เอเอฟพี - นักวิทยาศาสตร์พบหลักฐานระบุ สงครามรบพุ่งภายในแผ่นดินมังกร และการรุกรานจากข้าศึกภายนอกในช่วง 2 พันปีในอดีต เกิดจากแรงขับของสภาพภูมิอากาศ ที่หนาวเย็นลง มากกว่าแรงขับจากระบบศักดินาสวามิภักดิ์, การต่อสู้ทางชนชน หรือความเลวทรามของคณะผู้ปกครองอย่างที่นักประวัติศาสตร์ให้เหตุผลกันโดยทั่วไป
ทฤษฎีที่ว่าด้วยความสัมพันธ์ระหว่างสภาพดินฟ้าอากาศกับความวิบัติหายนะ เช่น ภัยแล้ง, น้ำท่วม และการแห่ลงมากินพืชผลในไร่นาของตั๊กแตนฝูงมหึมา ซึ่งนำไปสู่การล่มสลาย หรือการสถาปนาราชวงศ์จีนนั้น มิใช่เรื่องใหม่อะไร
แต่ก็ยังไม่มีใครสามารถวิเคราะห์ประวัติศาสตร์ อันโกลาหลวุ่นวายมายาวนานของจีนได้อย่างเป็นระบบ เพื่อแสดงให้เห็นว่า สภาพภูมิอากาศและสังคมจีนอาจมีความเกี่ยวข้องกันอย่างไรบ้าง
จนกระทั่งคณะนักวิทยาศาตร์ของจีนและยุโรป ซึ่งมีนาย จาง จื้อปิน จากสถาบันวิทยาศาสตร์แห่งชาติของจีนในกรุงปักกิ่งเป็นหัวหน้า ได้ตัดสินใจนำข้อมูลในช่วงกว่า 1,900 ปีมาเปรียบเทียบกัน 2 ชุด
ผลงานวิจัยชิ้นนี้ตีพิมพ์ในวารสาร the British Journal Proceedings of the Royal Society B. โดยพวกเขาขุดค้นลงไปในกองเอกสารประวัติศาสตร์ แล้วก็พบความถี่ของการเกิดสงคราม, ข้าวยากหมากแพง, การถล่มพืชไร่ของฝูงตั๊กแตน,ความแห้งแล้ง และอุทกภัย
ขณะเดียวกัน ก็ได้จำลองแบบของสภาพภูมิอากาศในช่วงเวลาเหล่านั้น เพื่อพิจารณาเทียบเคียง
การล่มสลายของราชวงศ์ในสังคมเกษตรกรรมได้แก่ราชวงศ์ฮั่น (ค.ศ.25-220), ถัง (ค.ศ.618-907), ซ่งเหนือ (ค.ศ.960-1125), ซ่งใต้ (ค.ศ.1127-1279) และหมิง (ค.ศ.1368-1644) มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับระดับอุณหภูมิอากาศ ที่ต่ำ หรืออุณหภูมิอากาศ ที่ลดลงอย่างรวดเร็ว นักวิทยาศาสตร์กลุ่มนี้สรุป
นอกจากนั้น การขาดแคลนอาหารในหมู่อาณาราษฎรน่าจะทำให้ราชวงศ์เหล่านี้อ่อนแอลง ขณะเดียวกัน การขาดแคลนอาหารยังผลักดันให้พวกชนเผ่าเลี้ยงสัตว์เร่ร่อนทางภาคเหนือ ซึ่งอุณหภูมิอากาศลดต่ำลงได้ง่ายอยู่แล้ว บุกโจมตีดินแดนทางใต้ โดยอุณหภูมิอากาศ ที่ลดลงเฉลี่ย 2.0 องศาเซลเซียสต่อปี อาจทำให้ฤดูกาลเติบโตของต้นหญ้าในทุ่งราบ หดสั้นลงถึง 40 วัน
งานวิจัยชี้ว่า การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอาจนำไปสู่การจลาจล และสงคราม โดยตั้งข้อสังเกตว่า จักรวรรดิโรมันและมายาก็ถึงกาลอวสานในระหว่างที่สภาพอากาศมีความหนาวเย็นด้วยเช่นกัน
นอกจากนั้น ยังสันนิษฐานว่า การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิอากาศในแต่ละยุคสมัยทุก ๆ 160 หรือ 320 ปีนั้น น่าจะเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ เช่น ความผันผวนที่เกี่ยวกับดวงอาทิตย์, การโคจรของโลก และการเอียงของแกนโลก
อย่างไรก็ตาม หลักฐานประวัติศาสตร์ ที่พวกเขาพบนั้น ชี้ว่า ภาวะโลกเย็นต่างหากเล่าคือเจ้าตัวการร้าย หาใช่ภาวะโลกร้อนอย่างที่มนุษย์ในปัจจุบันกำลังเผชิญกันแต่อย่างใด
