หากวันหนึ่งคุณได้รับ 'เพชร' หรือ 'อัญมณี'เป็นของกำนัล หลังจากพิศดูเหลี่ยม ดูน้ำแล้ว ยังไม่มั่นใจว่าจะเป็นเพชรแท้ หรือ โป่งข่ามเจียระไน
จะถามหาความจริงจากผู้ใดที่จะฟันธงว่าแท้หรือเทียมได้อย่างแท้จริง ขอให้มาที่นี่สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์กรมหาชน) จ่ายค่าบริการเพียง 300 บาทรับรองรู้ผลภายใน 3 วัน
ความปลอดภัยสุดยอด
แลกบัตรผ่านก่อนขึ้นลิฟต์ เมื่อมาถึงประตูทางเข้า สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์กรมหาชน) ต้องผ่านพนักงานรักษาความปลอดภัยและประตูพิเศษอีกหนึ่งชั้น หลังจากแจ้งความประสงค์ให้ตรวจสอบอัญมณีแล้วเจ้าหน้าที่จะทำการลงทะเบียน ทำประกันภัย บันทึกจำนวนอัญมณี รูปพรรณสัณฐานพร้อมกับสอบถามว่าต้องการให้ตรวจสอบขั้นต้นว่า แท้ หรือ ไม่แท้ มีค่าบริการเพียง 300 บาท
หากต้องการตรวจสอบให้ลึกไปกว่านั้นว่า อัญมณีชนิดนั้นผ่านการปรับปรุงคุณภาพมาแล้วหรือไม่ ต้องการใบรับประกันการตรวจสอบชนิดที่ระบุภาพถ่ายของอัญมณีชิ้นนั้นๆ หรือไม่ ค่าบริการก็จะเพิ่มมากขึ้น
ในกรณีของเจ้าของอัญมณีคุณสามารถเข้ามาได้เพียงเท่านี้ เนื่องจากในพื้นที่ตรวจสอบอนุญาตให้นักอัญมณีที่ทำงานเข้าได้เท่านั้น ซึ่งแต่ละส่วนการทำงานต่างมีระบบรักษาความปลอดภัยที่รัดกุม เพื่อปกป้องดูแลอัญมณีที่นำเข้ามาตรวจสอบซึ่งแต่ละชิ้นมีมูลค่าไม่น้อยเลย
แท้ หรือ เทียม รู้ได้อย่างไร
นลิน นฤดีสมบัติ นักวิชาการอัญมณีในชุดสีคลุมสีขาวดูราวกับเป็นนักวิทยาศาสตร์ ยิ้มรับคำเปรียบเปรยของเราพลางตอบว่า นักวิชาการอัญมณีทำหน้าที่ไม่ต่างจากนักวิทยาศาสตร์สักเท่าไหร่ เพราะว่าต้องทำหน้าที่ตรวจสอบ วิเคราะห์ อัญมณี แต่ละชิ้นว่าเป็นประเภทใด ชื่ออะไร โดยห้องปฏิบัติการจะให้บริการตรวจสอบและออกใบรับรองอัญมณีและเครื่องประดับเพื่อตอบสนองผู้ประกอบการและบุคคลทั่วไป กล่าวคือ
- การวิเคราะห์และตรวจสอบว่า เป็นอัญมณีธรรมชาติ สังเคราะห์ หรือ เลียนแบบ
- การตรวจสอบอัญมณีธรรมชาติว่าได้ผ่านกระบวนการปรับปรุงคุณภาพหรือไม่ อย่างไร
- การตรวจสอบชนิดของมุกว่าเป็นมุกธรรมชาติ มุกเลี้ยง (มุกเลี้ยงน้ำเค็มหรือน้ำจืด) หรือ มุกที่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพ
- การตรวจสอบเพชรว่าเป็นเพชรธรรมชาติ เพชรสังเคราะห์ หรือ อัญมณีเลียนแบบเพชร
- การตรวจสอบเพชรที่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพด้วยการอาบรังสี
- การตรวจสอบเพชรที่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพด้วยความร้อนและความดันสูง
- การจัดระดับคุณภาพเพชร
- การตรวจสอบแหล่งที่มาทางภูมิศาสตร์ของทับทิม ไพลิน และมรกต
- การจัดทำมาตรฐานของทับทิมและไพลิน
" ยกตัวอย่างเช่น ทับทิม เราต้องดูว่าเป็นของ จริง หรือ ปลอม สด หรือ เผา นอกจากนั้นก็ดูสี ตามตำนานบอกว่าทับทิมที่ดีที่สุดต้องเป็นสีเลือดนกพิราบ ในขณะที่ทับทิมสยามของเรามีสีออกม่วงส้ม ทางสถาบันของเราก็มี มาสเตอร์สี ซึ่งเป็นพลอยธรรมชาติมาใช้เป็นต้นแบบ "
นลิน กล่าวว่าอัญมณีที่ส่งเข้ามาตรวจสอบแต่ละเม็ดจะต้องผ่านการตรวจจากนักวิชาการอัญมณี 2 คนเป็นอย่างน้อย โดยมีเครื่องมือพื้นฐานสำหรับตรวจสอบสมบัติทางกายภาพ สมบัติทางแสง ขนาด น้ำหนัก เช่น เครื่องวัดค่าดัชนีหักเหของแสง เครื่องตรวจลักษณะทางแสง กล้องจุลทรรศน์อัญมณี เครื่องหาความถ่วงจำเพาะ เป็นต้น
ส่วนเครื่องมือชั้นสูงนั้นยังมีอีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็น เครื่อง Energy Dispersive X-Ray Fluorescence (EDXRF) ใช้ตรวจสอบธาตุองค์ประกอบและธาตุร่องรอยเพื่อจำแนกอัญมณีสังเคราะห์และอัญมณีธรรมชาติ ตรวจสอบการปรับปรุงคุณภาพในอัญมณีบางชนิด และตรวจสอบแหล่งกำเนิดของอัญมณี
เครื่อง X - Radiograph ตรวจจำแนกมุกธรรมชาติและมุกเลี้ยง โดยใช้ตรวจหาความหนาของชั้นมุก จากจำแนกมุกเลี้ยง มุกน้ำจืดและน้ำเค็ม และยังสามารถใช้ตรวจสอบพลอยอุดตะกั่วได้ด้วย
วิลาวัณย์ อติชาติ ผู้อำนวยการสถาบัน กล่าวเสริมว่าห้องปฏิบัติการของสถาบันถือว่ามีเครื่องมือทันสมัยที่สุดแห่งหนึ่งของโลก โดยได้รับการรับรองจาก The World Jewelly Confederationหรือ CIBJO ให้เป็น CIBJO Listed Laboratory และยังได้รับการยอมรับให้เป็นสมาชิก 1 ใน 6 ของห้องปฏิบัติการชั้นแนวหน้าของโลกที่เป็นคณะทำงานซึ่งมีหน้าที่กำหนดนโยบาย และจัดทำคู่มือการเปิดเผยข้อมูลการตรวจสอบอัญมณีที่จะระบุในใบรับรองคุณภาพที่ใช้เป็นมาตรฐานสากล
พิพิธภัณฑ์อัญมณีและเครื่องประดับ ความรู้คู่ความงาม
ชาวกรีกโบราณเชื่อกันว่า เพชร คือ หยาดน้ำตาของเทพเจ้า แท้จริงแล้วเพชรเกิดมาจากอะไร อัญมณี หรือ รัตนชาติ คือสมบัติที่ธรรมชาติมอบให้กับมวลมนุษยชาติจริงหรือ ?
สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์กรมหาชน) ประมวลเรื่องราวของอัญมณีโดยจัดแสดงให้เห็นถึงต้นกำเนิดของอัญมณีไปจนถึงความงดงามของอัญมณีแต่ละชนิดที่ประดับอยู่บนตัวเรือน ให้ผู้สนใจเข้าชมกันในพิพิธภัณฑ์อัญมณีและเครื่องประดับ เริ่มต้นกันด้วย - เรื่องราวของกำเนิดอัญมณีและเหมืองพลอยในประเทศไทย
- ประเภทอัญมณี
- การเจียระไนและการทำเครื่องประดับ
- อัญมณีอินทรีย์
- อัญมณีสังเคราะห์
- เหมืองทองและโลหะมีค่า
- เครื่องประดับตามสมัยนิยม
- ห้องเธียเตอร์ แสดงตั้งแต่สายธารกำเนิดอัญมณีไปสู่ปลายน้ำและโชว์อัญมณีเรืองแสง
ผู้สนใจสามารถเข้าชมพิพิธภัณฑ์ได้วันจันทร์-ศุกร์ เวลา 9.00 - 16.00 น. อาคารไอทีเอฟ ทาวเวอร์ ชั้น 2 ถนนสีลม โดยมีภัณฑารักษ์นำชมในช่วงเช้า เวลา 10.30 - 11.00 น. และช่วงบ่าย 14.30 - 15.00 น. ค่าเข้าชมคนละ 50 บาท นักเรียน นักศึกษา 20 บาท นักท่องเที่ยวต่างชาติ 100 บาท ผู้สนใจเข้าชมพิพิธภัณฑ์เป็นหมู่คณะโปรดแจ้งล่วงหน้า โทร. 0 2634 4999 ต่อ 201 ติดต่อสถาบันฯโทร.0 2634 4999
โดย : ปิ่นอนงค์ ปานชื่น
กรุงเทพธุรกิจ 15 เมษายน 2555
