ผู้เขียน หัวข้อ: งานวิจัยล่าสุดตอกย้ำ สมองคนสร้างเซลล์ประสาทใหม่ได้ตลอดชีวิต  (อ่าน 378 ครั้ง)

story

  • Staff
  • Hero Member
  • ****
  • กระทู้: 9721
    • ดูรายละเอียด
แม้ก่อนหน้านี้จะเชื่อกันว่า สมองของคนเราจะหยุดสร้างเซลล์ประสาทใหม่เมื่อเริ่มย่างเข้าสู่วัยรุ่น แต่ผลการศึกษาล่าสุดยืนยันอีกครั้งว่า สมองส่วนฮิปโปแคมปัสของมนุษย์ในวัยผู้ใหญ่และวัยชรา ยังคงมีเซลล์ต้นกำเนิดหรือสเต็มเซลล์ที่พัฒนาไปเป็นเซลล์ประสาทอยู่อีกอย่างเหลือเฟือ

ดร. มอรา โบลดรินี และคณะนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยโคลัมเบียของสหรัฐฯ ตีพิมพ์เผยแพร่ผลการศึกษาข้างต้นในวารสาร Cell Stem Cell โดยระบุว่าได้ตรวจสอบตัวอย่างสมองส่วนฮิปโปแคมปัส ซึ่งเป็นสมองส่วนที่เกี่ยวข้องกับความจำ การเรียนรู้ และอารมณ์ ซึ่งได้มาจากผู้บริจาคอวัยวะทั้งชายและหญิงอายุระหว่าง 14-79 ปี รวมทั้งสิ้น 28 ราย โดยคนเหล่านี้มีสุขภาพสมบูรณ์ดี และมีการเก็บตัวอย่างสมองภายในเวลาไม่กี่ชั่วโมงหลังเสียชีวิตลง

ผลการตรวจนับจำนวนเซลล์ประสาทในระยะต่าง ๆ ในบริเวณที่เรียกว่า dentate gyrus ซึ่งเป็นส่วนที่สร้างเซลล์ประสาทใหม่ภายในฮิปโปแคมปัส พบว่าแม้ปริมาณเซลล์ต้นกำเนิดในสมองส่วนนี้จะลดลงไปตามวัยที่เพิ่มขึ้น แต่การก่อตัวของเส้นเลือดและจำนวนของเซลล์ประสาทเกิดใหม่ซึ่งยังเติบโตไม่เต็มที่นั้น กลับคงที่ไม่เปลี่ยนแปลงไปตามอายุด้วย

ดร. โบลดรินี บอกว่า "สิ่งที่น่าตื่นเต้นก็คือ เรายังคงพบเซลล์ประสาทเกิดใหม่ในสมองส่วนนี้ได้ตลอดชีวิต ซึ่งทำให้มนุษย์ต่างจากสัตว์จำพวกไพรเมตและหนูทดลองที่การสร้างเซลล์ประสาทสมองจะลดลงอย่างรวดเร็วไปตามวัย สิ่งนี้ยังแสดงว่ามนุษย์ต้องการเซลล์ประสาทใหม่เพื่อการเรียนรู้เรื่องซับซ้อน และพัฒนาพฤติกรรมตอบสนองต่ออารมณ์ต่าง ๆ ในระยะยาว"

ก่อนหน้านี้เคยมีทั้งงานวิจัยที่ยืนยันและคัดค้านในประเด็นที่ว่า สมองส่วนฮิปโปแคมปัสสร้างเซลล์ประสาทใหม่หลังมนุษย์เติบโตพ้นวัยเด็กไปแล้วได้หรือไม่ แต่งานวิจัยล่าสุดสนับสนุนความเป็นไปได้ในเรื่องดังกล่าว

นอกจากนี้ คณะวิจัยของดร. โบลดรินี ยังพบด้วยว่า เมื่อคนเรามีอายุมากขึ้น เซลล์ภายในสมองส่วนฮิปโปแคมปัสที่ผลิตสารทำให้เซลล์ประสาทมีความยืดหยุ่นพร้อมเปลี่ยนแปลงเชื่อมต่อได้ใหม่ (neuroplasticity) จะมีปริมาณลดลง ซึ่งอาจเป็นสาเหตุหนึ่งของโรคสมองเสื่อม รวมทั้งการที่คนชราไม่อาจควบคุมอารมณ์ได้ดีเท่าเมื่อตอนยังเป็นหนุ่มสาว

ด้านผู้เชี่ยวชาญในแวดวงประสาทวิทยามองว่า งานวิจัยดังกล่าวยังคงมีความไม่แน่นอน เนื่องจากการมีเซลล์ประสาทเกิดใหม่ในวัยชราอาจเป็นเพียงกรณีพิเศษที่เกิดขึ้นกับบางคนเท่านั้น แต่อย่างไรก็ตาม ข้อมูลใหม่ที่ค้นพบมีศักยภาพในการใช้เป็นแนวทางพัฒนาวิธีรักษาโรคอัลไซเมอร์ รวมทั้งโรคทางจิตเวชต่าง ๆ ที่เกิดจากกระบวนการสร้างเซลล์ประสาทสมองใหม่ถูกรบกวนขัดขวาง

10 เมษายน 2018
https://www.bbc.com/thai/features-43712097