* นักกีฏวิทยาเตือน 'ยุงรำคาญนาข้าว' ระบาดหนักในพื้นที่น้ำท่วมขังนาน เผยบินไกล 3 กิโลเมตร เปลี่ยนพฤติกรรมกัดคนแทนสัตว์ หวั่นก่อโรคไข้สมองอักเสบ
รศ.ชำนาญ อภิวัฒนศร หัวหน้าภาควิชากีฏวิทยาการแพทย์ คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหา วิทยาลัยมหิดล เปิดเผยว่า จากปัญหาน้ำท่วมขังนานในพื้นที่กรุงเทพมหานครและหลายพื้นที่ทำให้เริ่มประสบปัญหายุงระบาด แม้ว่าสถานการณ์ไข้เลือดออกในช่วงนี้ไม่น่าเป็นห่วง เนื่องจากพาหะนำโรคอย่างยุงลายมีการแพร่ขยายพันธุ์ลดลงมากกว่าช่วงฤดูฝน และไม่ใช่กลุ่มยุงที่มากับน้ำท่วม แต่ที่พบมากคือ กลุ่มยุงรำคาญนาข้าว หรือที่เรียกทางวิชาการว่ายุงพาหะรำคาญ Culex tritaeniorhynchus เป็นพาหะนำโรคไข้สมองอักเสบ ก่อให้เกิดจากเชื้อไวรัสเจแปนีส เอ็นเซฟาไลติส หรือเจอี ที่ผ่านมาพบมากในพื้นที่ทำนาและเลี้ยงสัตว์
"ยุงชนิดนี้สามารถแพร่ขยายพันธุ์ได้ดีในน้ำที่ท่วมขังและน้ำเน่าเสีย โดยเฉพาะบริเวณนาข้าวที่เกิดการหมักเน่าจากการจมน้ำ จากเหตุ การณ์น้ำท่วมภาคเหนือตอนล่างและภาคกลางที่มีพื้นที่นาข้าวจำนวนมาก ทำให้ยุงแพร่พันธุ์ได้ดี และบางส่วนเริ่มเข้ามาในพื้นที่ กทม." หัวหน้าภาควิชากีฏวิทยาการแพทย์ คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าว
รศ.ชำนาญกล่าวอีกว่า ที่น่าห่วงคือ ยุงรำคาญมีพฤติกรรมการออกหากินในช่วงกลางคืน สามารถบินไปได้ไกลมากถึง 3 กิโลเมตร และมีวงจรชีวิตที่นานกว่ายุงชนิดอื่นๆ ซึ่งจากภาวะน้ำท่วมครั้งนี้อาจส่งผลให้ยุงชนิดนี้แพร่กระจายเข้าสู่เขตชุมชน เขตเมืองต่างๆ ได้มากขึ้น
นอกจากนี้ ยุงชนิดนี้ได้เปลี่ยนพฤติกรรมจากเดิมที่กินเลือดสัตว์ เช่น วัว ควาย และหมู ที่เกษตรกรเลี้ยงไว้เป็นอาหารตามวงจรชีวิต แต่เมื่อเกิดเหตุการณ์น้ำท่วม มีการอพยพสัตว์ต่างๆ ไปอยู่ในที่แห้งและห่างไกล ทำให้ยุงชนิดนี้ต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมมากินเลือดคนแทน ดังนั้นโอกาสที่ประชาชนจะเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคไข้สมองอักเสบจะมีมากขึ้น โดยเฉพาะในผู้ที่ยังไม่มีวัคซีนป้องกันโรคนี้ ซึ่งตามปกติในพื้นที่เสี่ยงหรือในพื้นที่ที่มีการทำการเกษตรมาก กระทรวงสาธารณสุขได้กำหนดให้เด็กแรกเกิดได้รับวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบตามมาตรฐานการป้องกันโรคอยู่แล้ว และอัตราการเป็นโรคนี้น้อย จึงไม่น่าเป็นห่วงมาก
"ตอนนี้ทางกระทรวงสาธารณสุขได้ทำการควบคุมการแพร่พันธุ์ยุงทุกชนิดที่เกิดขึ้นจำนวนมากในช่วงน้ำท่วมอยู่แล้ว เพียงแต่ไม่สามารถเข้าไปฉีดพ่นควันกำจัดยุงได้ตามช่วงเวลาที่ยุงรำคาญออกหากิน โดยเฉพาะช่วงกลางคืน ซึ่งชาวบ้านส่วนใหญ่ไม่เข้าใจ และไม่สะดวกที่จะให้เจ้าหน้าที่เข้าไปกำจัด จึงอยากให้ประชาชนเข้าใจข้อมูล ข้อเท็จจริง และเข้าใจสิ่งที่เกิดขึ้น เพื่อช่วยกันตัดวงจรชีวิตยุงรำคาญนาข้าวที่อาจจะส่งผลกระทบยาวนานข้ามปี" รศ.ชำนาญกล่าว.
ไทยโพสต์ 30 พฤศจิกายน 2554
