สปสช. ยกเลิกเรียกเก็บ “สำเนาบัตรประชาชน/ทะเบียนบ้าน” ตามนโยบายรัฐ ใน 3 ระบบ คือ 1. ขอลงทะเบียนเลือกหรือเปลี่ยนแปลงหน่วยบริการประจำ 2. ขอรับเงินช่วยเหลือเบื้องต้นตามมาตรา 41 และ 3. ระบบการร้องเรียนหรือขอความช่วยเหลือตามมาตรา 50(5) พร้อมประสานโรงพยาบาลรองรับ เน้นเชื่อมโยงระบบข้อมูล อำนวยความสะดวกประชาชนรับบริการ


นพ.ศักดิ์ชัย กาญจนวัฒนา เลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) กล่าวว่า ตามที่สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ได้มีหนังสือแจ้งต่อหน่วยงานของรัฐ เรื่องมาตรการอำนวยความสะดวกและลดภาระแก่ประชาชน ให้ยกเลิกการเรียกเก็บสำเนาบัตรประชาชน รวมถึงสำเนาเอกสารที่ทางราชการออกให้ และให้เป็นการดำเนินการเชื่อมโยงข้อมูลภาครัฐ ตามมติ ครม. ที่ได้เห็นชอบ โดยดำเนินการให้แล้วเสร็จในวันที่ 5พฤศจิกายน 2561 ทั้งนี้ สปสช. ได้ทำการสำรวจกฎหมาย กฎระเบียบ ข้อบังคับและประกาศในความรับผิดชอบ พบว่า มี 3 ระบบการดำเนินการที่กำหนดให้ประชาชนต้องยื่นหรือส่งสำเนาเอกสารที่ทางราชการออกให้มาประกอบการพิจารณาเพื่อดำเนินการ ได้แก่ 1. ระบบการขอลงทะเบียนเลือกหรือเปลี่ยนแปลงหน่วยบริการประจำตามมาตรา 6 2. ระบบการขอรับเงินช่วยเหลือเบื้องต้นตามมาตรา 41 และ 3.ระบบการร้องเรียนหรือขอความช่วยเหลือตามมาตรา 50(5) ตาม พ.ร.บ. หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545


ทั้งนี้ เพื่อให้เป็นไปตามนโยบายภาครัฐ สปสช. ได้มีการปรับเปลี่ยนระบบเพื่อยกเลิกการเรียกเก็บสำเนาบัตรประชาชน และสำเนาเอกสารที่ทางราชการออกให้ โดยในส่วนของระบบการขอลงทะเบียนเลือกหรือเปลี่ยนแปลงหน่วยบริการประจำตามมาตรา 6 สปสช. ได้มีหนังสือแจ้งไปยังหน่วยบริการและหน่วยรับลงทะเบียนประชาชนในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติทุกแห่ง ให้ยกเลิกการใช้สำเนาบัตรประชาชนและสำเนาทะเบียนบ้านแล้ว ขณะที่ระบบการขอรับเงินช่วยเหลือเบื้องต้นตามมาตรา 41 แนวทางปฏิบัติเดิมนั้น สปสช. มีแบบฟอร์มขอรับเงินช่วยเหลือเบื้องต้นที่กำหนดให้แนบสำเนาบัตรประชาชนและสำเนาทะเบียนบ้านด้วย สปสช. จึงได้มีการแก้ไขแบบฟอร์มขอรับเงินช่วยเหลือเบื้องต้นดังกล่าวแล้ว โดยไม่กำหนดให้ผู้บริการที่เสียหายต้องแนบสำเนาบัตรประชาชนและสำเนาทะเบียนบ้านต่อไป


สำหรับระบบการร้องเรียนหรือขอความช่วยเหลือตามมาตรา 50(5) ตาม พ.ร.บ. หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 เช่น กรณีการประสานหาเตียงเพื่อส่งต่อผู้ป่วย การขอย้ายไปรับบริการ ณ หน่วยบริการอื่น เป็นต้น โดยตามหลักเกณฑ์นี้ทางคณะกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานการบริการสาธารณสุข ไม่ได้มีการกำหนดหลักเกณฑ์ให้ประชาชนหรือผู้ป่วยต้องยื่นสำเนาบัตรประชาชนหรือสำเนาทะเบียนบ้าน แต่ในทางปฏิบัติเมื่อมีการประสานไปยังหน่วยบริการหรือโรงพยาบาลที่รับการส่งต่อผู้ป่วย จะมีการขอสำเนาหลักฐานผู้ป่วยเพื่อยืนยัน โดยในกรณีนี้จะมีการชี้แจงต่อหน่วยบริการหรือโรงพยาบาลว่า หลังจากนี้ สปสช. ไม่อาจส่งเอกสารของผู้รับบริการได้ เพื่อให้เป็นไปตามนโยบายภาครัฐ


“สปสช. ได้ดำเนินการตามที่ ก.พ.ร. ได้มีหนังสือแจ้ง ตามมติ ครม.ที่เห็นชอบ โดยได้ทำการปรับปรุงหลักเกณฑ์และระบบต่างๆ ก่อนวันที่ 5 พ.ย. 61 ที่ผ่านมาแล้ว เพื่อเป็นการอำนวยความสะดวกให้กับประชาชนผู้รับบริการยิ่งขึ้น ซึ่งหลังจากนี้ไป ประชาชนหรือผู้ป่วยที่รับบริการทั้ง 3 ระบบดังกล่าว ไม่ต้องแนบยื่นสำเนาบัตรประชาชนและสำเนาทะเบียนบ้านแล้ว” เลขาธิการ สปสช. กล่าว



เผยแพร่: 18 พ.ย. 2561  โดย: ผู้จัดการออนไลน์

MGR Online - ประธานชมรมช่วยเหลือเหยื่ออาชญากรรม จี้สอบรพ.พระราม 2 ทุจริต นำรายชื่อปลอมอ้างเข้าใช้บริการรักษาเพื่อไปเบิกเงินจาก สปสช. รวมทั้งเบิกเงินค่ารักษา-ต่อเติมอาคาร


วันนี้ (15 พ.ย.) ที่กองบังคับการป้องกันปราบปรามการทุจริตและพฤติมิชอบ (บก.ปปป.) นายอัจฉริยะ เรืองรัตนพงศ์ ประธานชมรมช่วยเหลือเหยื่ออาชญากรรม เปิดเผยความคืบหน้าการเอาผิดโรงพยาบาลพระราม 2 กรณีปฏิเสธการช่วยเหลือนางช่อลัดดา ทาระวัน ที่ถูกสามีเอาน้ำกรดสาดบริเวณใบหน้าจากสาเหตุความหึงหวง และให้ไปรักษาโรงพยาบาลอื่น จนสุดท้ายเสียชีวิตระหว่างทางว่า ช่วงเช้าในวันที่ 19 พ.ย.นี้ตนจะไปร้องทุกข์ที่สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ให้ตรวจสอบเรื่องการทุจริตเงินเกี่ยวกับการนำรายชื่อของชาวบ้านมาปลอมว่าเข้าใช้บริการรักษาเพื่อไปเบิกเงินจาก สปสช. โดยมีหลักฐานเป็นรายชื่อของผู้ที่ถูกโรงพยาบาลดังกล่าวนำไปใช้เบิกเงินทั้งที่ไม่เคยไปรักษา และเรื่องการติดสินบนกู้ภัยในการนำผู้บาดเจ็บที่มีประกันมาส่งให้โรงพยาบาลแล้วจะให้เงินเป็นรายกรณี


“ช่วงบ่ายในวันเดียวกันจะเข้าให้ถ้อยคำต่อคณะกรรมการรับเรื่องราวร้องทุกข์ที่กระทรวงสาธารณสุข โดยคณะกรรมการ ประกอบด้วย บุคคลระดับอัยการ อดีตรองปลัดกระทรวง สคบ. ที่เป็นคณะกรรมการทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ในการพิจารณาโทษของโรงพยาบาลพระราม 2 จากนั้น ในวันที่ 20 พ.ย. ผมจะเข้าร้องเรียนต่อ พล.ต.อ.อัศวิน ขวัญเมือง ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ให้มาตรวจสอบและกำกับดูแลเรื่องการตรวจสอบอาคารของโรงพยาบาลพระราม 2 กับเครือข่ายด้วย”


เผยแพร่: 15 พ.ย. 2561    โดย: ทีมข่าวอาชญากรรม

หมอสูติฯ แจงยิบขั้นตอนตรวจภายใน ย้ำ ห้ามสัมผัสจุด “คลิตอริส” หรือปุ่มกระสัน ที่ไวต่อความรู้สึกทางเพศ เผย มีเครื่องอัลตราซาวนด์รูปร่างเหมือนจู๋ ต้องสวมถุงยางอนามัยครอบไว้พร้อมทาเจล ก่อนสอดเข้าไปตรวจภายใน แต่ต้องขออนุญาตคนไข้ก่อน แพทยสภาพร้อมรับเรื่อง ก่อนชงตั้งคณะกรรมการสอบข้อเท็จจริง


วันนี้ (15 พ.ย.) พญ.ชัญวลี ศรีสุโข สูตินรีแพทย์ประจำโรงพยาบาลพิจิตร และโฆษกแพทยสภา กล่าวถึงกรณีข่าวสาวเข้ารับการตรวจภายในที่คลินิกแห่งหนึ่ง จ.นครสวรรค์ อ้างถูกหมอข่มขืน เพราะมีอวัยวะเพศชายสวมถุงยางเข้าสู่ช่องคลอด แต่ถูกปฏิเสธว่าเป็นของปลอม โดยผู้เสียหายสงสัยว่าทำไมต้องสวมถุงยางอนามัยให้อวัยวะเพศปลอม ว่า เรื่องนี้ยังไม่ได้มีการร้องเรียนเข้ามา แต่ปกติหากเป็นคดีที่มีผลถึงคนไข้ ทางเลขาธิการแพทยสภาสามารถนำเรื่องเข้าที่ประชุมคณะกรรมการแพทยสภาที่จะประชุมกันทุก 2 สัปดาห์ เพื่อตั้งกรรมการสอบได้ หรือผู้เสียหายมาร้องให้แพทยสภาตรวจสอบก็ได้ ซึ่งเลขาธิการแพทยสภาจะรับเรื่องและตั้งกรรมการสอบ อย่างไรก็ตาม เพื่อความเป็นธรรมจะมีการเชิญทั้ง 2 ฝ่ายมาให้ข้อมูล


พญ.ชัญวลี กล่าวว่า สำหรับการตรวจภายใน มีข้อควรระวังที่เรียนมาตั้งแต่เป็นนักศึกษาแพทย์ คือ 1. ตรวจภายในต้องมีเหตุที่ต้องตรวจ เช่น ปวดท้อง สงสัยอุ้งเชิงกรานอักเสบ หรือตรวจหามะเร็งประจำปี 2. ผู้ป่วยต้องยินยอม จะด้วยวาจาก็ได้ และ 3. ต้องมีผู้ช่วย หรือบุคคลที่ 3 ซึ่งต้องเป็นผู้หญิงเท่านั้น ไม่ว่าหมอจะเป็นผู้หญิงหรือผู้ชายก็ตาม เพื่อไม่ให้ผู้ป่วยรู้สึกอาย ต้องเป็นส่วนตัว มีผ้าคลุม บางกรณีก็ปิดตาคนไข้ และในการตรวจต้องทำให้สุขสบาย ผ่อนคลาย หากผู้ป่วยรู้สึกเจ็บปวด สามารถปฏิเสธได้แม้อยู่ระหว่างการตรวจ ทั้งนี้ ขั้นตอนตรวจภายในจะเริ่มจาก 1. ดูอวัยวะสืบพันธุ์ภายในว่ามีแผลหรือความผิดปกติหรือไม่ 2. สอดใส่เครื่องมือที่เรียกว่าปากเป็ด (speculum) ขนาดต้องพอดี ไม่ใหญ่เกินไป กรณีเป็นโสดไม่เคยมีเพศสัมพันธ์ หรือไม่เคยคลอดลูกมาก่อนอาจจะยาก ต้องเลือกเครื่องมือขนาดเล็ก ต้องใส่น้ำยาหล่อลื่น ข้อที่ต้องระมัดระวัง คือ การไปสัมผัสถูกจุดที่ไวต่อความรู้สึกทางเพศ หรือปุ่มกระสัน (Clitoris) และรูปัสสาวะ และ 3. การคลำด้วยมือ แพทย์จะใส่ถุงมือ ใช้นิ้วชี้และนิ้วกลางใส่เข้าไปในช่องคลอด อีกมือหนึ่งก็จะกดหน้าท้องเพื่อดูลักษณะมดลูกว่าเป็นอย่างไร


พญ.ชัญวลี กล่าวว่า อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันมีเครื่องอัลตราซาวนด์หาโรคทางนรีเวช ซึ่งพัฒนามา 30 ปีแล้ว เป็นเครื่องที่สามารถดูพยาธิสภาพทางสูตินรีเวชกรรมได้ดีมาก ลักษณะของเครื่องมือคล้ายกับอวัยวะเพศชาย แต่ไม่ได้เหมือนกัน 100% และมีเพียงขนาดเดียว โดยมีหัวกลมๆ หากมีการใช้เครื่องมือนี้ ขั้นแรกต้องใส่เจลที่บริเวณหัวเครื่องมือ สวมถุงยางอนามัย และใส่เจลลงไปอีกครั้ง ทั้งนี้ ก็เพื่อป้องกันการติดเชื้อ เมื่อมีการนำเครื่องมือไปตรวจกับอีกบุคคลหนึ่ง อย่างไรก็ตาม การตรวจจะสอดเครื่องมือดังกล่าวเข้าไปทางช่องคลอด ซึ่งต้องสอดเข้าไปลึกเช่นกันเพื่อดูมดลูกหรือปีกมดลูก จะได้เห็นพยาธิสภาพที่ชัดเจน เนื่องจากมดลูกอยู่ในอุ้งเชิงกราน ถ้าอัลตราซาวนด์หน้าท้องจะไม่เห็นชัดเจน แต่การใช้เครื่องมือนี้ต้องแจ้งหรือขอคนไข้ก่อน หากคนไข้เจ็บต้องหยุด แต่ส่วนใหญ่ก่อนสอดเครื่องมือต้องตรวจภายในด้วยมือก่อนว่า คนไข้สามารถสอดเครื่องมือนี้เข้าไปที่ช่องคลอดได้หรือไม่ บางกรณีหากเป็นคนที่ไม่เคยมีเพศสัมพันธ์มาก่อนหรือสอดเครื่องมือไม่ได้ อาจจะต้องสอดเครื่องมือนี้ตรวจทางทวารหนักแทน


ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ ประธานราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย กล่าวถึงกรณีข่าวสาวไปตรวจภายในแล้วถูกหมอข่มขืน จากการนำอวัยวะเพศชายสวมถุงยางเข้าช่องคลอด แม้จะปฏิเสธว่าเป็นของปลอม ว่า ตนไม่ทราบข้อเท็จจริงว่าเป็นอย่างไร แต่หลักทางการแพทย์จะมีขั้นตอนการตรวจภายในที่เป็นมาตรฐาน ซึ่งหากแพทย์ฝ่าฝืน ถือว่าผิดมาตรฐาน ผู้เสียหายสามารถไปร้องต่อแพทยสภาได้ ซึ่งตามขั้นตอนแพทยสภาจะส่งเรื่องสอบถามมาตรฐานมายังราชวิทยาลัยสูติฯ เพื่อตั้งคณะกรรมการร่วมกัน แต่กรณียังไม่มีเข้ามา


ศ.นพ.ภิเศก กล่าวว่า มาตรฐานจะประกอบไปด้วย 1. ก่อนทำการตรวจภายใน แพทย์สูตินรีเวชจะต้องวินิจฉัยอาการก่อนว่า จำเป็นต้องตรวจภายในหรือไม่ 2. หากจำเป็นต้องตรวจ ก็จะแจ้งขั้นตอนต่างๆ ว่าจะต้องดำเนินการอย่างไร 3. สำคัญสุดต้องมีบุคคลที่ 3 ซึ่งเป็นผู้หญิงคอยอยู่ในกระบวนการตรวจภายใน เพราะนอกจากจะเป็นพยานให้แพทย์แล้ว ยังทำให้ผู้ถูกตรวจสบายใจ ซึ่งกรณีนี้หากไม่มีบุคคลที่ 3 ต้องยืนยันไม่รับการตรวจเด็ดขาด และ 4. ระหว่างตรวจต้องแจงขั้นตอนทุกครั้ง ทั้งเริ่มจากคนไข้ขึ้นเตียงที่เป็นขาหยั่ง จากนั้นตรวจภายนอกก่อนว่า มีความผิดปกติอะไรหรือไม่ และใช้เครื่องมือที่รู้จักดี คือ ปากเป็ด เพื่อสอดเข้าไปตรวจภายในดูผนังเยื่อบุมดลูกมีอาการอักเสบหรือไม่ ตรงนี้จะเห็นมดลูกด้วย จากนั้นใช้นิ้วในการตรวจ ซึ่งขั้นตอนเหล่านี้จะแจ้งให้คนไข้ทราบตลอด เพื่อให้คนไข้เตรียมพร้อม และเกิดความสบายใจขึ้น สุดท้ายมานั่งคุยกับแพทย์ว่า มีความผิดปกติอะไรหรือไม่อย่างไร


“ไม่ว่าจะโรงพยาบาล หรือคลินิก ต้องปฏิบัติตามขั้นตอนทั้งหมด หากผิดจากนี้ถือว่าผิดมาตรฐาน ยิ่งเป็นแพทย์ หากถูกร้องเรียนก็จะเข้าสู่แพทยสภา ซึ่งก็ต้องมีการตรวจสอบทั้ง 2 ฝ่าย ซึ่งก็ต้องฟังทั้งแพทย์และคนไข้ เพื่อความเป็นธรรมทั้งหมด” ศ.นพ.ภิเศก กล่าว


นพ.ณัฐวุฒิ ประเสริฐสิริพงศ์ อธิบดีกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ (สบส.) กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กล่าวว่า กรณีที่เกิดขึ้นไม่ใช่เรื่องมาตรฐานสถานพยาบาล เบื้องต้นอาจไม่ใช่หน้าที่โดยตรงของ สบส. แต่จะชัดเจนในเรื่องส่วนบุคคล ดังนั้น อาจต้องเป็นแพทยสภา และเป็นเรื่องของคดีความ


พล.อ.ต.นพ.อิทธพร คณะเจริญ เลขาธิการแพทยสภา กล่าวว่า ขณะนี้แพทยสภาเตรียมรับเรื่องดังกล่าว เพื่อตั้งคณะกรรมการในการสอบข้อเท็จจริงเรื่องนี้แล้ว ซึ่งมี 2 ทาง คือ 1. ผู้เสียหายเข้ามาร้องเอง 2. แพทยสภาจะนำเรื่องเข้าสู่การประชุมกรรมการแพทยสภา ซึ่งจะมีประชุมในอีก 2 สัปดาห์ โดยนำข้อมูลที่ปรากฎเป็นข่าวและข้อมูลต่างๆ เข้ามาดำเนินการตามขั้นตอนต่อไป



เผยแพร่: 15 พ.ย. 2561 โดย: ผู้จัดการออนไลน์

หลังการจัดฟันทันตแพทย์จะใส่เครื่องมือคงสภาพฟัน หรือ รีเทนเนอร์เพื่อคงสภาพฟันให้อยู่ในตำแหน่งเดิมไม่ให้ฟันเคลื่อน แนะผู้ที่จัดฟันควรดูแลรักษาและทำความสะอาดรีเทนเนอร์ป้องกันเชื้อแบคทีเรีย เชื้อราและการติดเชื้อในช่องปาก


 

จัดฟัน ให้ประโยชน์มากกว่าความสวยงาม


นายแพทย์ณัฐพงศ์ วงศ์วิวัฒน์ รองอธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่า การมีฟันเก ฟันห่าง ฟันที่เรียงซ้อนกัน หรือฟันที่สบกันไม่พอดี รวมถึงปัญหาเกี่ยวกับขากรรไกรที่ส่งผลต่อการเคี้ยวอาหาร ล้วนเป็นปัจจัยที่ทำให้ประสิทธิภาพในการเคี้ยวอาหารลดลง และยังเป็นอุปสรรคต่อการทำความสะอาด ส่งผลต่อสุขภาพทางช่องปากและฟันตามมา ดังนั้นการจัดฟันจึงมีผลดีต่อสุขภาพช่องปากและฟัน เพราะเมื่อฟันเรียงตัวกันอย่างมีระเบียบ การทำความสะอาดจะง่ายขึ้น ช่วยป้องกันการเกิดฟันผุและโรคเหงือก ทั้งนี้ฟันที่สบกันสนิทจะทำให้เคี้ยวอาหารได้อย่างละเอียด ทั้งยังสามารถแก้ปัญหาเกี่ยวกับการพูดที่เกิดจากการสบของฟัน


นอกจากนี้การจัดฟันยังช่วยเพิ่มความสวยงามของฟัน ทำให้พูดหรือยิ้มได้อย่างมั่นใจยิ่งขึ้น อย่างไรก็ตามทันตแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาว่าควรจะจัดฟันหรือไม่ จึงขอให้ประชาชนรับบริการจากสถานพยาบาลโดยตรง ไม่ควรจัดฟันกับสถานบริการหรือบุคคลที่ไม่ใช่ทันตแพทย์ ตลอดจนซื้ออุปกรณ์จัดฟันจากโฆษณาทางสื่อออนไลน์มาใช้เอง เพราะอุปกรณ์อาจไม่ได้มาตรฐานและเสี่ยงต่อการติดเชื้อในช่องปาก


ความสำคัญของรีเทนเนอร์


ทันตแพทย์สมศักดิ์ ศรีพนารัตนกุล ทันตแพทย์ชำนาญการพิเศษ รักษาราชการแทนผู้อำนวยการสถาบันทันตกรรม กรมการแพทย์ กล่าวเพิ่มเติมว่า การจัดฟันมีอยู่หลายประเภท วิธีการรักษาจะขึ้นอยู่กับปัญหาของฟันและกระดูกขากรรไกรของผู้ป่วยแต่ละราย โดยระยะเวลาที่จะเห็นผลดีของการจัดฟัน อยู่ในช่วง 18 – 24 เดือน หลังการจัดฟันจนกระทั่งฟันเรียงตัวเรียบร้อยแล้ว ทันตแพทย์จะถอดอุปกรณ์จัดฟันออกและใส่เครื่องมือคงสภาพฟันหรือ รีเทนเนอร์ เพื่อคงสภาพฟัน และช่วยป้องกันฟันเคลื่อนตัวกลับไปตำแหน่งเดิมหรือผิดปกติไปจากเดิม วัสดุที่ใช้มักทำจากโลหะและพลาสติกมีขนาดแตกต่างกันไปเช่น รีเทนเนอร์แบบลวดเส้นเดียว รีเทนเนอร์แบบใส และรีเทนเนอร์ชนิดถาวร


ผู้จัดฟันควรดูแลรักษารีเทนเนอร์ โดยขณะที่ใส่ไม่ควรเล่นรีเทนเนอร์หรือใช้ลิ้นดันไปมาจนหลุด เนื่องจากจะทำให้หลวม หากต้องถอดรีเทนเนอร์ เมื่อรับประทานอาหารควรนำใส่กล่องเก็บรีเทนเนอร์ทันที ไม่ควรห่อกระดาษชำระหรือใส่กระเป๋า เพราะจะทำให้รีเทนเนอร์แตกหักได้ ถ้ารีเทนเนอร์หายหรือชำรุดควรแจ้งทันตแพทย์ให้ทราบโดยเร็วเพื่อทำรีเทนเนอร์ใหม่ป้องกันไม่ให้ฟันเคลื่อน  นอกจากนี้ควรทำความสะอาดรีเทนเนอร์โดยใช้แปรงสีฟันขนนุ่มแปรงเบาๆ ด้วยน้ำสบู่ให้ทั่ว แช่น้ำยาเม็ดฟู่ หรือแช่น้ำส้มสายชูเจือจางในกรณีที่มีคราบหินปูนสะสมหรือมีคราบสกปรก รวมทั้งควรเปลี่ยนรีเทนเนอร์ตามระยะเวลาที่ทันตแพทย์แนะนำ หากละเลยการทำความสะอาดอาจส่งผลให้รีเทนเนอร์เปลี่ยนสี มีกลิ่นไม่พึงประสงค์ เกิดเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา รวมทั้งอาจก่อให้เกิดการติดเชื้อในช่องปาก


ทั้งนี้ หลังใช้รีเทนเนอร์แล้วพบว่าเหงือกหรือเนื้อเยื้อภายในช่องปากบวมแดงหรือพบอาการผิดปกติใดๆ ภายในช่องปาก ควรรีบปรึกษาทันตแพทย์ และหลีกเลี่ยงปัจจัยที่อาจส่งผลให้รีเทนเนอร์เสียหาย เพื่อคงอายุการใช้งานรีเทนเนอร์ให้นานที่สุด



 10 พ.ย. 61 ขอขอบคุณ   ข้อมูล :กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข

สปสช.เผย ผ่าตัดวันเดียวกลับ 9 เดือน ผู้ป่วยรับบริการ 9 กลุ่มโรค 2,176 ราย ผ่าตัดไส้เลื่อนสูงสุด ช่วยลดวันนอน รพ.ได้ถึง 3,826 วัน เพิ่มเตียงว่างดูแลผู้ป่วยโรคอื่น ลดค่าใช้จ่าย รพ. ทั้งค่าห้อง ค่าอาหาร และค่าใช้จ่ายอื่น ปี 62 เตรียมขยายบริการกลุ่มโรคอื่นเพิ่มเติม 


นพ.ศักดิ์ชัย กาญจนวัฒนา เลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) กล่าวว่า สปสช.ในฐานะหน่วยงานสนับสนุนได้ทำการปรับหลักเกณฑ์การเบิกจ่ายชดเชยค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุขรักษาพยาบาล เพื่อรองรับและได้ออกเป็นประกาศสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เรื่อง หลักเกณฑ์การเบิกจ่ายบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ พ.ศ. 2561 ทั้งนี้ จากการให้บริการตั้งแต่เดือนมกราคม-20 กันยายน 2561 มีผู้ป่วยเข้ารับบริการผ่าตัดวันเดียวกลับจำนวน 2,176 ครั้ง กลุ่มโรคที่ผู้ป่วยรับบริการผ่าตัดวันเดียวกลับมากที่สุด 3 อันดับแรก ได้แก่ โรคไส้เลื่อนขาหนีบ มีผู้ป่วยรับบริการมากที่สุดจำนวน 761 ราย รองลงมา หลอดเลือดดำของหลอดอาหาร กระเพาะอาหารขอด จำนวน 388 ราย และ ติ่งเนื้องอกลำไส้ใหญ่ จำนวน 349 ราย


นพ.ศักดิ์ชัย กล่าวว่า การบริการผ่าตัดวันเดียวกลับ ประกอบด้วย 12 กลุ่มโรค ได้แก่ 1. โรคไส้เลื่อนขาหนีบ (Inguinal hernia) 2. โรคถุงน้ำอัณฑะ (Hydrocele) 3. โรคริดสีดวงทวาร (Hemorrhoid) 4. ภาวะเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด (Vaginal bleeding) 5. หลอดเลือดดำของหลอดอาหาร กระเพาะอาหารขอด (Esophageal varices, Gastric varices) 6. ภาวะหลอดอาหารตีบ (Esophageal stricture) 7. โรคมะเร็งหลอดอาหารระยะลุกลามที่อุดตัน (Obstructive esophageal cancer/tumor) 8. ติ่งเนื้องอกลำไส้ใหญ่ (Colorectal polyp) 9. นิ่วในท่อน้ำดี (Bile duct stone) 10. นิ่วในท่อตับอ่อน (Pancreatic duct stone) 11. ภาวะท่อน้ำดีตีบ (Bile duct stricture) และ 12. ภาวะท่อตับอ่อนตีบ (Pancreatic duct stricture) โดยมีหน่วยบริการที่สามารถให้บริการได้จำนวน 103 แห่ง กระจายอยู่ในทุกเขตทั่วประเทศ


“จาก 12 กลุ่มโรคที่ให้บริการ มี 3 กลุ่มโรค คือ โรคมะเร็งหลอดอาหารระยะลุกลามที่อุดตัน นิ่วในท่อตับอ่อน และภาวะท่อตับอ่อนตีบ ยังไม่มีข้อมูลเบิกจ่ายจากหน่วยบริการ สำหรับในส่วนข้อมูลบริการเมื่อแยกตามพื้นที่ พบว่า พื้นที่เขต 2 มีอัตราบริการผ่าตัดวันเดียวกลับมากที่สุด จำนวน 345 ราย รองลงมาเขต 5 จำนวน 342 ราย และ เขต 1 จำนวน 296 ราย” นพ.ศักดิ์ชัย กล่าว


นพ.ศักดิ์ชัย กล่าวว่า จากข้อมูลจำนวนบริการรักษาผ่าตัดวันเดียวกลับข้างต้นนี้ ได้มีการประมวลผลและเบิกจ่ายแล้ว 22.89 ล้านบาท แต่ผลที่ได้รับสามารถลดวันนอนและลดค่าใช้จ่ายทางอ้อมของญาติได้ รวมทั้งลดค่าใช้จ่ายในการบริการของโรงพยาบาล ทำให้ไม่ต้องมีค่าใช้จ่ายในส่วนค่าห้อง ค่าอาหาร และค่าบริการอื่นในการนอนโรงพยาบาล และจากการสอบถามความพึงพอใจผู้รับบริการ ภาพรวมผู้ป่วยให้คะแนนความพึงพอใจบริการผ่าตัดวันเดียวกลับเฉลี่ย 4.58 คะแนน จาก 5 คะแนน ซึ่งการบริการผ่าตัดวันเดียวกลับนี้ได้ลดวันนอนจากการเป็นผู้ป่วยในเพื่อรับการผ่าตัดรักษาจากจำนวน 5,777 วัน เหลือเพียง 1,951 วัน คิดเป็นจำนวนวันนอนที่ลดลงถึง 3,826 วัน ช่วยลดความแออัดของผู้ป่วยในโรงพยาบาล และทำให้มีเตียงว่างเพื่อรองรับบริการผู้ป่วยในโรคอื่นเพิ่มขึ้น พร้อมกันนี้ ยังลดค่าใช้จ่ายทั้งของโรงพยาบาลและผู้ป่วยได้ รวมถึงการเพิ่มคุณภาพชีวิตผู้ป่วย ซึ่งในปี 2562 คาดว่า จะมีการขยายการผ่าตัดวันเดียวกลับไปยังกลุ่มโรคอื่นๆ เพิ่มเติมต่อไป นับเป็นอีกก้าวหนึ่งของความร่วมมือในการพัฒนาระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเพื่อดูแลสุขภาพคนไทย



เผยแพร่: 11 พ.ย. 2561  โดย: ผู้จัดการออนไลน์

เป็นที่ทราบกันดีว่าทุกวันนี้เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันอย่างกว้างขวาง นอกจากจะช่วยอำนวยความสะดวกสบายในหลายๆ ด้านแล้ว เทคโนโลยีที่เหมาะสมกับบริบทขององค์กรยังช่วยเพิ่มประสิทธิภาพงานให้ดีมากขึ้น


นายวิบูลย์ ทนงยิ่ง โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านนาเมือง (รพ.สต.บ้านนาเมือง) อ.เสลภูมิ จ.ร้อยเอ็ด กล่าวว่า รพ.สต.บ้านนาเมือง เป็นอีกหนึ่งองค์กรที่เห็นถึงความสำคัญของการนำเทคโนโลยีใหม่ๆ มาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน และอยากแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในเรื่องนี้กับพี่น้อง รพ.สต. ในพื้นที่อื่นๆ โดยหวังว่าจะช่วยเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนากระบวนการทำงานให้ระบบบริการปฐมภูมิเข้มแข็งมากขึ้น


ก่อนอื่นต้องกล่าวถึงบริบทของ รพ.สต.บ้านนาเมือง ก่อนว่าเป็น รพ.สต.ขนาด L ใน ต.นาเมือง อ.เสลภูมิ จ.ร้อยเอ็ด ตำบลนี้เป็นตำบลที่มีพื้นที่มากที่สุดใน อ.เสลภูมิ มีหมู่บ้านทั้งหมด 20 หมู่บ้าน มี รพ.สต. 2 แห่งดูแลประชากรทั้งหมด 10,674 คน โดย รพ.สต.บ้านนาเมือง รับผิดชอบทั้งหมด 16 หมู่บ้าน 1,843 หลังคาเรือน ประชากร 8,457 คน กล่าวได้ว่ามีพื้นที่รับผิดชอบค่อนข้างกว้างมาก ขณะที่ในส่วนของกำลังเจ้าหน้าที่ รพ.สต.มีเพียง 7 คน เฉลี่ยแล้ว 1 คนต้องดูแล 2-3 หมู่บ้าน โดยทำงานร่วมกับอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ใน 16 หมู่บ้านอีก 235 คน เฉลี่ยแล้ว อสม. 1 คนจะดูแลรับผิดชอบ 8-10 หลังคาเรือน


พื้นที่รับผิดชอบทั้ง 16 หมู่บ้านนี้ค่อนข้างอยู่ห่างไกลกันพอสมควร การเดินทาง การติดต่อสื่อสารต่างๆค่อนข้างใช้เวลาพอสมควร บางครั้งมีข่าวเร่งด่วนต้องลงไปแจกหนังสือ ต้องใช้เวลาทั้งวันกว่าจะแจกครบ 16 หมู่บ้าน แวะหมู่บ้านหนึ่งก็จะหยุดคุยกัน 10-20 นาที กว่าจะไปครบทุกหมู่บ้านก็ค่ำพอดี


ผมในฐานะ ผอ.รพ.สต. จึงพยายามหาเครื่องมือหรือเทคโนโลยีใหม่ๆมาช่วยในการทำงาน โดยในปี 2558 ทราบมาว่าบริษัท แอดวานซ์ อินโฟร์ เซอร์วิส จำกัด (มหาชน) หรือ เอไอเอส พัฒนาแอปพลิเคชันตัวหนึ่งที่เรียกว่า “อสม.ออนไลน์” และเห็นตัวอย่างจาก รพ.สต.หลักร้อย อ.เมืองนครราชสีมา ซึ่งเริ่มนำแอปฯนี้มาใช้ก่อน จึงเกิดความคิดว่าพื้นที่ ต.นาเมืองเป็นพื้นที่ใหญ่ หากนำแอปฯ นี้มาใช้น่าจะทำให้การติดต่อสื่อสารสะดวกขึ้น จึงได้ติดต่อเจ้าหน้าที่เอไอเอสในพื้นที่ให้ส่งทีมงานลงมาช่วยอบรมการใช้งานแอปฯนี้ รวมทั้งทำข้อตกลงระหว่าง รพ.สต. และ อสม.ร่วมกันว่า ก่อนหน้านี้เราใช้ไลน์และเฟซบุ๊กในการติดต่อสื่อสาร แต่หลังจากนี้เราจะสื่อสารผ่านแอปฯ อสม.ออนไลน์แทนเพราะเป็นเครื่องมือที่ใช้ได้เฉพาะ อสม. คนอื่นไม่สามารถปะปนเข้ามาได้ อีกทั้งยังเก็บข้อมูลไว้ได้นานกว่าไลน์ด้วย


แน่นอนว่า ตอนนั้น อสม.ไม่ได้มีโทรศัพท์สมาร์ทโฟนกันทุกคน เบื้องต้นเราขอหมู่บ้านละ 1-2 คนก่อน รวมๆ แล้วมี อสม.ชุดแรก 37 คนที่มาอบรม และจะเป็นตัวแทนในแต่ละหมู่บ้านในการช่วยสอน อสม.คนอื่นๆ ต่อไป ซึ่งปัจจุบันก็มี อสม.ที่เปลี่ยนมาใช้สมาร์ทโฟนและสามารถใช้แอปฯนี้ได้เพิ่มมากขึ้น


สำหรับรูปแบบการใช้งาน ปกติงานที่ อสม.ต้องทำเป็นประจำ คือ แบบรายงานประจำเดือน หรือ อสม.1 ช่วงแรกเราใช้วิธีถ่ายเอกสารแล้วแจกให้ อสม.เขียนรายงานแล้วส่งรูปมาทางแอปฯ แต่ในช่วงต่อมาเราเสนอไปว่าอยากให้พัฒนาให้ทำแบบ อสม.1 ในมือถือได้เลย ซึ่งทางเอไอเอสก็รับข้อเสนอนำกลับไปพัฒนา ทำให้ปัจจุบันนี้ อสม.สามารถกรอกแบบฟอร์มรายงานบนมือถือได้เลย อสม.คนไหนที่ยังไม่มีสมาร์ทโฟนก็ให้เพื่อนทำให้ ทำให้ประหยัดค่าใช้จ่ายเรื่องการพิมพ์เอกสาร นอกจากนี้ เมื่อส่งแบบรายงานเสร็จแล้ว ระบบก็จะรวมข้อมูลให้อัตโนมัติประมวลผลออกมาเป็นภาพรวมของหมู่บ้าน เจ้าหน้าที่เราไม่ต้องไปนั่งเช็กทุกเดือนว่าใครส่งแล้วบ้าง ไม่ต้องเสียเวลาประมวลผลข้อมูลอีก ทำให้เกิดความสะดวกและประหยัดเวลามากขึ้น


เช่นเดียวกับการนัดหมายประชุมประจำเดือน แต่เดิมเราใช้ส่งหนังสือเอกสารไปหาประธาน อสม.แล้วให้กระจายข่าว แต่ตอนนี้สามารถแจ้งผ่านแอปฯ ให้ อสม. ทุกหมู่บ้านทราบพร้อมกัน ถ้าคนไหนเข้าประชุมก็กดตอบรับ ถ้าคนไหนมาประชุมไม่ได้ก็จะตอบมาว่าไม่ได้เนื่องจากอะไร ภายใน 5 นาทีก็ครบ 16 หมู่บ้านแล้ว และพอเสร็จการประชุมก็จะมีบันทึกการประชุมให้ อสม.ที่ไม่ได้มาร่วมสามารถเปิดอ่านในภายหลังได้


นอกจากความสะดวกในการบริหารจัดการแล้ว เรายังใช้ประโยชน์จากแอปฯนี้ในการเยี่ยมบ้าน เพราะลำพังแค่เจ้าหน้าที่ 7 คนคงดูแลได้ไม่ทั่วถึง เราใช้วิธีให้ อสม.เข้าไปช่วยดูแล เช่น สมมุติมีผู้ป่วยที่ส่งกลับจากโรงพยาบาลมาพักฟื้นที่บ้านแล้วจำเป็นต้องมีการติดตามอาการ เราจะให้ อสม.ไปดูแลให้แล้วส่งรูปถ่ายพร้อมพิกัดแผนที่กลับมาให้ ทำให้ รพ.สต.ทราบได้ว่าผู้ป่วยอยู่จุดไหน หรือหากผู้ป่วยมีปัญหาเกินขีดความสามารถของ อสม.ที่จะดูแล ก็สามารถขอคำปรึกษาจากเจ้าหน้าที่เพื่อดูแลเบื้องต้นได้โดยถ่ายวิดีโอส่งมาให้ประเมินอาการได้ทันที และถ้าจำเป็นต้องลงไปดูแลเพิ่มเติมก็สามารถเดินทางไปตามพิกัดบนแผนที่ได้อย่างถูกต้องโดยไม่ต้องไปเสียเวลาสอบถามเส้นทางในพื้นที่อีก


ขณะเดียวกัน เครื่องมือนี้ยังช่วยในเรื่องการสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy) เพราะข่าวสารที่ส่งออกไปผ่านแอปฯจะมาจากเจ้าหน้าที่สาธารณสุขทั้งหมด อสม.สามารถนำไปอ่านในหอกระจายข่าวได้เลย จากเดิมที่เมื่อก่อนต้องพิมพ์เป็นหนังสือส่งถึงผู้ใหญ่บ้านซึ่งบางครั้งถ้าเป็นเรื่องเร่งด่วนก็ไม่ทันการณ์ เช่นเดียวกับงานควบคุมโรคก็มีประสิทธิภาพมากขึ้น สมมุติทางโรงพยาบาลอำเภอแจ้งมาว่ามีไข้เลือดออกระบาด เราสามารถแจ้ง อสม.ให้ออกควบคุมลูกน้ำยุงลายได้รวดเร็วภายใน 24 ชั่วโมง รวมทั้งการแจ้งเตือนข่าวก็รวดเร็วขึ้น เช่น เกิดอุบัติเหตุในหมู่บ้าน อสม.สามารถแจ้งเหตุรวมทั้งแจ้งพิกัดได้ด้วยว่าเกิดที่จุดไหน


สรุปภาพรวมตลอดระยะเวลา 3 ปีที่ รพ.สต.บ้านนาเมือง ใช้แอปฯ อสม.ออนไลน์ เป็นต้นมา เรารู้สึกว่ารู้สึกว่าประสิทธิภาพการทำงานดีขึ้น จากเดิมที่ทำรายงานกระดาษก็ทำบนโทรศัพท์ได้ ทำให้ระบบฐานข้อมูลของ รพ.สต.ดีขึ้น ครอบคลุมมากขึ้น ตรวจสอบการทำงานได้ ประหยัดเวลาและค่าใช้จ่ายของเจ้าหน้าที่ลงได้เยอะ งานบางอย่างถ้า อสม.ทำได้ เจ้าหน้าที่ก็ไม่ต้องลงไปดูเอง ทำให้เอาเวลาไปทำงานอย่างอื่นได้มากขึ้น


ทั้งหมดนี้ผมอยากชี้ให้เห็นถึงข้อดีของการนำเทคโนโลยีใหม่ๆมาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน และอยากเชิญชวน รพ.สต.ที่ยังลังเลใจให้มาลองใช้กันดูครับ ยิ่งถ้าเป็น รพ.สต.ขนาดใหญ่ที่มีพื้นที่รับผิดชอบมาก มีจำนวน อสม.เยอะ แอปฯ อสม.ออนไลน์นี้จะยิ่งเป็นประโยชน์ในการทำงานมากยิ่งขึ้นครับ




เผยแพร่: 8 พ.ย. 2561   โดย: ผู้จัดการออนไลน์

กรมวิทย์สำรวจการติดเชื้อวัณโรคแฝงกลุ่มบุคลากรทางการแพทย์ พบอัตราติดเชื้อเฉลี่ยร้อยละ 31.41 อยู่ในอัตราเดียวกับคนทั่วไป ชี้หากร่างกายอ่อนแอสามารถกลายเป็นผู้ป่วยวัณโรคได้ แนะตรวจสุขภาพประจำ


นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่า กลุ่มบุคลากรทางการแพทย์ เป็นผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อวัณโรคระหว่างปฏิบัติงานจากการสัมผัสผู้ป่วย ผู้ที่ติดเชื้อวัณโรคหากร่างกายแข็งแรงมีภูมิต้านทานที่ดี จะติดเชื้อแบบไม่มีอาการป่วย เรียกว่า “วัณโรคแฝง” ซึ่งไม่สามารถแพร่เชื้อสู่บุคคลอื่นได้ แต่ผู้ที่มีเชื้อวัณโรคแฝงมีโอกาสที่จะพัฒนาเป็นผู้ป่วยวัณโรคได้ร้อยละ 5-10 เมื่อภูมิต้านทานของร่างกายลดต่ำลง องค์การอนามัยโลกคาดการณ์ว่า 1 ใน 3 ของประชากรทั่วไปมีการติดเชื้อวัณโรคแฝง และในจำนวนนี้ มีประชากรบางกลุ่มมีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดวัณโรค โดยเฉพาะในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีที่มีผู้ป่วยวัณโรคร่วมบ้าน และผู้ติดเชื้อเอชไอวี สำหรับในกลุ่มบุคลากรทางการแพทย์ ควรมีการตรวจคัดกรองหาวัณโรค ซึ่งส่วนใหญ่ตรวจด้วยการเอกซเรย์ทรวงอก และควรตรวจเป็นประจำ พร้อมทั้งแนะนำให้ตรวจหาการติดเชื้อวัณโรคแฝงร่วมด้วยโดยเฉพาะผู้ที่สัมผัสผู้ป่วยวัณโรค โดยปัจจุบันนี้สามารถตรวจการติดเชื้อแบบไม่มีอาการป่วยที่เรียกว่าวัณโรคแฝงได้โดยการตรวจตัวอย่างเลือด



นพ.โอภาส กล่าวว่า จากการสำรวจการติดเชื้อวัณโรคแฝงในบุคลากรทางการแพทย์ที่มีการสัมผัสผู้ป่วยวัณโรคที่ปฏิบัติงานด้านต่างๆ และในบุคลากรที่เข้าปฏิบัติงานใหม่ ด้วยวิธี IGRA ตรวจสารอินเตอร์เฟอรอนแกมมาที่จำเพาะต่อเชื้อวัณโรค โดยสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข ที่โรงพยาบาล จำนวน 4 แห่ง พบอัตราการติดเชื้อวัณโรคเฉลี่ยร้อยละ 31.41 ซึ่งอยู่ในอัตราเดียวกับบุคคลทั่วไปที่องค์การอนามัยโลกประมาณการ ปัจจัยเสี่ยงต่อการติดเชื้อในกลุ่มบุคลากรทางการแพทย์โดยทั่วไป ได้แก่ มีอายุมาก อายุงานนาน ลักษณะงานที่ปฏิบัติ และการใช้อุปกรณ์ป้องกันที่ไม่เหมาะสม ผลการตรวจช่วยสร้างความตระหนักรู้ในการใส่ใจสุขภาพ ระมัดระวังป้องกันการติดเชื้อและเฝ้าระวังโรค นอกจากนี้ผู้ที่มีผลตรวจเป็นบวกยังได้รับคำแนะนำในการปฏิบัติตน หากตรวจแล้วยังไม่พบอาการป่วยเป็นวัณโรคแต่เป็นวัณโรคแฝง ก็อาจพิจารณาให้ยาป้องกันตามความเหมาะสมเฉพาะราย


“โรงพยาบาลจะต้องมีระบบป้องกันที่ดีและควบคุมการติดเชื้อในโรงพยาบาลที่มีมาตรฐานหรือการจัดการที่ดี บุคลากรทางการแพทย์ควรมีความรู้เกี่ยวกับวัณโรคและวิธีการป้องกันการติดต่อของโรค ใช้อุปกรณ์ป้องกันที่เหมาะสม เพื่อลดการติดเชื้อ รวมทั้งควรตรวจสุขภาพและตรวจคัดกรองวัณโรคเป็นประจำทุกปี สำหรับประชาชนทั่วไปก็ควรดูแลและป้องกันตนเองจากเชื้อวัณโรค โดยฉีดวัคซีนป้องกันวัณโรค (BCG) ตามที่แพทย์แนะนำ หลีกเลี่ยงการคลุกคลีกับผู้ป่วย โดยเฉพาะเด็กเล็กและผู้ที่มีโรคประจำตัว ผู้ป่วยที่มีอาการทางเดินหายใจ หากมีอาการไอจาม ให้ใช้ผ้าเช็ดหน้าปิดปาก จมูก เวลาไอจาม หรือใส่หน้ากากอนามัย และหากมีอาการไอเรื้อรังเกิน 2 สัปดาห์ ไม่ทราบสาเหตุ ให้พบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุต่อไป” นพ.โอภาส กล่าว



เผยแพร่: 7 พ.ย. 2561    โดย: ผู้จัดการออนไลน์