การดำรงชีวิตท่ามกลางสิ่งแวดล้อมที่เต็มไปด้วยมลพิษ ทั้งด้านอากาศ อาหาร น้ำ และร่างกายต้องสะสมสิ่งแปลกปลอมที่เป็นสารพิษเข้าสู่ร่างกายเป็นประจำทุกวัน ทำอย่างไรเราจึงจะมีทางเลือกเพื่อสุขภาพที่ดีได้ ท่ามกลางสิ่งแวดล้อมที่เลือกไม่ได้เช่นนี้ สิ่งหนึ่งที่อยากแนะนำคือใช้สมุนไพรเพื่อการดูแลสุขภาพ ซึ่งสมุนไพรดังกล่าวนี้มีสรรพคุณตามตำ ราการแพทย์แผนไทยช่วยในการล้างพิษ น่าที่จะนำมาประยุกต์ใช้ในรูปเครื่องดื่มประจำวัน หรือใช้ในการอาบอบเพื่อช่วยขับพิษในร่างกายได้
สมุนไพรที่มีสรรพคุณในการล้างพิษที่น่าสน ใจมีอยู่หลายตัว เป็นสมุนไพรที่มีรสจืด จากการ สอบถามหมอพื้นบ้านหลายท่านที่มีประสบการณ์ ในการรักษาผู้ที่กินยาฆ่าแมลงฆ่าตัวตาย หรือเกษตรกรที่เจ็บป่วยเพราะใช้สารพิษหรือสารเคมีทางการเกษตรสูง รวมถึงผู้ที่ติดยาเสพติด หมอพื้นบ้านใช้สมุนไพรในกลุ่มนี้รักษาซึ่งใช้ได้ผลดี ดังนั้นแม้คนเมืองจะไม่ใช่กลุ่มคนที่เผชิญกับสารเคมีโดยตรงอย่างเกษตรกร แต่ในกระบวนการบริโภคนั้นก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าพืชผักที่นำมาประกอบ อาหารนั้นล้วนแต่ผ่านการปลูกด้วยการฉีดยาฆ่า แมลงและปุ๋ยเคมีเช่นกัน นอกจากนี้วิถีชีวิตประ จำวันยังดูดซับสารพิษจากมลภาวะทางอากาศอีกเป็นประจำ จึงอยากเสนอทางเลือกในการดูแลสุขภาพด้วยสมุนไพร เพื่อช่วยลดสารพิษในร่างกาย
รางจืด เป็นสมุนไพรที่รู้จักกันกว้างขวางในเรื่องสรรพคุณช่วยลดสารพิษ โดยเฉพาะบรรดาคอเหล้าทั้งหลายมักนิยมนำไปต้มดื่มเพื่อแก้อาการเมาค้างหรือถอนพิษเมาค้าง ชาวบ้านตามชนบททั่วไปยังใช้ถอนพิษเมาเบื่อจากเห็ด หมอพื้นบ้านใช้รางจืดต้มใช้ดื่มแก้ทางกันไม่นานอาการก็ดีขึ้น ยกเว้นผู้ป่วยที่ต้องทานยาเป็นประจำทั้งยาไทยและยาแผนปัจจุบัน ไม่ควรดื่มรางจืด เพราะฤทธิ์รางจืดจะไปล้างตัวยาที่ท่านทานอยู่ออกหมด อาจจะกระทบต่อการรักษาโรคนั้นๆ ได้
รางจืดมีชื่อเรียกอื่นๆ แตกต่างกับไปตามท้องถิ่น เช่น แถบจังหวัดภาคเหนือเรียกหนามเน้ น้ำแน่ ปังกะละ แถวจังหวัดยะลาเรียกคาย จังหวัดปัตตานีเรียกดูเหว่า เป็นไม้เถาชอบพันเลื้อยพาดไปเกาะตามต้นไม้อื่น มักพบขึ้นอยู่ตามป่า รางจืดในป่านั้นจะเป็นเถาขนาดใหญ่เลื้อยพันไปตามต้นไม้ ช่วงเวลาที่รางจืดออกดอกทั้งป่าสะพรั่งไปด้วยดอกรางจืดงดงามมาก
สรรพคุณของรางจืดตามตำราใช้รากและเถามาปรุงเป็นยาถอนพิษ แก้พิษเบื่อเมา แก้พิษไข้ หรือใช้เป็นยาแก้ร้อนในกระหายน้ำ ส่วนมากจะพบตามร้านขายยาหรือหมอพื้นบ้านที่ใช้รากหรือเถา แต่โดยทั่วไปนั้นจะใช้ใบรางจืดตากแห้งต้มดื่มหรือชงดื่มเป็นชา
วิธีใช้ คัดเลือกใบแก่ ล้างให้สะอาด แล้วหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ ตากแดดหรืออบให้แห้ง ใช้ต้มดื่มหรือชงแบบชาเป็นประจำเช้า-เย็น วันละ 1 แก้ว
ย่านาง เป็นพืชอีกชนิดหนึ่งที่รู้จักโดยทั่วไป แต่จะเป็นชาวชนบทเป็นส่วนใหญ่ที่ใช้ประโยชน์จากพืชสมุนไพรชนิดนี้ ในตำรายาแผนไทยย่านางเป็นหนึ่งในตำรายาเบญจโลกวิเชียรหรือยาห้าราก ที่มีสรรพคุณโดดเด่นในการถอนพิษไข้ เป็นยาที่ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางในวงการหมอยาไทย
ย่านางเป็นไม้เถาเลื้อยเกาะต้นไม้หรือกิ่งไม้อื่น มี 2 ชนิด คือ ย่านางแดง และย่านางขาวหรือเขียว ในตำรายาไทยนั้นนิยมใช้สีแดงเพราะมีสรรพคุณแรงกว่า แต่ถ้าหาไม่ได้ก็ใช้ย่านางขาวได้ เป็นพืชที่พบในป่าทั่วไป เติบโตง่าย
ย่านางมีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ บ้างเรียกเถาย่านาง เถาวัลย์เขียว หญ้าภคินี ปู่เจ้าเขาเขียว คนเชียงใหม่เรียกจอยนาง ผักจอยนาง ย่านางจัดเป็นผักพื้นบ้านอีกชนิดหนึ่งที่มีคุณค่าทางโภชนาการคือมีวิตามินเอและแคลเซียมสูงมากๆ และการประ กอบอาหารที่ใช้น้ำคั้นจากย่านางนี้เพื่อเป็นการฆ่าฤทธิ์ของสารบางตัวที่จะเป็นอันตรายต่อสุขภาพ เช่น ช่วยลดฤทธิ์ขมเฝื่อน ช่วยให้หน่อไม้มีรสชาติหวานอร่อยขึ้น ในขี้เหล็กก็เช่นกัน
ประโยชน์ทางยานั้นจะใช้ราก ซึ่งมีรสจืด ใช้แก้ไข้ทุกชนิด เช่น ไข้ผิดสำแดง คือ อาการไข้ที่เกิดจากการกินอาหารที่เป็นพิษต่อร่างกาย ไข้พิษ ไข้เหนือ ถือเป็นยากระทุ้งพิษหรือขับพิษนั่นเอง
วิธีใช้ น่าจะใช้ในรูปแบบอาหารเพื่อฆ่าฤทธิ์ของสารต่างๆ หรือใช้ในลักษณะดื่มเป็นช้ามักนิยมใบย่านางต้มกับใบรางจืดแก้ไข้ตัวร้อน
ผักบุ้งไทย เป็นผักพื้นบ้านอีกชนิดหนึ่งที่มีสรรพคุณโดดเด่นแก้พิษถอนพิษ หมอพื้นบ้านหลายท่านแนะนำให้ใช้น้ำต้มผักบุ้งดื่มเพื่อล้างสารพิษจากยาฆ่าแมลง หรือในตำรับยาอบและอาบสำหรับรับบำบัดผู้ติดยาเสพติดก็จะมีผักบุ้งเป็นตัวยาหลัก
ผักบุ้งไทยรสชาติค่อนข้างเฝื่อน นิยมรับประทานแกล้มส้มตำมะละกอ เป็นผักที่ทอดเลื้อยไปตามแม่น้ำหรือบนดิน เป็นไม้ล้มลุกอายุ หลายปี ลำต้นเลื้อยทอดไปตามน้ำหรือดิน ขยายพันธุ์โดยการปักชำเป็นวิธีที่ง่ายและโตเร็ว
สรรพคุณตามตำรายาระบุว่า รากผักบุ้งมีรสจืดเฝื่อน แก้ถอนพิษผิดสำแดง ส่วนลำต้นและใบ มีรสเย็นถอนพิษเบื่อเมา นอกจากนี้ยังมีสรรพคุณเป็นยาฆ่าเชื้อ สามารถรักษาแผลเป็นหนองได้ และลดอาการคันจากพิษแมลงกัดต่อยได้ด้วย
วิธีใช้ ในแต่ละมื้อมีผักบุ้งไทยสัก 1 กำมือ รับประทานแกล้มน้ำพริกเป็นประจำทุกวันน่าจะดี ถ้าไม่รับประทานสดก็อาจต้มแล้วน้ำต้มนั้นอย่าทิ้งเด็ดขาด ใช้ดื่มล้างพิษได้ ถ้ารับประทานผักบุ้งทุกวันก็ช่วยลดสารพิษในร่างกายได้แล้วจะในรูปผักสดหรือต้มดื่มน้ำก็ใช้ได้ประโยชน์ทั้งสองทาง
นอกจากผักสมุนไพรทั้ง 3 ชนิดที่ได้นำเสนอแล้ว ข้าวยังเป็นอีกตัวหนึ่งที่ใช้สำหรับถอนพิษได้ โดยการหุงข้าวแบบเช็ดน้ำแล้วดื่มน้ำข้าวเป็นประจำ ประโยชน์ในการล้างพิษด้วยสมุนไพรนี้เหมาะกับการนำมาปรับประยุกต์ดูแลสุขภาพและขับสารพิษ และกลุ่มผู้ป่วยด้วยโรคมะเร็งที่ผ่านการผ่าตัดและฉายแสง กลุ่มเกษตรกรที่คลุกคลีกับสารเคมียาฆ่าแมลง ยาฆ่าหญ้า ผู้ติดยาเสพติดที่ต้องการเลิกหรืออยู่ในระหว่างการบำบัด ล้วนสามารถใช้สมุนไพรและวิธีการต่างๆ นี้ในการดูแลสุขภาพได้.
ไทยโพสต์ 25 กันยายน 2554
