ปลาขนาดใหญ่ที่สุดในท้องทะเลชนิดนี้เป็นเจ้าของลำตัวยาวพอๆกับรถประจำทาง หนักกว่า 22 ตัน และมีปากกว้างจนดูเหมือนจะเขมือบรถเก๋งคันเล็กได้ทั้งคัน นอกเหนือจากขนาดและรูปร่างอันโดดเด่นที่กล่าวมาแล้ว นักวิทยาศาสตร์กลับรู้จักฉลามวาฬ (Rhincodon typus) น้อยมาก
จริงๆแล้วเจ้ายักษ์ใหญ่เหล่านี้คือฉลามดีๆนี่เอง พวกมันหายใจทางเหงือกและเป็นสัตว์เลือดเย็นเหมือนปลาทั่วไป ส่วนคำว่า “วาฬ” สื่อถึงขนาดอันใหญ่โตและวิธีการกินอาหารของพวกมัน ฉลามวาฬเป็นหนึ่งในฉลามเพียงสามชนิดเท่าที่เรารู้จักที่กรองกินอาหารในลักษณะเดียวกับวาฬกรองกิน (baleen whale)
ปลาขนาดมหึมาชนิดนี้ศึกษาได้ยาก ส่วนหนึ่งเป็นเพราะฉลามวาฬพบเห็นและตามรอยได้ยาก จากการติดแถบข้อมูลที่ฉลามวาฬบางตัว นักวิทยาศาสตร์พบว่า พวกมันสามารถว่ายน้ำเป็นระยะทางหลายพันกิโลเมตรต่อเนื่องกันนานหลายปีเพื่อหาแหล่งอาหาร แต่บางครั้งพวกมันก็หายตัวไปหลายสัปดาห์ โดยดำดิ่งลึกลงไปเกือบสองกิโลเมตรเพื่อพักผ่อนในห้วงมหาสมุทรลึกอันเยียบเย็นอยู่ชั่วระยะหนึ่ง ไม่มีใครเคยเห็นแหล่งผสมพันธุ์หรือแหล่งตกลูกของพวกมันเลย
ปกติแล้วฉลามวาฬเป็นสัตว์รักสันโดษ แต่ไม่ใช่ในมุมหนึ่งของประเทศอินโดนีเซียแห่งนี้ ภาพในสารคดีเรื่องนี้เผยให้เห็นฝูงฉลามวาฬที่แวะเวียนมาเยี่ยมชาวประมงทุกวัน โดยมักรอกินของฟรีอยู่บริเวณผิวน้ำ แต่บางครั้งก็ยื้อยุดฉุดกระชากอวนจับปลา ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่พบเห็นไม่บ่อยนัก เมื่อปลาที่ปกติมีนิสัยรักสงบทำตัวเหมือนฉลามชนิดอื่นๆ
ตุลาคม 2554
