็นตัวแทนของผู้ผลิตพลาสติก ปฏิเสธที่จะแสดงความคิดเห็นในทันที
ทั้งนี้ ทีมวิจัยที่รายงานการค้นพบครั้งนี้เปิดเผยว่า หลังทำการศึกษานี้ พวกเขาก็เริ่มลดการดื่มน้ำจากน้ำบรรจุขวด
เว่ย หมิ่น นักเคมีจาก ม.โคลัมเบีย ผู้บุกเบิกเทคโนโลยีกล้องจุลทรรศน์เลเซอร์คู่ หนึ่งในทีมวิจัย กล่าวว่า เขาลดการดื่มน้ำดื่มบรรจุขวดลงครึ่งหนึ่ง ส่วนสเตเปิลตันกล่าวว่าตอนนี้เธออาศัยดื่มน้ำกรองที่บ้านมากขึ้น แต่ผู้ร่วมวิจัยอีกคนอย่าง เหยียน เป่ย์จ้าน นักเคมีด้านสิ่งแวดล้อม ม.โคลัมเบีย ชี้ให้เห็นว่า ตัวกรองก็อาจเป็นปัญหาได้หากนำพลาสติกมาใช้
ด้านผู้เชี่ยวชาญที่ไม่เกี่ยวข้องกับการศึกษานี้ก็ออกมาแสดงท่าทียกย่องการศึกษาวิจัยนี้ และส่วนใหญ่เห็นพ้องกันว่า มีความไม่สบายใจโดยทั่วไปเกี่ยวกับอันตรายของอนุภาคพลาสติกขนาดเล็ก แต่ก็ยังเร็วเกินไปที่จะฟันธงถึงอันตรายของมัน
เจสัน โซมาเรลลี ศาสตราจารย์ด้านการแพทย์และผู้อำนวยการกลุ่มมะเร็งวิทยาเปรียบเทียบแห่งมหาวิทยาลัยดยุก กล่าวว่า อันตรายจากพลาสติกยังคงเป็นคำถามที่ยังไม่มีคำตอบ แต่สำหรับผม สารเติมแต่งเป็นสิ่งที่น่ากังวลมากที่สุด
เขาบอกว่า เราและคนอื่น ๆ ได้แสดงให้เห็นว่า นาโนพลาสติกเหล่านี้สามารถแทรกซึมเข้าไปในเซลล์ได้ และเรารู้ว่านาโนพลาสติกมีสารเคมีทุกชนิดที่อาจทำให้เซลล์เกิดความเครียด เกิดความเสียหายของ DNA และเปลี่ยนแปลงการเผาผลาญหรือการทำงานของเซลล์
โซมาเรลลีกล่าวว่า ในผลงานการวิจัยของเขาที่ยังไม่ได้ตีพิมพ์ พบว่า ในพลาสติกเหล่านี้ มีสารเคมีที่ก่อให้เกิดมะเร็งมากกว่า 100 ชนิด
ด้าน เชอร์รี เมสัน ผู้อำนวยการฝ่ายความยั่งยืนของ Penn State Behrend ในรัฐเพนซิลวาเนีย ซึ่งไม่ได้เกี่ยวข้องกับการศึกษาวิจัย กล่าวว่า การค้นพบครั้งใหม่นี้ตอกย้ำคำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญที่มีมายาวนานว่า ควรดื่มน้ำประปาจากแก้วหรือภาชนะสแตนเลสมากกว่าพลาสติก
ผู้คนไม่คิดว่าพลาสติกจะหลุดลอกออกมา แต่จริง ๆ แล้วมันเป็นอย่างนั้น ในลักษณะเดียวกับที่เราผลัดเซลล์ผิวอยู่ตลอดเวลา พลาสติกจะปล่อยเศษเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่แตกออกอยู่ตลอดเวลา เมสันกล่าว
เธอยังมีความคิดเห็นคล้ายกับโซมาเรลลีในเรื่องความอันตรายของอนุภาคพลาสติกด้วยว่า สารเคมีต่าง ๆ ถูกใช้ในการผลิตพลาสติก ดังนั้นหากพลาสติกเข้าสู่ร่างกายเรา มันก็จะนำสารเคมีเหล่านั้นเข้ามาด้วย และเนื่องจากอุณหภูมิของร่างกายคนสูงกว่าภายนอก สารเคมีเหล่านั้นจะเคลื่อนย้ายออกจากพลาสติกนั้นและจบลงที่ร่างกายของเรา
เธอเสริมว่า สารเคมีสามารถถูกส่งไปยังตับ ไต และสมองของคุณ และยังแพร่กระจายป่านรกไปอยู่ในเด็กในครรภ์ได้ด้วย เมสันกล่าว โดยอ้างถึงงานวิจัยอื่นก่อนหน้านี้ ที่มีการศึกษาหนูที่ตั้งท้อง แล้วนักวิจัยพบสารเคมีพลาสติกในสมอง หัวใจ ตับ ไต และปอดของทารกหนูที่กำลังพัฒนา 24 ชั่วโมงหลังจากที่แม่หนูตั้งครรภ์ โดยลูกหนูจะกลืนหรือหายใจเอาอนุภาคพลาสติกเข้าไปด้วย
สเตเปิลตันเสริมว่า ปัจจุบัน เคยมีการพบไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกในรกของมนุษย์ ในเนื้อเยื่อปอดของมนุษย์ ในอุจจาระของมนุษย์ หรือแม้แต่ในเลือดมนุษย์
เหยียนกล่าวว่า เขากำลังเริ่มศึกษาแหล่งน้ำอื่น ๆ ในบอสตัน เซนต์หลุยส์ ลอสแอนเจลิส และที่อื่น ๆ เพื่อดูว่ามีพลาสติกอยู่ในน้ำประปามากแค่ไหน โดยการศึกษาก่อนหน้านี้เกี่ยวกับไมโครพลาสติกและการทดสอบเบื้องต้นระบุว่าอาจมีนาโนพลาสติกในน้ำประปาน้อยกว่าน้ำบรรจุขวด
เรียบเรียงจาก Associated Press / CNN
PPTVHD36
9 มค 2567