หลักการ : ที่มาของปัญหาธรรมาภิบาลในการรักษาพยาบาลของประชาชนไทยปัจจุบัน
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐(จาก ร.ธ.น. พ.ศ.๒๕๔๐) มาตรา ๕๑
“บุคคลย่อมมีสิทธิเสมอกันในการรับบริการทางสาธารณสุขที่เหมาะสมและได้มาตรฐาน และผู้ยากไร้มีสิทธิได้รับการรักษาพยาบาลจากสถานบริการสาธารณสุขของรัฐโดยรับการรักษาพยาบาลจากสถานบริการสาธารณสุขของรัฐโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
บุคคลย่อมมีสิทธิได้รับการบริการสาธารณสุขจากรัฐซึ่งต้องเป็นไปอย่างทั่วถึงและมีประสิทธิภาพ
บุคคลย่อมมีสิทธิได้รับการป้องกันและขจัดโรคติดต่ออันตรายจากรัฐอย่างเหมาะสม โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายและทันต่อเหตุการณ์”
ในขณะนี้ได้มีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการรักษาพยาบาลประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศอยู่ ๓ หน่วยงานคือ
๑. พ.ร.บ.สวัสดิการข้าราชการ พ.ศ.๒๕๒๓ ให้กระทรวงการคลังมีหน้าที่ จัดหาเงินงบประมาณมาเป็น ค่ารักษาพยาบาลของข้าราชการและครอบครัวเป็นสวัสดิการตามสัญญาที่ข้าราชการได้ทำต่อหน่วยงานของตน ซึ่งเป็นระบบที่จ่ายค่ารักษาตามค่าใช้จ่ายจริงเพียงระบบเดียวตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เป็นปัจจัยหนึ่งที่จูงใจให้ข้าราชการยอมรับเงินเดือนที่ต่ำกว่าเอกชน งบประมาณนี้ผ่าน กระทรวงการคลัง บริหารโดยกรมบัญชีกลาง ของบเป็นรายปี เพื่อดูแลสมาชิกประมาณ ๕ล้านคนและครอบครัว เมื่อปีงบประมาณ ๒๕๔๙ ใช้งบประมาณไป ราว ๆ ๒๕,๐๐๐ ล้านบาท
เมื่อปีงบประมาณ ๒๕๕๐ เริ่มให้ ใช้วิธีแสกนนิ้วมือ (เปิดช่องทุจริต) ค่ารักษาพุ่งขึ้นไปถึง เกือบ๕๐,๐๐๐ ล้านบาท และเพิ่มขึ้นทุกปีมา ซึ่งทำให้กระทรวงการคลังได้พยายามลดค่ารักษาดังกล่าวโดยออกมาตรการจำกัดการใช้ยาออกมาในปี๒๕๕๓และตรวจสอบการจ่ายยาผู้ป่วยในอย่างเข้มข้น จนมีผู้ยื่นเรื่องให้กฤษีกาตีความเมื่อปี ๒๕๕๑ สรุปว่ากระทรวง การคลังไม่มี่อำนาจหน้าที่ที่จะมาจำกัดสิทธิการใช้ยาของข้าราชการได้ เพราะมีอำนาจเฉพาะการจัดหาเงินค่ารักษาเท่านั้น
ในปี ๒๕๕๓ ในรัฐบาลพรรคประชาธิปัตย์ ได้ออก พระราชกฤษฎีกาให้อำนาจกระทรวงการคลังสามารถจัดการเรื่องค่ารักษาของข้าราชการได้ตามกระทรวงการคลังกำหนด (ภายใต้กฎหมาย)
ตั้งแต่ ๑ตุลาคม ๒๕๕๕เป็นต้นไปกระทรวงการคลังกำหนดให้การคิดค่ารักษาโดยใช้ระบบ DRG เต็มรูปแบบตาม สป.สช. ซึ่งให้ค่ารักษาตามคะแนนที่ได้ ไม่ใช่ตามจ่ายจริงอีกต่อไป
และยังมีบันไดแปดขั้นกำหนดเกณฑ์การให้ยาในการรักษาข้าราชการออกมาอย่างต่อเนื่องสร้างความเดือดร้อนให้กับผู้ป่วยข้าราชการจำนวนมาก มีคำถามว่ากระทรวงการคลังมีอำนาจในการกำหนดข้อปฏิบัติที่สร้างความเดือดร้อนดังกล่าวหรือไม่ พระราชกฤษฏีกานั้นให้อำนาจให้ทำสิ่งที่ดูเหมือนไร้ธรรมาภิบาลได้หรือไม่ ผู้ที่ได้รับผลเสียต่อการรักษาโรคจากข้อจำกัดเรื่องยาอย่างมากเช่นนั้นจะสามารถฟ้องร้องกระทรวงการคลังอย่างไรบ้าง
๒.พ.ร.บ. ประกันสังคม พ.ศ.๒๕๓๓ มีกองทุนประกันสังคม เป็นระบบร่วมจ่ายโดยผู้ประกันตน เจ้าของกิจการ และรัฐบาลร่วมจ่ายคนละ ๑ ใน ๓ แล้วจ่ายค่ารักษาเหมารายหัวและปัจจุบันเพิ่มกลุ่มรักษาราคาแพงให้เป็นระบบพิเศษเพิ่มเติมต่างหากโดยคิดค่ารักษาด้วยระบบ DRG อ้างอิงจาก สป.สช.เช่นเดียวกันซึ่งดูแลสมาชิกประมาน ๑๐ ล้านคน โดยให้สิทธิในการรักษาพยาบาล สิทธิได้เงินชดเชยกรณีทุพลภาพจากการทำงาน การเสียชีวิตให้ เงินชดเชยการหยุดงานจากการเจ็บป่วย รวมทั้งกรณีชราภาพในอนาคตซึ่งตั้งงบประมาณปีต่อปี
๓. พ.ร.บ. หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๕(สป.สช.) มีกองทุน สป.สช. ที่ขอเงินจากรัฐบาลมาเป็นค่ารักษาเป็นรายหัว โดยประชาชนผู้ใช้บัตรทองอาจร่วมจ่ายเพียง 30 บาท ในการเข้ารับการรักษาแต่ละครั้งในกลุ่มบัตรทองปกติ ส่วนผู้ยากไร้ (บัตรทอง ท.)รักษาฟรีไม่ต้องร่วมจ่าย ดูแลประชาชนประมาณ ๔๘ล้านคน ซึ่งมาจากภาษีและตั้งวงเงินโดยรัฐบาลเป็นงบเหมาจ่ายรายหัวปีต่อปี ผู้มีสิทธิ (บัตรทอง) ใช้สิทธิตาม พ.ร.บ.สป.สช. ดังนี้
“มาตรา ๕ บุคคลทุกคนมีสิทธิได้รับบริการสาธารณสุขที่มีมาตรฐานและมีประสิทธิภาพตาม ที่กำหนดโดยพระราชบัญญัตินี้ คณะกรรมการ(สป.สช.)อาจกำหนดให้บุคคลที่เข้ารับบริการสาธารณสุขต้องร่วมจ่ายค่าบริการในอัตราที่กำหนดให้แก่หน่วยบริการในอัตราที่กำหนดในแต่ละครั้งที่เข้ารับบริการเว้นแต่ผู้ยากไร้หรือบุคคลอื่น ที่รัฐมนตรีประกาศกำหนดไม่ต้องจ่ายค่าบริการประเภทและขอบเขตของบริการสาธารณสุขที่บุคคลมีสิทธิได้รับให้เป็นไปตามที่คณะกรรมการ(สป.สช.)ประกาศกำหนด” และยังมีส่วนที่กำหนดไว้เพื่อให้กองทุนอื่นนำเงินในส่วนที่ใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลของสมาชิกมามอบให้แก่กองทุน หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ(สป.สช.) ดังนี้
“มาตรา ๙ ขอบเขตของสิทธิรับบริการสาธารณสุขของบุคคลดังต่อไปนี้ให้เป็นไปตามกฎหมาย กฎระเบียบ ประกาศ มติคณะรัฐมนตรีหรือคำสั่งใดๆที่กำหนดขึ้นสำหรับส่วนราชการ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น รัฐวิสาหกิจ หรือหน่วยงานอื่นของรัฐและให้ใช้สิทธิดังกล่าวตามพระราชบัญญัตินี้ (๑)ข้าราชการหรือลูกจ้างของส่วนราชการ (๒)พนักงานหรือลูกจ้างขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (๓) พนักงานหรือลูกจ้างของรัฐวิสาหกิจ หรือผู้ซึ่งปฏิบัติงานอื่นของรัฐหรือบุคคลอื่นใดที่มีสิทธิได้รับการรักษาพยาบาลโดยใช้จ่ายจากเงินงบประมาณ (๔) บิดามารดา คู่สมรส บุตร หรือบุคคลอื่นใดที่ได้รับสวัสดิการการรักษาพยาบาลโดยอาศัยสิทธิของบุคคลตาม(๑) (๒) หรือ(๓)) ในการนี้ ให้คณะกรรมการ(สป.สช.)มีหน้าที่จัดการให้บุคคลดังกล่าวสามารถได้รับบริการสาธารณสุขตามที่ได้ตกลงกันกับรัฐบาล องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น รัฐวิสาหกิจหรือหน่วยงานอื่นของรัฐแล้วแต่กรณี
การกำหนดให้บุคคล ตามวรรคหนึ่งประเภทใด หรือหน่วยงานใด ใช้สิทธิรับบริการสาธารณสุขตามพระราชบัญญัตินี้ได้เมื่อใดให้เป็นไปตามที่กำหนดโดยพระราชกฤษฎีกา
เมื่อมีพระราชกฤษฎีกาตามวรรคสามใช้บังคับแล้วให้รัฐบาล องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น รัฐวิสาหกิจ หรือหน่วยงานอื่นของรัฐแล้วแต่กรณี ดำเนินการจัดสรรเงินในส่วนที่เป็นค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลสำหรับบุคคลตามที่กำหนดโดยพระราชกฤษฎีกานั้นให้แก่กองทุนตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และระยะเวลาที่ตกลงกับคณะกรรมการ(สป.สช.)
มาตรา ๑๐ ขอบเขตของสิทธิรับบริการสาธารณสุขของผู้มีสิทธิตามกฎหมายว่าด้วยประกันสังคมให้เป็นไปตามที่กำหนดในกฎหมายว่าด้วยประกันสังคม การขยายบริการสาธารณสุขตามพระราชบัญญัตินี้ไปยังผู้มีสิทธิตามกฎหมายว่าด้วยประกันสังคมให้เป็นไปตามที่คณะกรรมการ(สป.สช.)และคณะกรรมการประกันสังคมตกลงกัน
ให้คณะกรรมการ(สป.สช.)จัดเตรียมความพร้อมในการให้บริการสาธารณสุขแก่ผู้มีสิทธิตามกฎหมายว่าด้วยประกันสังคม และเมื่อได้ตกลงกันเกี่ยวกับความพร้อมให้บริการสาธารณสุขกับคณะกรรมการประกันสังคมแล้ว ให้คณะกรรมการ(สป.สช.)เสนอรัฐบาลเพื่อตราพระราชกฤษฎีกากำหนดระยะเวลาการเริ่มให้บริการสาธารณสุขจากหน่วยบริการตามพระราชบัญญัตินี้แก่ผู้มีสิทธิดังกล่าว
เมื่อมีพระราชกฤษฎีกาตามวรรคสองใช้บังคับแล้ว ให้สำนักงานประกันสังคมส่งเงินค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุขจากกองทุนประกันสังคมให้แก่กองทุน(สป.สช.)ตามจำนวนที่คณะกรรมการ(สป.สช.)และคณะกรรมการประกันสังคมตกลงกัน
มาตรา๑๑ในกรณีที่ลูกจ้างซึ่งมีสิทธิได้รับการรักษาพยาบาลตามกฎหมายว่าด้วยเงินทดแทนผู้ใดใช้สิทธิรับบริการสาธารณสุขจากหน่วยบริการตามพระราชบัญญัตินี้เมื่อใดแล้วให้หน่วยบริการแจ้งการเข้ารับบริการนั้นต่อสำนักงาน(สป.สช.)และให้สำนักงาน(สป.สช.)มีสิทธิเรียกเก็บค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุขจากกองทุนเงินทดแทนแต่ไม่เกินอัตราที่กำหนดตามกฎหมายว่าด้วยเงินทดแทน ส่งเข้ากองทุน(สป.สช.)เพื่อส่งต่อให้หน่วยบริการต่อไป ในกรณีที่ผู้เข้ารับบริการสาธารณสุขตามพระราชบัญญัตินี้เป็นลูกจ้างของนายจ้างที่ไม่มีหน้าที่ต้องจ่ายเงินสมทบกองทนเงินทดแทน ให้สำนักงาน(สป.สช.)มีสิทธิยื่นคำร้องขอรับเงินทดแทนแทนลูกจ้างตามกฎหมายว่าด้วยเงินทดแทนเพื่อชำระค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุขแต่ไม่เกินอัตราที่กำหนดตามกฎหมายว่าด้วยเงินทดแทน ส่งเข้ากองทุน(สป.สช.)เพื่อส่งต่อให้หน่วยบริการต่อไป
การจ่ายเงินค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุขตามมาตรานี้ ให้ถือเป็นการจ่ายเงินทดแทนในส่วนของค่ารักษาพยาบาลตามกฎหมายว่าด้วยเงินทดแทน
มาตรา ๑๒ ในกรณีที่ผู้ประสบภัยจากรถตามกฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ ผู้ใดใช้สิทธิรับบริการสาธารณสุขจากหน่วยบริการตามพระราชบัญญัตินี้เมื่อใดแล้ว ให้หน่วยบริการแจ้งการเข้ารับบริการนั้นต่อสำนักงาน(สป.สช.)และให้สำนักงาน(สป.สช.)มีสิทธิเรียกเก็บค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุขจากกองทุนทดแทนผู้ประสบภัย แต่ไม่เกินจำนวนค่าสินไหมทดแทนตามภาระหน้าที่ที่กองทุนทดแทนผู้ประสบภัยต้องจ่ายตามกฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ ส่งเข้ากองทุน(สป.สช.)เพื่อส่งต่อให้หน่วยบริการต่อไป
ในกรณีที่บริษัทผู้รับประกันภัยรถหรือบริษัทกลางคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถจำกัด มีหน้าที่ต้องจ่ายค่าสินไหมทดแทนให้แก่ผู้ประสบภัยจากรถที่เข้ารับบริการสาธารณสุขตามวรรคหนึ่ง ให้สำนักงาน(สป.สช.) มีอำนาจออกคำสั่งให้บริษัทดังกล่าวชำระค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุข แต่ไม่เกินสิทธิที่พึงได้รับตามเงื่อนไขกรมธรรม์ประกันภัย ส่งเข้ากองทุน(สป.สช.)เพื่อส่งต่อให้หน่วยบริการหน่วยบริการต่อไป
การจ่ายค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุขตามมาตรานี้ ให้ถือเป็นการจ่ายค่าสินไหมทดแทนในส่วนของค่ารักษาพยาบาลตามกฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ”
ปัญหาเรื่องธรรมาภิบาลในปัจจุบันที่เกี่ยวกับ ๓ กองทุนนี้ ๑. จาก พ.ร.บ. สป.สช.จะเห็นว่ามีการเขียนไว้ล่วงหน้าโดยไม่ได้ถามอีก ๒ หน่วยงานว่าเห็นด้วยหรือไม่ที่จะต้องนำเงินมาให้ กองทุน สป.สช.บริหารแต่เพียงผู้เดียว และในช่วง๒-๓ ปีมานี้มีการแสดงถึงความพยายามของ สป.สช. ที่จะรวมกองทุนทั้ง ๓ อย่างต่อเนื่องแต่ยังไม่สำเร็จ
เมื่อ ๒๒ พ.ย. ๒๕๕๔ ได้มีผลสรุปการตรวจสอบการดำเนินงานของกองทุน สป.สช. ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๔๖ – พ.ศ. ๒๕๕๓ ว่า ไม่ถูกต้องเหมาะสม ไม่เป็นไปตาม มติ ค ร ม., ระเบียบสำนักนายกฯ, พ.ร.บ. สป.สช.ที่กำหนดถึง ๗ ประเด็นรวมถึงมีการค้างจ่ายเงินค่ารักษาในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ เช่นโรงเรียนแพทย์ ,โรงพยาบาลศูนย์/โรงพยาบาลทั่วไป รวม กว่า ๒๐,๐๐๐ล้านบาท ในปี งบ ๒๕๕๓ เพียงปีเดียว และส่อถึงการขาดธรรมาภิบาลในการบริหารกองทุนอย่างมาก ถ้าให้กองทุนที่ไม่มีธรรมาภิบาลเช่นนี้มาเป็นตัวแทนรวมศูนย์ รวบเงินทั้งหมดมาบริหารผู้เดียวจะทำให้เกิดความเสี่ยงสูงมากเพียงใด และมีคำถามว่ามีความจำเป็นอะไรที่ต้องทำเช่นนั้นทำไม คนของ สป.สช.จึงกระตือรือร้นเหลือเกินที่จะไปเอาเงินของกองทุนอื่นมาบริหาร มีเลศนัยใดหรือไม่
๒.ขณะเดียวกันก็มีการให้ข่าวจากกระทรวงการคลังเรื่องค่ารักษาของข้าราชการว่าเพิ่มขึ้นต่อเนื่องและรัฐบาลต้องการควบคุมค่าใช้จ่ายนี้ และมีการประสานเสียงจากบุคลากรของ สป.สช.ว่าด้วยความเหลื่อมล้ำของสิทธิเพื่อให้สังคมมองตามนั้นและบีบให้ ๓ หน่วยงานรวมกองทุนกับ สป.สช. โดย ยอมลงทุนเสนอโครงการ EMCO การเบิกค่ารักษาพยาบาลกรณีฉุกเฉินร่วมกันโดยมี สป.สช. เป็น Clearing houseจ่ายเงินแทนทุกกองทุนไปก่อนแล้วค่อยใช้หนี้ทีหลัง ทั้งที่ไม่มีความจำเป็นต้องทำเช่นนั้นเลย
วิธีการที่ไร้ธรรมาภิบาล เมื่อ ๑ มีนาคม ๒๕๕๕ เลขาธิการ สป.สช. เสนอให้ร่วมรักษาคนไข้ฉุกเฉินร่วมกันทุกสิทธิ ดังที่กล่าวมาก่อนหน้านี้เป็นการบีบบังคับให้โรงพยาบาลทั้งของรัฐและเอกชนให้จำยอมทั้งเรื่องราคาและวิธีการ ทั้งบีบให้กองทุนประกันสังคม และ กรมบัญชีกลางให้โอนเงินที่ยอมรับสภาพหนี้ให้กับ สป.สช. ทั้งที่ไม่สามารถทำได้เพราะผิด พ.ร.บ.ทั้ง๒หน่วยงาน ซึ่งจะสามารถโอนเงินค่ารักษาให้หน่วยบริการเป็นค่ารักษาได้เท่านั้น แต่ กองทุน สป.สช.ไม่ใช่หน่วยบริการจึงไม่มีสิทธิรับเงินนี้ถ้าจะทำให้ได้ต้องแก้ไข พ.ร.บ ทั้งประกันสังคมและกระทรวงการคลัง ซึ่ง สป.สช .อาจให้รวบรัดให้เป็นการรวม ๓ หน่วยงานให้เป็นของ สป.สช. เสียเลยตามเจตนาของกลุ่มตน ดังที่เขียนไว้ใน พ.ร.บ. สป.สช.มาตรา๙, ๑๐, ๑๑, และ๑๒ นั่นเอง
ปัจจุบันนี้ กระทรวงการคลังได้ออกระเบียบของกระทรวงการคลังสั่งการและลงนามโดยรองปลัดกระทรวง (คุณสุภา) สั่งให้แพทย์จ่ายยาให้แก่ข้าราชการทั้งหลายด้วยการจำกัดชนิดยาและวิธีการที่บีบบังคับมากอย่างไม่เคยมีมาก่อน แต่กระทรวงการคลังก็กล้าแจ้งให้แพทย์ทราบเพียงกลุ่มเดียวและต้องเป็นฝ่ายแจ้งคนไข้เอง โดยที่กระทรวงการคลัง ไม่กล้าที่จะแจ้งข้าราชการ ๕ล้านคนให้ทราบระเบียบที่ลิดรอนสิทธินี้ด้วยตนเอง ปล่อยให้แพทย์เผชิญหน้าแทน ทะเลาะกับคนไข้แทนตามลำพังเอง เพื่อให้เกิดความรู้สึกว่าใช้สิทธิยุ่งยากทั้งคนไข้และแพทย์ โดยเฉพาะสิทธิการใช้ยาถูกจำกัดลงมากจนน้อยกว่าบัตรทองเสียอีกทำให้มองเป็นเจตนาแอบแฝงได้ว่าอยากให้ข้าราชการทนไม่ได้จนตัดสินใจใช้บัตรทองดีกว่า ซึ่งถ้าเป็นเช่นนั้นก็จะสมดังเจตนาของกลุ่ม สป.สช.เลยทีเดียว
จะใช้หลักธรรมาภิบาลเพื่อประโยชน์ของผู้ป่วยทั้ง ๓ กองทุนนี้อย่างไร ๑.ไม่ควรรวม๓กองทุน เพราะมีความเสี่ยงว่าหากเกิดความผิดพลาดใดจะล้มทั้งหมดทุกระดับสถานบริการ ควรพัฒนาทุกกองทุนไปตามลักษณะของกองทุนนั้นๆ โดยไม่แทรกแซงกัน แต่ร่วมมือผสานกันในการทำงานเพื่อให้เกิดประโยชน์กับทุกฝ่ายอย่างมีธรรมาภิบาล โดยพัฒนาสิทธิของผู้ป่วยในแต่ละกองทุนให้ได้รับบริการการรักษาพยาบาลอย่างเหมาะสมและมีคุณภาพตามโรคของผู้ป่วยแต่ละคนให้ถูกต้องตามหลักวิชาการและเหมาะสมตามสภาพร่างกายผู้ป่วยนั้นๆดังเช่นคำว่า “ลางเนื้อชอบลางยา” โดยไม่มาบังคับเพราะคนแต่ละคนมีความจำเพาะในร่างกายของตนต้องการการรักษาหรือยาที่เหมาะสมตามความจำเพาะของคนๆนั้นมีหลักฐานพิสูจน์ตามวิชาการยืนยันมากมาย เช่น Target Therapy ที่ใช้ในปัจจุบัน ดังนั้นการจำกัดการใช้ยาก็ขัดต่อหลักการธรรมาภิบาลในการรักษาอย่างยิ่ง
๒.ควรมีการรับผิดชอบตนเองของผู้ป่วยทุกคนและผู้ที่ยังไม่ป่วยทุกคนในเรื่องการดูแลสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอและเมื่อเจ็บป่วยจะต้องร่วมมือกับผู้ให้การรักษาและใช้ยาและเครื่องมือต่างๆให้คุ้มค่าที่สุดเพราะทุกอย่างมีต้นทุนทั้งสิ้นจึงจะถือว่ามีธรรมาภิบาลแบบสมดุลในผู้รักษาด้วย ไม่ใช่ทิ้งยาเมื่อไม่อยากกินดังจะเห็นได้จากโครงการไข่แลกยาที่ไม่ใช้ของการทรวงสาธารณสุขที่ผ่านมาว่ามียาที่ผู้ป่วยต้องการทิ้งมากมายมหาศาลในแต่ละวันทั่วประเทศ
๓.ควรมีวิธีร่วมรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการรักษาในผู้ป่วยทุกสิทธิที่สามารถเป็นไปได้โดยไม่เป็นภาระของรัฐบาลฝ่ายเดียวตลอดเวลาจึงจะมีธรรมาภิบาลและทำให้ระบบยั่งยืน
๔.หน่วยงานของรัฐที่ดูแลเรื่องคุณภาพยา (อ.ย.) ทั้งยาที่ผลิตทั้งในประเทศและต่างประเทศต้องเข้มงวดจริงจังเพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย ส่วนผู้ผลิตยา (องค์การเภสัชกรรม) ต้องตระหนักและทำหน้าที่ให้สมบูรณ์ที่สุดคือผลิตยาที่มีคุณภาพจริงๆ ไม่มุ่งหวังเรื่องผลกำไรอย่างเดียวแล้วทำตัวเป็นพ่อค้าคนกลางซึ่งไม่เป็นผลดีต่อผู้ป่วยจึงไม่น่าจะมีธรรมาภิบาลดังที่เจตนาการตั้งหน่วยงานนี้ได้บอกไว้ (โฆษณาโทรทัศน์บอกเช่นนั้น???)
๕.หน่วยงานที่ดูแลผู้ให้การรักษาพยาบาลทุกภาคส่วนต้องทำให้ผู้รักษาดูแลผู้ป่วยมีคุณภาพถึงพร้อมในความรู้ และความสามารถ ลดความเสี่ยงโดยมีเวลาพักผ่อนเพียงพอก่อนจะไปรักษาผู้ป่วย มีจำนวนเพียงพอเพื่อดูแลผู้ป่วยอย่างทั่วถึงรวดเร็วทันเวลา จึงจะถือว่ามีธรรมาภิบาลอย่างแท้จริง
๖.การรวม ๓ กองทุนให้ผู้ป่วยทุกคนที่เป็นโรคชื่อเดียวกันได้ยาชนิดเดียวกันทุกคนและจำกัดสิทธิในการเลือกวิธีรักษาผิดทั้งหลักวิชาการและอาจทำให้ผู้ป่วยหลายคนถูกละเมิดสิทธิและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตจึงผิดทั้งหลักธรรมาภิบาลไม่สมควรกระทำเป็นอย่างยิ่ง
แพทย์หญิง ประชุมพร บูรณ์เจริญ
๑๕ ตุลาคม ๒๕๕๕
