หลังจากเป็นที่ถกเถียงกันมาอยู่พักใหญ่ ล่าสุดนี้ก็มีข่าวออกมาแล้วว่า ทางกระทรวงยุติธรรมมีการประชุมหาข้อสรุปในการเสนอถอนพืชกระท่อมออกจากบัญชียาเสพติดให้โทษ โดยเห็นควรให้ถอนพืชกระท่อมออกจากบัญชียาเสพติดให้โทษ ประเภทที่ 5 ตาม พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ.2522 และให้ส่งเสริมพืชกระท่อมเป็นพืชสมุนไพร แต่ยังคงมีการบังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัดเพื่อไม่ให้นำพืชกระท่อมไปเป็นส่วนผสมของยาเสพติดในรูปแบบต่างๆ เนื่องจากกระท่อมเป็นสารที่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท
จากกรณีดังกล่าวนี้ส่งผลให้ กระท่อม เป็นที่พูดถึงอีกครั้งอย่างแพร่หลาย จากความรับรู้เดิม กระท่อม เป็นสิ่งเสพติด ซึ่งแม้ว่าตามกฎหมายนั้นไม่ว่าจะเสพหรือจำหน่ายก็มีโทษทั้งปรับและจำคุก แต่ก็ยังเห็นข่าวอยู่เรื่อยๆ ว่ามีการลักลอบขายใบกระท่อม
ด้านสรรพคุณทางยาของกระท่อมนั้น สมัยโบราณจะใช้กระท่อมเป็นตัวยาแก้ท้องเสีย ในสูตรของหมอพื้นบ้านหรือแพทย์แผนโบราณ บางสูตรก็บอกว่าสามารถรักษาโรคเบาหวานได้ ส่วนการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ในปัจจุบัน พบว่า สารสกัดจากใบกระท่อมนั้น สามารถนำมาใช้เพื่อการบำบัดอาการติดยาเสพติดได้ (ทั้งนี้ยังอยู่ในขั้นของการทดลอง)
สำหรับ กระท่อม ในวิถีชีวิตของชาวบ้านในหลายพื้นที่ อาจจะเคี้ยวกินใบกระท่อมสด หรืออาจจะตากแห้งแล้วนำมาละลายน้ำดื่ม เพราะสำหรับชาวนาชาวไร่ หรือผู้ที่ต้องใช้แรงงานมากๆ เมื่อเสพกระท่อมแล้วจะทำให้หายปวดเมื่อย แข็งแรง มีพละกำลัง ทำงานได้นาน และอารมณ์ดี
ทั้งนี้ กระท่อม เป็นสารเสพติดที่ออกฤทธิ์กระตุ้นประสาท จากผลการศึกษาปรากฏว่า หากเสพใบกระท่อมในปริมาณน้อยจะมีผลกระตุ้นประสาท แต่ถ้าเสพในปริมาณมากจะให้ผลกดประสาท และหากเสพติดต่อกันเป็นเวลานานก็จะส่งผลเสียต่อสุขภาพ
สำหรับแนวคิดที่จะถอนพืชกระท่อมออกจากบัญชียาเสพติดให้โทษนั้นมาจาก นายชัยเกษม นิติสิริ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม ที่บอกว่า การเสพพืชกระท่อมเป็นวิถีชาวบ้านของประชาชนในหลายพื้นที่ที่นิยมบริโภคเพื่อกระตุ้นในการทำงาน ไม่มีผลเป็นอันตรายต่อร่างกาย รวมทั้งพืชกระท่อมมีประโยชน์ทางวิทยาศาสตร์การแพทย์หลายประการ โดยเฉพาะสามารถเป็นยาสมุนไพรรักษาโรคได้ และเห็นว่ากระท่อมน่าจะเป็นตัวเลือกอื่นที่สามารถทำให้ผู้ติดยาเสพติดเบี่ยงเบนจากการเสพยาบ้า หรือยาเสพติดที่รุนแรงกว่าได้
แต่ทางด้าน นพ.บุญเรือง ไตรเรืองวรวัฒน์ อธิบดีกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข ในฐานะผู้อำนวยการศูนย์อำนวยการพลังแผ่นดินเอาชนะยาเสพติด ให้ความเห็นว่า แนวคิดการถอนกระท่อมออกจากบัญชียาเสพติดให้โทษมีมากว่า 10 ปีแล้ว กระท่อมจะออกฤทธิ์ 2 อย่างคือ เป็นสารกระตุ้นเหมือนเมทแอมเฟตามีน (สารเคมีในยาบ้าและยาไอซ์) ขณะเดียวกันก็เป็นสารกดสมองเหมือนฝิ่นและเฮโรอีน นอกจากจะเสพใบกระท่อมอย่างเดียวแล้ว ในระยะหลังก็มีการนำไปผสมยาเสพติดสี่คูณร้อย แปดคูณร้อย สิบสองคูณร้อย ส่วนตัวนั้นเห็นว่าไม่สมควรที่จะถอนกระท่อมออกจากบัญชียาเสพติดให้โทษ เพราะมีกลไกการออกฤทธิ์ต่อสมองเช่นกัน และหากถอนกระท่อมออกไป ก็ไม่ได้ทำให้คนเสพยาบ้าน้อยลง แต่สุดท้ายจะทำให้มีคนเสพติดกระท่อมกันมากขึ้นด้วย
จากข้อสรุปของกระทรวงยุติธรรมที่เห็นควรให้ถอนกระท่อมออกจากบัญชียาเสพติดให้โทษนั้น จะต้องมีการเสนอข้อมูลต่อไปยังกระทรวงสาธารณสุข เพื่อให้นำเข้าสู่การพิจารณาของ คณะกรรมการควบคุมยาเสพติดให้โทษ ต่อไปในอนาคต
ก็ต้องรอติดตามกันต่อไปว่า กระท่อม จะกลายมาเป็นพืชสมุนไพรที่สามารถเสพติดกันได้อย่างเสรีหรือไม่ อย่างไร
ASTVผู้จัดการออนไลน์ 3 ตุลาคม 2556
