โดย ASTVผู้จัดการออนไลน์ 9 กันยายน 2553
"แมลงสาบ" อาจเป็นตัวน่ารังเกียจสำหรับคุณแม่บ้านทั้งหลาย แต่มันอาจกลายเป็นฮีโร่ในอนาคต เมื่อนักวิจัยค้นพบสารออกฤทธิ์บางตัวในสมองแมลงสาบมีสรรพคุณต้านเชื้อแบคทีเรียมรณะ "เอ็มอาร์เอสเอ" ที่เป็นสาเหตุของการติดเชื้อรุนแรงในกระแสเลือด และดื้อต่อยาที่ใช้รักษาในปัจจุบัน
ไซมอน ลี (Simon Lee) นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยนอตติงแฮม (Nottingham University) สหราชอาณาจักร เปิดเผยในการประชุมวิชาการของสมาคมจุลชีววิทยาทั่วไป (Society for General Microbiology) ว่าเขาและทีมวิจัยได้ศึกษาสมองของแมลงสาบและตั๊กแตน พบว่ามีสารเคมีบางตัวที่มีฤทธิ์ยอดเยี่ยมในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของโรคติดเชื้อรุนแรงและดื้อยา
เชื้อแบคทีเรียมรณะที่ว่านี้คือเชื้อ "เอ็มอาร์เอสเอ" (Methicillin-resistant Staphylococcus aureus : MRSA) ซึ่งเป็นเชื้อแบคทีเรีย สแต็ปฟิโลคอคคัส ออเรียส ที่ดื้อต่อยาเมธิซิลลิน โดยพบได้ทั่วไปในโรงพยาบาล ผู้ป่วยที่มีบาดแผลหรือภูมิคุ้มกันอ่อนแอจะเสี่ยงต่อการติดเชื้อนี้ได้ง่ายกว่าคนทั่วไป และอาจติดเชื้อเข้าสู่กระแสเลือดอย่างรุนแรงจนถึงขั้นเสียชีวิตได้
ทีมวิจัยศึกษาพบว่าในสมองของแมลงสาบและตั๊กแตนมีสารเคมีที่แตกต่างกันถึง 9 ชนิด ที่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อเอ็มอาร์เอสเอได้โดยไม่เป็นอันตรายใดๆ ต่อเซลล์ของมนุษย์ จึงมีศักยภาพที่จะพัฒนาไปเป็นยาตัวใหม่เพื่อปราบเชื้อโรคร้ายแรงต่างๆ แทนยาปฏิชีวนะที่ใช้อยู่ในปัจจุบันที่นับวันจะมีตัวเลือกให้ใช้น้อยลงทุกที เพราะเชื้อโรคต่างๆพากันดื้อยา
ทั้งนี้ แมลงสาบนั้นมีกิตติศัพท์เป็นที่เลื่องลือในความดื้อรั้นและมีชีวิตอยู่อย่างรุ่งเรืองในสิ่งแวดล้อมที่สกปรกมาก ทว่านักวิจัยระบุว่าที่พวกแมลงสาบสามารถดำรงชีวิตอยู่ในที่ที่สกปรกและเต็มไปด้วยเชื้อโรคได้ นั่นเพราะในสมองของพวกมันมีสารประกอบที่สามารถต้านทานเชื้อโรคได้นั่นเอง
"พวกแมลงสาบจะต้องมีกองทัพหลากหลายรูปแบบไว้ต่อสู้กับพวกจุลินทรีย์ทั้งหลาย ซึ่งพวกเราคิดว่าในระบบประสาทของพวกแมลงสาบจะต้องได้รับการปกป้องอย่างต่อเนื่อง เพราะหากระบบประสาทเสื่อมประสิทธิภาพลง แมลงสาบก็จะต้องตาย แต่พวกมันก็สามารถทนต่ออันตรายจากเชื้อโรคพวกนั้นได้โดยไม่ตาย" นักวิจัยเผยในบีบีซีนิวส์
"อัตราการฆ่าเชื้อได้ถึง 90% นับว่ามีประสิทธิภาพสูงมากๆ ทั้งที่ผมได้เจือจางสารออกฤทธิ์จนมีปริมาณเพียงน้อยนิดเท่านั้น ซึ่งโดยทั่วไปยาปฏิชีวนะที่ให้แก่ผู้ป่วยจะช่วยลดจำนวนเชื้อแบคทีเรีย และทำให้ระบบภูมิคุ้มกันจัดการกับเชื้อโรคที่เหลืออยู่ได้ ดังนั้นหากมียาตัวใหม่ที่มีประสิทธิภาพสูงในการฆ่าเชื้อ จะทำให้เรามั่นใจในผลการรักษาได้มากขึ้นแม้ใช้ยาปริมาณน้อยลง" นักวิจัยกล่าว
ทั้งนี้ ทีมวิจัยหวังว่าจะสามารถพัฒนายาจากสารเคมีที่พบในสมองแมลงสาบเหล่านี้เพื่อใช้เป็นยาฆ่าเชื้อโรคที่ดื้อยาชนิดต่างๆ รวมทั้งเชื้ออีโคไล (E. Coli) และเชื้อเอ็มอาร์เอสเอ ที่ปัจจุบันนี้รักษาได้ยากยิ่งแม้ใช้ยาปฏิชีวนะขนานแรง แต่อย่างไรก็ดียังต้องใช้เวลาอีกหลายปีในการทดสอบประสิทธิภาพและความปลอดภัยของสารออกฤทธิ์เหล่านี้ก่อนที่จะพัฒนาเป็นยาปฏิชีวนะที่ออกมาสู่ตลาดได้ในอนาคต
