ในวาระครบรอบ 150 ปีของการลอบสังหารประธานาธิบดีผู้ยิ่งใหญ่ที่สุดคนหนึ่งของสหรัฐฯ ร่วมรำลึกถึงมรดกที่มหาบุรุษผู้นี้ฝากไว้

แท่นสีดำวางอยู่ลึกลงไปใต้อาคารรัฐสภาของสหรัฐฯ มีทั้งกระจกหนาและลูกกรงโลหะกั้นราวกับเป็นวัตถุอันตรายซึ่งในบางแง่มุมก็อาจเป็นเช่นนั้น ย้อนหลังไปเมื่อเดือนเมษายน ปี 1865 ช่างไม้ช่วยกันต่อแท่นหุ้มกำมะหยี่ที่เรียกกันว่า แท่นวางหีบศพลิงคอล์น (Lincoln catafalque) เพื่อจัดวางหีบศพของประธานาธิบดีผู้ถูกลอบสังหารอันเป็นส่วนหนึ่ง ของพิธีศพอย่างเป็นทางการภายในโถงทรงกลมของอาคารรัฐสภา  ผ้าสีดำช่วยอำพรางแผ่นไม้สนหยาบๆที่พวกเขาเร่งมือต่อขึ้น นับจากนั้น แท่นนี้ก็นำออกใช้ในพิธีศพทุกครั้งที่วีรบุรุษหรือบุคคลสำคัญระดับชาติเสียชีวิต เช่น เจมส์ การ์ฟีลด์, วิลเลียม แมกคินลีย์, จอห์น เอฟ. เคนเนดี และดักลาส แมกอาร์เทอร์ เป็นต้น

            การลอบสังหารเอบราแฮม ลิงคอล์น ซึ่งเกิดขึ้นในเดือนนี้เมื่อ 150 ปีที่แล้ว ได้รับการเล่าขานและจำลองเหตุการณ์มาแล้วนับครั้งไม่ถ้วน การเดินทางครั้งสุดท้ายสู่โรงละคร การยิงปืนพกในที่นั่งชั้นพิเศษของประธานาธิบดี การกระโจนหนีลงสู่เวทีอย่างบ้าบิ่นของฆาตกรผู้เป็นนักแสดง และการถึงแก่อสัญกรรมในอีกหลายชั่วโมงต่อมาในห้องด้านหลังโรงแรมราคาถูกที่อยู่ใกล้ๆ [บาดแผลฉกรรจ์จากคมกระสุนทำให้การเดินทางกลับทำเนียบขาวแทบเป็นไปไม่ได้] แต่สิ่งที่ผู้คนยังไม่ค่อยล่วงรู้คือเรื่องราวหลังจากนั้น อเมริกาไว้อาลัยแด่ลิงคอล์นอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน และกระบวนการนั้นไม่เพียงนิยามมรดกที่ฝากไว้ของวีรบุรุษอเมริกัน แต่ยังก่อเกิดพิธีกรรมใหม่ในหมู่พลเมืองอเมริกัน นั่นคือช่วงเวลาโศกาอาดูรร่วมกันของคนในชาติ

            ในช่วงหลายสัปดาห์หลังอสัญกรรมของลิงคอล์นและระหว่างที่ขบวนรถไฟเคลื่อนศพออกเดินทางตีวงอ้อมจากกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. กลับสู่บ้านเกิดของประธานาธิบดีที่เมืองสปริงฟีลด์ รัฐอิลลินอยส์ อาจมีชาวอเมริกันราวหนึ่งล้านคนเข้าแถวเพื่อเดินผ่านหีบศพที่เปิดไว้และชมใบหน้าของผู้นำประเทศที่ล่วงลับเพียงแวบหนึ่ง ขณะที่อีกหลายล้านคนหรืออาจมากถึงหนึ่งในสามของประชากรในรัฐทางตอนเหนือของประเทศ ยืนส่งขณะขบวนรถไฟเคลื่อนผ่าน

            วันที่ 19 เมษายน วันแรกของการเดินทางครั้งสุดท้ายของลิงคอล์น ทหาร ข้าราชการ และประชาชน เดินตามขบวนแห่ศพจากทำเนียบขาวไปยังอาคารรัฐสภาเป็นแถวยาวสองสามกิโลเมตร หลายวันก่อนเกิดเหตุลอบสังหาร กรุงวอชิงตัน ดี.ซี. และอีกครึ่งประเทศเพิ่งเฉลิมฉลองการยอมจำนนของฝ่ายสมาพันธรัฐ (Confederate) หรือฝ่ายใต้ที่เมืองแอปโพแมตทอกซ์ ตอนนี้ธงผืนเดียวกับที่โบกประกาศชัยชนะกลับติดแถบผ้าสีดำเพื่อไว้ทุกข์

            สองวันต่อมา รถไฟเก้าตู้เคลื่อนออกจากสถานีรถไฟหลักของกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. มุ่งหน้าขึ้นเหนือ ทว่าเพียงไม่กี่นาทีหลังจากนั้น ขบวนรถก็แล่นตัดเข้าสู่บริเวณที่เพิ่งจะพ้นสถานะดินแดนทาสมาหมาดๆ

            จากฟรีแลนด์ (“ดินแดนเสรี”) สู่นิวฟรีดอม (“เสรีภาพใหม่”) ทางรถไฟสายเก่าค่อยๆไต่ระดับออกจากรัฐแมริแลนด์เข้าสู่เนินเขาของรัฐเพนซิลเวเนีย หมู่บ้านชื่อมงคลหนึ่งในสองแห่งนี้ตั้งอยู่ใต้เส้นเมสัน-ดิ๊กซันซึ่งเป็นเส้นพรมแดนกั้นระหว่างสองรัฐ อีกหมู่บ้านตั้งอยู่ทางเหนือ ก่อนหน้าที่รัฐแมริแลนด์จะออกกฎหมายเลิกทาสเพียงห้าเดือนก่อนลิงคอล์นเสียชีวิต เส้นเมสัน-ดิ๊กซันเปรียบได้กับรั้วไฟฟ้าที่ขวางกั้นระหว่างผู้คนสี่ล้านคนกับอิสรภาพ

            ทุกวันนี้ ทางรถไฟสายเก่าที่ขบวนแห่ศพของลิงคอล์นวิ่งผ่านกลายเป็นเส้นทางเดินป่า เสาไม้ต้นหนึ่ง ม้านั่งอีกตัว และโต๊ะปิกนิกสองสามตัวคือร่องรอยที่หลงเหลืออยู่ทั้งหมดของเส้นเมสัน-ดิ๊กซัน ผมทรุดตัวลงบนม้านั่งโดยร่างกายซีกซ้ายอยู่ทางใต้ ส่วนซีกขวาอยู่ทางเหนือ นึกอัศจรรย์ใจกับพรมแดนที่มองไม่เห็น ทว่าเคยมีอยู่จริง

            ปราการขวางกั้นที่ก้าวข้ามยากที่สุดในโลก อย่างที่ลิงคอล์นผู้เป็นทนายความและนักเขียนรู้ดี มักไม่ได้ก่อด้วยกำแพงหรือสนามเพลาะ ไม่ใช่กระทั่งเทือกเขาและมหาสมุทร หากเป็นกฎหมายและถ้อยคำ ที่แห่งนี้มีอะไรบางอย่างแตกต่างจากสถานที่ประวัติศาสตร์ทั้งหมดซึ่งผมเคยไปเยือน ผมรู้สึกได้ถึงการถูกกดขี่เป็นทาส แต่ลิงคอล์นยังรู้ด้วยว่า ไม่ว่าเส้นที่เกิดจากกฎหมายและถ้อยคำจะน่าครั่นคร้ามเพียงใด ก็ลบล้างได้ด้วยกฎหมายใหม่และถ้อยคำใหม่ เขาทำให้เส้นเส้นนี้อันตรธานไป จึงไม่น่าแปลกใจที่ชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกันซึ่งเพิ่งได้รับอิสรภาพจะยืนเรียงรายสองข้างทางรถไฟตลอดวันแรกที่ขบวนศพของเขาออกเดินทาง

            แน่นอนว่าเส้นที่มองไม่เห็นเหล่านี้ยังคงพาดผ่านภูมิทัศน์ทั่วสหรัฐฯ ถ้าไม่ใช่ขีดคั่นระหว่างความเป็นทาสกับการเลิกทาส อย่างน้อยก็แบ่งแยกแนวคิดว่าด้วยเสรีภาพของแต่ละบุคคล ลิงคอล์นกับสงครามกลางเมืองยังคงเป็นหมุดหมายแห่งความเสมอภาคสำหรับผู้คนจำนวนมาก

            “เขาตายเพื่อฉัน! เขาตายเพื่อฉัน! ขอพระเจ้าคุ้มครองเขาด้วยเถิด!”

            ถ้อยคำที่พรั่งพรูออกมาทั้งน้ำตาของหญิงสูงวัยคนหนึ่ง ขณะมองหีบศพของลิงคอล์นเคลื่อนผ่านท้องถนนในแมนแฮตตันตอนล่าง สะท้อนถึงสิ่งที่เธอกับชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกันคนอื่นๆรู้สึกต่อการตายของประธานาธิบดี ชาวอเมริกันทุกคนไม่ว่าผิวขาวหรือผิวดำรู้ดีว่า การเลิกทาสของลิงคอล์นเป็นชนวนของความเคียดแค้นชิงชังที่นำไปสู่การปลิดชีวิตเขา จึงเป็นที่เข้าใจได้ว่า เพราะเหตุใดชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกันจึงหวังจะเป็นผู้ไว้อาลัยแถวหน้าๆ โดยกว่า 5,000 คนวางแผนจะร่วมเดินในขบวนแห่ศพกลางนิวยอร์กซิตี แต่ชาวอเมริกันผิวขาวจำนวนมากไม่คิดเช่นนั้น หลายวันก่อนขบวนรถไฟมาถึง เทศบาลเมืองสั่งห้ามคนผิวดำร่วมขบวน  เอดวิน สแตนตัน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสงครามส่งโทรเลขเกรี้ยวกราดจากกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. เพื่อยกเลิกคำสั่งดังกล่าว  แต่ความกลัวเกิดขึ้นแล้ว ในขบวนแห่มโหฬารบนถนนบรอดเวย์เมื่อวันที่ 24 เมษายน จึงมีชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกันเพียงไม่กี่ร้อยคนรั้งอยู่ท้ายขบวน

            การย้อนรอยขบวนรถเคลื่อนศพของลิงคอล์นทุกวันนี้ คือการตอกย้ำบทเรียนอันขมขื่นซ้ำแล้วซ้ำเล่า ที่เมืองบัฟฟาโล ผมแวะชมสถานที่สำคัญในศตวรรษที่สิบเก้าหลายแห่ง ไม่ใช่แค่จุดสิ้นสุดคลองอิรีซึ่งเคยเป็นประตูสู่ดินแดนแถบตะวันตกของสหรัฐฯเท่านั้น แต่ยังมีสถานที่อื่นๆ เช่น โบสถ์แบปทิสต์มิชิแกนสตรีตที่สร้างขึ้นในทศวรรษ 1840 เพื่อเป็นศูนย์รวมของชุมชนคนผิวดำที่เคลื่อนไหวทางการเมืองและสังคมอย่างเข้มแข็งในเมืองนี้ นักเทศน์และนักเคลื่อนไหวชื่อดังระดับประเทศขึ้นเวทีในโบสถ์หลังนี้ ขณะที่ทาสหลบหนีซ่อนตัวในห้องใต้ดิน ตลอดช่วงศตวรรษต่อมา มีร้านรวง ภัตตาคาร และสโมสรมากมายเกิดขึ้นและเฟื่องฟูในย่านที่อยู่รอบๆ

            ทุกวันนี้ บัฟฟาโลเป็นเมืองยากจนที่สุดเมืองหนึ่งและมีการแบ่งแยกสีผิวสูงที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศ โบสถ์หลังเก่าตั้งอยู่อย่างโดดเดี่ยวในเขตเมืองที่ดูวังเวง บิชอปแคลเรนซ์ มอนต์โกเมอรี บาทหลวงผู้ดูแลโบสถ์ในปัจจุบัน เล่าให้ผมฟังว่า มีวัยรุ่นอเมริกันเชื้อสายแอฟริกันเพียงครึ่งหนึ่งเท่านั้นที่เรียนจบมัธยม พื้นที่รอบๆย่านนี้ส่วนใหญ่มีแต่ร้านค้าว่างเปล่าบ้านการเคหะของรัฐ และบ้านแถวชั้นเดียว ผมแปลกใจเมื่อพบว่า ห่างไปเพียงไม่กี่ช่วงตึกตามถนนมิชิแกนอเวนิว เขตเมืองที่ดูซอมซ่อกลับกลายเป็นอีกโลกหนึ่ง มีอาคารแวววาวของสำนักงาน โรงพยาบาล และโครงการก่อสร้างอื่นๆ ที่นี่คือย่านการแพทย์แห่งใหม่ของเมือง เป็นสัญญาณการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจ ยกเว้นแต่แทบทุกคนที่ผมเห็น ไม่ว่าจะเป็นคนไข้ บุคลากรทางการแพทย์ หรือคนงานก่อสร้าง ล้วนเป็นคนผิวขาว

            ในที่สุด ลิงคอล์นก็ได้รับการทำพิธีฝังที่เมืองสปริงฟีลด์เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม หรือเกือบสามสัปดาห์หลังจากเสียชีวิต

            ผมพบว่าหลุมศพออกจะน่าผิดหวัง มีการสร้างใหม่สองครั้งนับตั้งแต่ปี 1865 ครั้งล่าสุดคือช่วงทศวรรษ 1930 ด้วยสถาปัตยกรรมแบบอลังการศิลป์ (Art Deco) สภาพภายในดูเหมือนล็อบบี้สำนักงานไม่มีผิด (มีการย้ายโลงศพของลิงคอล์นไม่น้อยกว่า 14 ครั้งในช่วงหลายสิบปีหลังการทำพิธีฝังครั้งแรกสุด ราวกับไม่มีใครรู้ว่าควรทำอย่างไรกับมันดี) เรื่องราวที่จารึกยาวเหยียดบนผนังสาธยายประวัติชีวิตอย่างละเอียด ยกเว้นเพียงการประกาศเลิกทาส มัคคุเทศก์คนหนึ่งบอกกลุ่มนักท่องเที่ยวว่า ร่างของเขาฝังอยู่ใต้พื้นคอนกรีตลึกสามเมตร

            หลายชั่วโมงต่อมา ผมไปเยือนสุสานอีกแห่งหนึ่งซึ่งอยู่ห่างออกไปไม่กี่กิโลเมตร ผมไม่เห็นใครสักคนตอนไปถึงมีเพียงป้ายหลุมศพหินสีขาวเหมือนๆกันเรียงรายแถวแล้วแถวเล่า นี่คือสุสานแห่งชาติแคมป์บัตเลอร์ที่ฝังศพผู้เสียชีวิตในสงครามกลางเมืองกว่าหนึ่งพันคน ส่วนใหญ่ล้มตายจากโรคภัยไข้เจ็บเพราะสภาพอันเลวร้ายของค่ายฝึกและเรือนจำทหารที่อยู่ใกล้ๆ ทุกคนล้วนเท่าเทียมกันภายใต้แผ่นป้ายหินอ่อนเรียบๆ ไม่ว่าจะเป็นนายทหารหรือพลทหาร ผิวดำหรือผิวขาวชาวเหนือหรือชาวใต้ เพราะที่นี่มีนักโทษฝ่ายสมาพันธรัฐหลายร้อยชีวิตที่ทอดร่างอยู่ห่างไกลจากแผ่นดินเกิดที่พวกเขาสละชีวิตปกป้อง

            ป้ายหินจำนวนมากไม่มีชื่อ แต่เกือบทั้งหมดระบุวันที่ ป้ายหลุมศพจำนวนหนึ่งระบุวันในช่วงสัปดาห์แรกและสัปดาห์ที่สองของเดือนเมษายน ซึ่งรวมถึงสองสามป้ายที่ระบุวันที่ 14 และ 15 เมษายน วันเดียวกับที่เกิดเหตุลอบสังหารในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ซึ่งอยู่ไกลออกไป หนึ่งในนั้นเป็นทหารนายหนึ่งจากกองทหารผิวสีของสหรัฐฯ

            หากเลือกได้ ผมคงให้ลิงคอล์นพำนักอยู่ที่นี่ด้วย เคียงข้างสหายร่วมชาติเหล่านี้ ท่ามกลางวงล้อมแน่นหนาของเหล่าผู้วายชนม์อันทรงเกียรติ


 เรื่องโดย แอดัม กู๊ดฮาร์ต
เมษายน 2558

เผยโฉมกลุ่มกบฏผู้อยู่เบื้องหลังความขัดแย้งภายในประเทศที่หยั่งรากลึกที่สุดและดำเนินมายาวนานที่สุดของอินเดีย

ชายมือปืนซึ่งอาศัยอยู่ในแถบชายป่าผู้นี้มีชีวิตและลาโลกไปพร้อมชื่อหลากหลาย บางคนรู้จักเขาในชื่อปราชานต์  คนอื่นๆอาจรู้จักเขาในชื่อปรัมจิต  บางครั้งเขาเรียกตัวเองว่าโคปัลชี  นัยว่าเป็นการแลกเปลี่ยนชื่อปลอมกับหัวหน้ากลุ่มกบฎอีกรายเพื่อตบตาเจ้าหน้าที่ทางการอินเดียที่พยายามตามล่าเขา

ตอนที่เราพบกัน  เขาเพิ่งฆ่าคนมาหมาดๆ และแนะนำตัวด้วยอีกชื่อหนึ่งว่า "สหายมนัส"  ขณะนำร่างผอมบางก้าวออกมาจากเงามืดใต้ต้นวอลนัตพร้อมปืนกลในมือ

เย็นย่ำแล้ว ดวงตะวันคล้อยต่ำ  เงามืดของมือปืนคนอื่นๆอีกสิบกว่าคนหลบซุ่มอยู่ท่ามกลางนาข้าวสีเขียวเข้มที่อยู่ใกล้ๆพวกเขาคอยระแวดระวังและเฝ้ารอ มนัสและพรรคพวกกำลังออกเดินทาง จึงไม่มีเวลาพูดคุยมากนัก

ในอินเดีย พวกเขาเป็นที่รู้จักในชื่อซึ่งเป็นคำคำเดียวว่า  “นักซาไลต์” (Naxalite)  หรือกลุ่มกบฏลัทธิเหมา ผู้เป็นตัวการสำคัญของความขัดแย้งภายในประเทศที่รากหยั่งลึกที่สุดและดำเนินมายาวนานที่สุดของอินเดีย ทุกวันนี้ สงครามที่ยืดเยื้อยาวนานหลายสิบปีของพวกเขาทำให้ผู้คนล้มตายมากกว่าความขัดแย้งในแคว้นแคชเมียร์ที่เริ่มคลี่คลายลงเสียอีก มานโมฮัน ซิงห์ อดีตนายกรัฐมนตรีอินเดีย เคยเรียกสงครามนี้ว่า "ภัยคุกคามความมั่นคงภายในที่ร้ายแรงที่สุด"

ระหว่างเหตุรุนแรงที่ประทุขึ้นในช่วง 24 ชั่วโมงก่อนการนัดพบของเรา  มนัสซึ่งมีอายุแค่ 27 ปีกับพลพรรคของเขา สังหารตำรวจไปหกนาย และทำให้อีกแปดนายได้รับบาดเจ็บระหว่างการซุ่มโจมตีตามแนวเนินเขาเตี้ยๆ อันเป็นฐานที่มั่นของเขาที่เรานัดพบกันวันนี้

หากว่ากันตามจริงแล้ว  พวกนักซาไลต์ควรเป็นเพียงเศษซากจากอดีต  มากกว่าจะเป็นกลุ่มกบฎที่ฆ่าฟันผู้คนในนามเหมาเจ๋อตง  ผู้นำคอมมิวนิสต์ชาวจีนผู้สิ้นชีพไปนานแล้ว  ซ้ำยังเกิดขึ้นในประเทศที่เขาไม่เคยเหยียบย่างไปด้วยซ้ำ แถมยังเป็นประเทศที่ครอบครองอาวุธนิวเคลียร์อีกด้วย กระนั้น สงครามของพวกเขาที่สู้รบท่ามกลางความเฟื่องฟูของอุตสาหกรรมพลังงานของอินเดีย กลับได้รับการต่อลมหายใจด้วยความต้องการการพัฒนาและแรงขับจากระบบเศรษฐกิจในระดับโลกเมื่อการแสวงประโยชน์จากสินแร่และสิทธิในที่ดินกลายเป็นตัวกระตุ้นให้การก่อความไม่สงบฟื้นคืนอีกครั้ง

ในแง่นี้ ความต้องการพลังงานของอินเดียและความกระหายวัตถุดิบของวงการอุตสาหกรรมข้างต้น ไม่เพียงเชื่อมโยงนักฆ่าผู้กราดเกรี้ยวในป่าดงเข้ากับถ่านหิน เหล็ก และการผลิตไฟฟ้า แต่ยังหลอมรวมกลุ่มนักซาไลต์ให้เป็นปึกแผ่นกับชุมชนด้อยโอกาสที่สุดกลุ่มหนึ่งของอินเดีย  นั่นคือชนเผ่าอาทิวาสี  ชนพื้นเมืองดั้งเดิมกลุ่มแรกที่ใช้ชีวิตอยู่ในอินเดีย   และแทนที่จะเป็นความด่างพร้อยจากอดีต กลุ่มกบฎนักซาไลต์ซึ่งขับเคลื่อนด้วยกลไกอย่างการข่มขู่  การรีดไถ และความรุนแรง กลับกลายเป็นสัญลักษณ์ของความขัดแย้งที่ชี้นำอนาคต ทำให้การพัฒนากลายเป็นคู่ขัดแย้งกับขนบประเพณี โดยมีรัฐต่างๆที่มีสินแร่มั่งคั่งที่สุดของอินเดียเป็นจุดศูนย์กลาง

แน่ล่ะว่า สหายมนัสซึ่งเป็นถึง "ผู้บัญชาการระดับเขต" ของนักซาไลต์ ทั้งๆที่อายุยังน้อย  ดูมั่นอกมั่นใจมากว่า  ความทุกข์ระทมของคนยากไร้ที่เกิดจากความเหลื่อมล้ำทางสังคมจะช่วยให้การต่อสู้ของเขาได้รับชัยชนะในที่สุด เขามองไกลไปถึงว่าการโค่นล้มรัฐบาลที่กรุงเดลีเป็นเรื่องที่ไม่อาจหลีกเลี่ยง

"เสือที่โตเต็มวัยย่อมแก่ตัว  แล้วก็ตายครับ" เขารับประกันกับผม ดวงตาเป็นประกายลุกโชนแบบเดียวกับสหายร่วมอุดมการณ์หัวรุนแรงที่พบเห็นได้ทั่วโลก  "ไม่ต่างจากรัฐบาลที่พวกเราพยายามโค่นล้ม ซึ่งแก่ตัวและผุพังลงเรื่อยๆ จนใกล้ตายอยู่รอมร่อ การปฏิวัติของพวกเรายังเยาว์วัยและมีแต่จะเติบโตงอกงาม นี่คือกฎแห่งจักรวาลครับ ในการต่อสู้ระหว่างนักการเมืองกับสังคมใหม่ที่ปกครองโดยประชาชน  ประชาชนจะเป็นฝ่ายชนะ"

เขาพูดจนแสงสุดท้ายของวันลับหายไปหลังแนวไม้  ก่อนจะเดินหายลับไปในเงามืดอย่างเงียบเชียบพร้อมคนของเขา กองกำลังความมั่นคงกำลังคืบใกล้เข้ามา พวกเขาไม่อยากถูกตีวงล้อม

ครั้งต่อมาที่ผมเห็นหน้าเขา สหายมนัสเสียชีวิตแล้ว ใบหน้าเขาจ้องมองผมมาจากภาพถ่ายบนแท่นบูชาข้างทางแห่งหนึ่งในหมู่บ้านยากไร้อันเป็นบ้านเกิดของเขา  ชาวบ้านที่นั่นบอกผมว่า เขาถูกฆ่าในเหตุยิงต่อสู้กันไม่นานหลังเราพบกัน เมื่อได้อ่านข้อความจารึกบนแผ่นหินหน้าหลุมศพ ผมถึงได้รู้จักตัวตนที่แท้จริงของชายกบฎผู้มีหลายนามคนนี้ เขาชื่อ ลาเลศ

 

กลุ่มนักซาไลต์ตั้งชื่อตามชื่อหมู่บ้านนักซาลบารีในรัฐเบงกอลตะวันตก  ย้อนหลังไปเมื่อเดือนพฤษภาคม ปี 1967 เกิดเหตุชาวไร่ชาวนาลุกฮือต่อต้านต่อเจ้าของที่ดิน แต่ล้มเหลว  เหตุการณ์นั้นทำให้สารวัตรตำรวจนายหนึ่งเสียชีวิตจากคมธนู เหตุนองเลือดดังกล่าวให้กำเนิดขบวนการเคลื่อนไหวที่กระจัดกระจาย ปราศจากรูปร่างชัดเจน และยึดการปฏิวัติเกษตรกรรมของลัทธิเหมาเป็นต้นแบบอย่างหลวมๆ นับจากนั้นมา กลุ่มกบฏลัทธิเหมาก็เป็นที่รู้จักในชื่อ นักซาไลต์

แหล่งพักพิงของพวกเขาคือป่าทัณฑะการันยะ  ผืนป่ากว้างใหญ่ครอบคลุมพื้นที่ 92,200 ตารางกิโลเมตร  ชื่อภาษาสันสกฤตนี้แปลคร่าวๆได้ว่า  ป่าแห่งการลงทันฑ์   ป่าทัณฑะการันยะซึ่งแผ่กว้างคร่อมพื้นที่หลายรัฐรวมถึงรัฐฉัตติสครห์และรัฐอานธรประเทศ  เปรียบเหมือนฐานที่มั่นหรือป้อมปราการของกลุ่มนักซาไลต์  นั่นคือป่าอพุชมรห์ ป่าดงกลางพงไพรและหนึ่งในดินแดนผืนสุดท้ายของอินเดียที่เข้าถึงได้ยากและยังไม่รับการสำรวจอย่างทั่วถึง

ความตายปรากฏโฉมหลายในหลายรูปแบบกลางป่าแห่งนั้น กลุ่มนักซาไลต์ฆ่าตำรวจและกองกำลังรบกึ่งทหารด้วยระเบิดข้างถนนและการซุ่มโจมตี  ตำรวจฆ่าพวกนักซาไลต์ใน "เหตุเผชิญหน้า" ซึ่งเป็นภาษาท้องถิ่นหมายรวมทั้งการยิงปะทะกันซึ่งหน้าและการฆ่าแบบหมายหัว ผู้ต้องสงสัยว่าเป็นสายให้รัฐบาลถูกจับขึ้นศาลประชาชน แล้วสำเร็จโทษด้วยขวานหรือมีด ส่งผลให้อัตราการฆาตกรรมพุ่งสูงขึ้น และไม่รวมอยู่ในจำนวนผู้เสียชีวิตหรือได้รับบาดเจ็บอย่างเป็นทางการจากความขัดแย้งนี้ซึ่งคร่าชีวิตผู้คนไปกว่า 12,000 คนในช่วง 20  ปีที่ผ่านมา

กลุ่มผู้นิยมลัทธิเหมากลุ่มแรกซึ่งเป็นพวกชนชั้นกลางหัวรุนแรงและฝักใฝ่คอมมิวนิสต์จากรัฐอานธรประเทศมาถึงป่าป่าอพุชมรห์ในปี 1989 โดยหลบหนีการปราบปรามของเจ้าหน้าที่รัฐในท้องถิ่น ขบวนการดังกล่าวอาจล่มสลายไปตั้งแต่ตอนนั้นแล้ว แต่ป่าอพุชมรห์กลับกลายเป็นดั่งน้ำอมฤตสำหรับนักปฏิวัติลัทธิเหมา ณ ดินแดนกลางป่าลึกแห่งนี้ พวกเขาพบฐานผู้สนับสนุนใหม่อย่างง่ายดายจากชาวเผ่าอาทิวาสี

                คำว่า อาทิวาสี เป็นภาษาสันสกฤต แปลว่า "พื้นเมืองดั้งเดิม" หรือ "ผู้ตั้งรกรากดั้งเดิม" ชาวอาทิวาสีได้รับการรับรองสถานะความเป็นกลุ่มชนเผ่าตามกฎหมายรัฐธรรมนูญของอินเดีย พวกเขามีอยู่ด้วยกัน 84 ล้านคน หรือคิดเป็นร้อยละ 6.8 ของประชากรอินเดีย และอาศัยอยู่หนาแน่นที่สุดภายในและรอบๆป่าทัณฑะการันยะ

คงเป็นการง่ายเกินไปหากจะอธิบายว่า ขบวนการนักซาไลต์ประกอบด้วยชนเผ่าอาทิวาสีล้วนๆ กองกำลังขององค์กรนี้ไม่ได้มีแค่สมาชิกกลุ่มชนเผ่าตามกฎหมายของอินเดีย แต่ยังมีนักศึกษาชนชั้นกลาง กลุ่มดาลิต (คนในวรรณะจัณฑาล) ซึ่งเป็นวรรณะต่ำสุด และรวมถึงนักรบจำนวนมากจากกลุ่มชนด้อยโอกาสทางสังคมของอินเดีย

ความไม่ประสีประสาต่อโลกและความเปราะบางทำให้ชาวอาทิวาสีในป่าอพุชมรห์พร้อมที่จะอ้าแขนรับผู้ร้ายหลบหนีให้อยู่ร่วมชุมชนด้วย และหลังจากสัมผัสอุดมการณ์ลัทธิเหมาติดต่อนานกันหลายปี พวกเขาหลายคนก็กลายเป็นกำลังพลใหม่ของขบวนการนักซาไลต์

ในประเทศที่ประชากรเกือบ 180 ล้านคนมีชีวิตรอดด้วยเงินไม่ถึงสองดอลลาร์สหรัฐต่อวัน และการสั่งเครื่องดื่มเพียงรอบหนึ่งของคนมีอันจะกินในบาร์กลางกรุงนิวเดลีอาจแพงกว่าเงินเดือนชาวไร่คนหนึ่งหลายเท่าตัว จึงไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจที่กลุ่มกองกำลังลัทธิคอมมิวนิสต์จะเฟื่องฟูขึ้นในพื้นที่ถูกทอดทิ้งและห่างไกลจากการกำกับดูแลของเจ้าหน้าที่รัฐ 

ทว่าสิ่งที่ทำให้การต่อสู้ของกลุ่มนักซาไลต์ดูเหมือนเป็นเรื่องตลกร้าย และทำให้พวกเขาสร้างผลกระทบต่ออนาคต ของประเทศได้อย่างมหาศาลคือข้อเท็จจริงที่ว่า จุดศูนย์กลางของขบวนการนี้ตั้งอยู่ ณ ดินแดนอันเป็นศูนย์กลางแห่งความมั่งคั่งทางสินแร่ของอินเดีย มรดกทางธรรมชาติอันรุ่มรวยนี้เป็นปัจจัยสำคัญในแผนการของนายกรัฐมนตรีนเรนทรา โมดี ที่จะชุบชีวิตเศรษฐกิจอันร่อแร่ของอินเดีย และส่งกระแสไฟฟ้าไปยังบ้านเรือนหนึ่งในสามของประเทศ หรือคิดเป็นประชากรร่วม 300 ล้านคนที่ยังใช้ชีวิตอยู่ในความมืด

เรื่องโดย แอนโทนี ลอยด์
พฤกษภาคม 2558

อนาคตของพืชผลราวหนึ่งในสามของโลกฝากไว้กับชะตากรรมของหมู่ภมรที่กำลังถูกคุกคามจากศัตรูผู้น่าพรั่นพรึง

ภราดาแอดัมคงรู้แก่ใจดีว่า ตนเริ่มเลี้ยงผึ้งในช่วงเวลาอับโชค ตอนนั้นคือปี 1915 และท่านยังเป็นเพียงพระนวกะวัย 16 ปีที่อารามบักฟาสต์ทางตะวันตกเฉียงใต้ของอังกฤษ  แม้ว่าการตายยกรังอย่างรวดเร็วของผึ้งจะมีบันทึกไว้หลายศตวรรษแล้ว แต่หายนะที่นักบวชหนุ่มเผชิญอยู่ขณะนั้นยังไม่เคยปรากฏมาก่อน โรคลึกลับได้กวาดล้างโรงเลี้ยงผึ้งเกือบทุกแห่งบนเกาะไอล์ออฟไวต์

ในที่สุดนักวิทยาศาสตร์ก็สามารถเชื่อมโยงโรคลึกลับกับไวรัสที่ไม่เคยรู้จักมาก่อน ทว่าผลการวิจัยมาช้าเกินกว่าจะช่วยผึ้งสีน้ำตาลแก่พันธุ์พื้นเมืองของอังกฤษเอาไว้ได้ รวงผึ้งที่เหลือรอดเกือบทั้งหมดเป็นผึ้งลูกผสมซึ่งเกิดจากผึ้งสายพันธุ์พื้นเมืองกับนางพญาผึ้งต่างถิ่น ความแข็งแกร่งที่เหนือกว่าอย่างเห็นได้ชัดนี้จุดประกายให้ภราดาแอดัมคิดพัฒนาสายพันธุ์ผึ้งที่ต้านทานโรคได้ดี

ในปี 1950 หลังจากเตรียมการมานานหลายปี ในที่สุดภราดาแอดัมก็สบโอกาส เขาจะใช้เวลาตลอด 37 ปีหลังจากนั้นขับรถคันเก่าซอมซ่อของอารามตระเวนไปทั่วยุโรป ตะวันออกกลาง และแอฟริกา เพื่อเสาะหาและรวบรวมนางพญาผึ้งกว่า 1,500 ตัว ซึ่งมีตั้งแต่ผึ้งสุดขยันจากตอนเหนือของตุรกี ผึ้งสายพันธุ์ผสมหลากหลายบนเกาะครีต ผึ้งสายพันธุ์โดดเดี่ยวจากโอเอซิสต่างๆในทะเลทรายสะฮารา ผึ้งสีนิลแห่งโมร็อกโก ผึ้งสีส้มตัวกะจิริดจากแม่น้ำไนล์ ไปจนถึงผึ้งที่เชื่อว่าเยือกเย็นรักสงบที่สุดจากภูเขาคิลิมันจาโร ก่อนจะนำผึ้งต่างแดนเหล่านี้ไปยังโรงเลี้ยงผึ้งที่ตั้งอยู่กลางทุ่งมัวร์ห่างไกลจากผึ้งอื่นๆที่มียีนไม่พึงประสงค์ เขาทำการผสมพันธุ์ผึ้งนับครั้งไม่ถ้วนในสภาพแวดล้อมอันโดดเดี่ยวและเป็นธรรมชาติ จนเกิดเป็นผึ้งบักฟาสต์ (Buckfast bee) ซึ่งได้รับการขนานนามอย่างรวดเร็วว่า ยอดผึ้งหรือซูเปอร์บี (superbee) ผึ้งสีน้ำตาลที่ทรหดอดทนนี้ไม่ค่อยต่อย ขยันเป็นเลิศ และทนทานต่อโรคที่ภายหลังเรียกกันว่า โรคไอล์ออฟไวต์ พอถึงทศวรรษ 1980 ผึ้งบักฟาสต์ก็ส่งขายไปทั่วโลก

แต่แล้วหมู่ภมรก็ตกอยู่ในอันตรายอีกครั้ง เมื่อไรเอเชีย Varroa destructor เจ้าของชื่อที่สื่อถึงการทำลายล้างรุกรานเข้าสู่ยุโรปและสหรัฐฯ “มีเพียงเผ่าพันธุ์หรือสายพันธุ์ที่มีลักษณะทางพันธุกรรมต้านทานโรคได้อย่างแท้จริงเท่านั้น” ที่จะเป็น “คำตอบสุดท้ายสำหรับภัยคุกคามนี้” ภราดาแอดัมประกาศเมื่อปี 1991 แต่ยังไม่ทันที่เขาจะลงมือเริ่มงาน คุณพ่ออธิการของอารามบักฟาสต์ซึ่งเห็นว่าชื่อเสียงขจรขจายของภราดาแอดัมขัดแย้งกับบทบาทความเป็นนักบวช จึงปลดเขาออกจากหน้าที่คนเลี้ยงผึ้ง ภราดาแอดัมตรอมใจตายในปี 1996

ในระหว่างนั้น สถานการณ์ในแวดวงคนเลี้ยงผึ้งมีแต่จะเลวร้ายลง ในปี 2007 รายงานเกี่ยวกับ “ปรากฏการณ์รังผึ้งล่มสลาย” (colony collapse disorder) หรือการตายอย่างรวดเร็วและรุนแรงของผึ้งทั้งคอโลนี จู่ๆก็ปรากฏขึ้นราวดอกเห็ดทั่วทวีปยุโรปและอเมริกา รายงานข่าวเรียกสิ่งที่เกิดขึ้นนี้ว่า “ภัยคุกคามต่อเกษตรกรรมทั่วโลก” และ “มหันตภัยที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนบนโลกใบนี้” จะว่าไปพาดหัวข่าวก็ฟังดูสมเหตุสมผล เพราะการถ่ายเรณูด้วยแมลงซึ่งส่วนใหญ่เป็นผลงานของผึ้งมีความสำคัญยิ่งต่อแหล่งอาหารถึงราวหนึ่งในสามของโลก

นักวิจัยผึ้งซึ่งหลายคนได้แรงบันดาลใจจากภราดาแอดัม เร่งทำความเข้าใจเกี่ยวกับปรากฏการณ์รังผึ้งล่มสลาย ส่วนใหญ่ลงความเห็นว่านี่ไม่ใช่ปัญหาเดียวอย่างที่คิดกันในตอนแรก หากเป็นการผสมผสานกันของปัญหาแมลงรบกวน เชื้อโรค การสูญเสียถิ่นอาศัย และสารเคมีเป็นพิษ โดยมีไรสกุล Varroa เป็นองค์ประกอบสำคัญ ทุกวันนี้ ผู้เลี้ยงผึ้งรายใหญ่ส่วนมากใช้ยาฆ่าแมลงเพื่อกำจัดไร ซึ่งอย่างดีที่สุดก็เป็นได้แค่วิธีแก้ปัญหาแบบชั่วคราว เพื่อหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมี นักวิจัยผึ้งจำนวนหนึ่งหันกลับไปใช้วิธีของภราดาแอดัม นั่นคือการสร้างยอดผึ้งรุ่นใหม่ เพียงแต่ในครั้งนี้เป็นการใช้เครื่องไม้เครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ที่ทันสมัยกว่า ซึ่งรวมถึงการดัดแปรพันธุกรรม ขณะที่บางส่วนเลือกหนทางตรงกันข้ามซึ่งเป็นธรรมชาติยิ่งกว่าวิธีของภราดาแอดัมเสียอีก กล่าวคือ ไม่ใช้สารเคมี ไม่ก้าวก่ายดัดแปลง แค่ปล่อยให้ผึ้งวิวัฒน์ไปตามวิถีทางของตนเอง!

เกษตรกรส่วนใหญ่ที่ประสบปัญหาแมลงศัตรูพืชมักหันไปพึ่งยาฆ่าแมลง ที่ผ่านมาบริษัทเคมีภัณฑ์หลายแห่งค้นพบยาฆ่าไรที่ได้ผลมากกว่าสิบขนาน สารเคมีเหล่านี้ใช้กันอย่างแพร่หลาย แต่ไม่มีนักวิจัยผึ้ง เกษตรกร ผู้เลี้ยงผึ้งเชิงพาณิชย์ หรือกระทั่งคนเลี้ยงผึ้งเป็นงานอดิเรกที่ผมได้พูดคุยด้วยแม้แต่คนเดียว พอใจกับการใส่สารพิษลงไปในรวงผึ้ง นอกจากนี้ นักวิทยาศาสตร์ยังรายงานว่า ไรสกุล Varroa หลายชนิดดื้อยาฆ่าไรที่วางขายอยู่ในท้องตลาดแล้ว

บริษัทบีโอโลจิกส์ (Beeologics) ในเครือมอนซานโต บรรษัทเกษตรและเคมีภัณฑ์ข้ามชาติ มองเห็นวิธีที่แตกต่างและน่าจะปลอดสารพิษด้วยการใช้อาร์เอ็นเอไอ (Ribonucleic acid interference: RNAi) โมเลกุลอาร์เอ็นเอในเซลล์เป็นตัวนำข้อมูลจากยีนซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโมเลกุลดีเอ็นเอไปยังระบบกลไกของเซลล์ที่ผลิตโปรตีนอันเป็นองค์ประกอบทางเคมีสำคัญต่อชีวิต โปรตีนแต่ละชนิดมีองค์ประกอบเฉพาะ เช่นเดียวกับอาร์เอ็นเอและยีนที่เกี่ยวเนื่อง ในกระบวนการแทรกแซง (interference) อาร์เอ็นเอ สารที่ออกแบบมาให้โจมตีสิ่งผิดปกติในอาร์เอ็นเอจะพุ่งเป้าไปที่เซลล์นั้นๆ การทำลายอาร์เอ็นเอในลักษณะดังกล่าวเป็นการตัดความเชื่อมโยงระหว่างยีนกับโปรตีนในยีน วิธีการของบีโอโลจิกส์จะเลี้ยงผึ้งด้วยน้ำเชื่อมที่มีส่วนผสมของอาร์เอ็นเอไอซึ่งจะพุ่งเป้าเล่นงานอาร์เอ็นเอของไรอีกทอดหนึ่ง ในทางทฤษฎีสารละลายน้ำเชื่อมนี้จะไม่ส่งผลต่อผึ้ง แต่เมื่อไรดูดเลือดจากผึ้งก็จะได้รับอาร์เอ็นเอไอ และนั่นควรจะส่งผลต่อไร

มาร์ลา สปีแวก นักวิจัยด้านผึ้งจากมหาวิทยาลัยมินนิโซตาแย้งว่า  ปัญหาคืออาร์เอ็นเอไอยังเป็นเครื่องมือเพื่อวัตถุประสงค์เดียว  “หากคุณพุ่งเป้าไปที่เรื่องเรื่องเดียว [อย่างกรณีนี้คืออาร์เอ็นเอของไร] สิ่งมีชีวิตจะหาวิธีหลีกเลี่ยงได้เสมอ” เธอเห็นว่า หากต้องการจัดการกับปรากฏการณ์รังผึ้งล่มสลายอย่างได้ผล ถึงที่สุดแล้วเราต้องมีผึ้งที่ “สุขภาพดีกว่า แข็งแรงกว่า” เป็นสายพันธุ์ที่รับมือกับไรและโรคได้ด้วยตัวเอง โดยไม่ต้องพึ่งพาความช่วยเหลือจากมนุษย์

เรื่องโดย ชาร์ลส์ ซี. แมนน์
พฤกษภาคม 2558

นักวิทยาศาสตร์พยายามขบคิดหาหนทางสื่อสารกับสิ่งมีชีวิตที่อาจเรียกได้ว่าชาญฉลาดที่สุดเป็นอันดับสองบนพื้นพิภพ

เทรี เทอร์เนอร์ บอลตัน หัวหน้าผู้ฝึกสอน มองดูเฮกเตอร์กับฮาน โลมาโตเต็มวัยเพศผู้สองตัวที่กำลังยื่นจะงอยปากขึ้นมาเหนือน้ำ และรอคอยคำสั่งอย่างกระตือรือล้น โลมาปากขวดทั้งสองตัวที่สถาบันวิทยาศาสตร์ทางทะเลโรอาทานบนเกาะแห่งหนึ่งนอกชายฝั่งฮอนดูรัส กำลังฝึกทำท่าหมุนตัวบิดเกลียวกลางอากาศตามคำสั่ง เคลื่อนตัวถอยหลังข้ามผิวน้ำในลักษณะยืนตรงบนหาง  และโบกครีบอกทักทายนักท่องเที่ยวที่มากับเรือสำราญสัปดาห์ละหลายๆครั้ง

แต่นักวิทยาศาสตร์ที่นี่สนใจเรื่องการคิดของโลมามากกว่าสิ่งที่พวกมันทำได้  พอส่งสัญญาณมือให้ “แสดงท่าใหม่” เจ้าเฮกตอร์กับฮานก็รู้ว่าจะต้องดำลงใต้ผิวน้ำและเป่าฟองอากาศ กระโดดขึ้นเหนือน้ำ หรือดำลึกลงไปยังก้นทะเล หรือแสดงหนึ่งในหลายสิบท่าที่อยู่ในรายการแสดง แต่ไม่ซ้ำกับสิ่งที่ได้แสดงไปแล้วในโชว์รอบนั้นๆ น่าทึ่งมากที่พวกโลมาเข้าใจว่าต้องพยายามแสดงพฤติกรรมใหม่ๆในการแสดงแต่ละรอบ

เฮกเตอร์และฮานดำหายไปใต้ผิวน้ำ พร้อมกับสแตน คุซไซ นักจิตวิทยาเชิงเปรียบเทียบ เขานำกล้องถ่ายวิดีโอใต้น้ำขนาดใหญ่และไฮโดรโฟน (ไมโครโฟนใต้น้ำ) ลงไปด้วย  เพื่อบันทึกเสียงร้องแหลมๆ ความยาวหลายวินาทีระหว่างเฮกเตอร์กับฮาน และต่อมากล้องก็บันทึกภาพทั้งคู่กำลังหมุนพลิกตัวไปด้วยกันอย่างช้าๆ และสะบัดหางสามครั้งพร้อมกัน

เหนือผิวน้ำ บอลตันกดหัวแม่มือและนิ้วกลางเข้าด้วยกันเพื่อบอกให้โลมาทั้งสองแสดงท่าทางพร้อมกันแบบใหม่อีกเรื่อยๆ และพวกโลมาก็ทำตาม สัตว์ที่มีน้ำหนักตัว 180 กิโลกรัมดำดิ่งลงไป ส่งเสียงผิวปากแหลมๆที่ต่างออกไปเล็กน้อย  ก่อนจะเป่าฟองอากาศออกมาพร้อมกัน ต่อด้วยการหมุนรอบตัวเหนือผิวน้ำด้วยปลายหางและเดินบนหาง หลังจากที่ทำท่าทางเกือบจะพร้อมกันติดต่อกันแปดครั้ง การแสดงก็จบลง

มีคำอธิบายที่เป็นไปได้สำหรับพฤติกรรมที่โดดเด่นเช่นนี้สองประการ กล่าวคือโลมาตัวใดตัวหนึ่งเลียนแบบโลมาอีกตัวได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำจนดูเหมือนว่าพวกมันทำไปพร้อมๆกัน หรือไม่ก็โลมาทั้งสองทำท่าพร้อมกันได้จริงๆ และการที่พวกมันผิวปากโต้ตอบกันใต้น้ำก็คือการปรึกษาแผนการกันนั่นเอง

 

ขณะที่ชิมแปนซีจ้องผลไม้หรือกอริลลาเพศผู้ทุบหน้าอกเพื่อเตือนเพศผู้อีกตัวที่กำลังเข้ามา ไม่ยากเลยที่จะคิดจินตนาการว่า พวกสัตว์คิดอะไรอยู่  เราเองก็เป็นเอปใหญ่  เพียงแต่พวกมันมีสติปัญญาด้อยกว่า  หรืออย่างน้อยที่สุดก็เป็นสติปัญญาในรูปแบบที่พวกเราคุ้นเคย  แต่โลมาเป็นอะไรที่แตกต่างออกไปอย่างสิ้นเชิง โลมา “มองเห็น” ด้วยโซนาร์ (คลื่นเสียงสะท้อนใต้น้ำ) และทำได้ด้วยความแม่นยำเที่ยงตรงชนิดที่ว่า พวกมันแยกความแตกต่างของวัตถุที่อยู่ห่างออกไป 30 เมตรได้ว่าทำมาจากโลหะ พลาสติก หรือไม้ได้ โลมาต่างจากไพรเมตตรงที่ไม่ต้องใช้การหายใจโดยอัตโนมัติ นอนหลับโดยพักการทำงานของสมองครึ่งหนึ่งไว้ และดวงตาทั้งสองข้างก็ทำงานแยกจากกัน โลมาเป็นเหมือนมนุษย์ต่างดาวผู้มีสติปัญญาซึ่งอาศัยอยู่บนโลกมนุษย์ และการเฝ้าสังเกตพวกมันก็ไม่ต่างไปจากการที่เราเผชิญหน้ากับมนุษย์ต่างดาว

โลมาเป็นสัตว์ช่างพูดเป็นพิเศษ พวกมันไม่เพียงผิวปากหรือส่งเสียงคลิก แต่ยังปล่อยชุดเสียงแถบความถี่กว้างที่มีความหลากหลายออกมาเป็นชุดๆ เรียกว่า กระแสคลื่นเสียงที่ส่งออกไปเป็นชุดๆ (burst pulse) เพื่อสั่งสอนโลมารุ่นเยาวน์หรือขับไล่ฉลาม นักวิทยาศาสตร์ฟังเสียงเหล่านี้และสงสัยมานานว่า เสียงมีความหมายหรือไม่ และถ้ามี หมายถึงอะไร แน่นอนว่าสัตว์ที่มีสมองขนาดใหญ่และมีความเป็นสัตว์สังคมสูงชนิดนี้คงไม่เสียพลังงานไปกับการพูดพล่ามใต้น้ำ เว้นเสียแต่ว่าการเปล่งเสียงนั้นจะมีความหมาย และแม้ว่าจะมีการศึกษามากว่า 50 ปี  แต่ยังไม่มีใครสามารถบอกได้ว่า หน่วยพื้นฐานการเปล่งเสียงของโลมามีอะไรบ้าง หรือหน่วยเสียงเหล่านั่นประกอบกันได้อย่างไร

“ถ้าเราพบรูปแบบที่เชื่อมโยงเสียงกับพฤติกรรมได้จะเป็นเรื่องใหญ่เลยละครับ” คุซไซ วัย 64 ปี ผู้ตีพิมพ์บทความทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับสติปัญญาของโลมามากกว่าผู้ใดในวงการ กล่าว เขาเชื่อว่า งานของเขากับเหล่าโลมานักแสดงที่สถาบันโรอาร์ทานอาจเป็นเหมือนศิลาโรเซตตาที่สามารถถอดรหัสหรือแปลความหมายการสื่อสารของโลมา

 

ก่อนที่สกุลโฮโมของเราจะล้ำหน้าพวกมันไป โลมาอาจเป็นสัตว์ที่มีสมองใหญ่ที่สุด และอาจเป็นสัตว์ที่ฉลาดที่สุดบนดาวเคราะห์ดวงนี้ บรรพบุรุษร่วมของมนุษย์และชิมแปนซีมีชีวิตอยู่เมื่อราวหกล้านปีก่อน ส่วนโลมาซึ่งอยู่ในอันดับย่อยซีเทเชียน (สัตว์ทะเลเลี้ยงลูกด้วยนม) แยกจากบรรพบุรุษสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่เหลือเมื่อ 55 ล้านปีก่อน พวกมันและไพรเมตไม่ได้มีบรรพบุรุษร่วมกันมานานกว่า 95 ล้านปีแล้ว

นั่นหมายความว่า ไพรเมตและซีเทเชียนวิวัฒน์แยกจากกันเป็นสองเส้นทางมานานแล้ว และผลที่ได้ไม่ใช่แค่เพียงรูปร่างที่ต่างกันสองแบบ  แต่ยังเป็นสมองที่ต่างกันสองชนิดด้วยด้วย ตัวอย่างเช่น ไพรเมตมีกลีบสมองส่วนหน้าขนาดใหญ่ซึ่งรับผิดชอบในการตัดสินใจและการวางแผน โลมาไม่ได้มีกลีบสมองส่วนหน้าขนาดใหญ่ แต่พวกมันยังคงมีสติปัญญาในการแก้ไขปัญหาอันน่าประทับใจ และดูเหมือนว่าจะมีความสามารถในการวางแผนล่วงหน้า นอกจากนี้ โลมายังมีสมองส่วนพาราลิมบิกที่มีพัฒนาการและความชัดเจนสูงที่ใช้ในการจัดการด้านอารมณ์ สมมติฐานข้อหนึ่งอธิบายว่า ระบบดังกล่าวอาจมีความจำเป็นในการเชื่อมโยงสายใยทางสังคมและอารมณ์อันใกล้ชิดกันภายในชุมชนโลมา

“โลมาที่อยู่ตัวเดียวโดดเดี่ยวไม่สมควรเรียกว่าโลมาค่ะ” ลอรี มารีโน นักชีวจิตวิทยาและผู้อำนวยการศูนย์พิทักษ์สัตว์คิมมีลา กล่าว “การเป็นโลมาหมายถึงการอยู่ในเครือข่ายสังคมอันสลับซับซ้อนยิ่งกว่าในมนุษย์เสียอีก”

เมื่อโลมาประสบปัญหา  พวกมันจะแสดงออกซึ่งความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันในระดับที่แทบไม่พบในสัตว์กลุ่มอื่นๆ   ถ้าโลมาตัวหนึ่งป่วยและว่ายไปทางน้ำตื้น บางครั้งโลมาที่เหลือจะว่ายตามไปจนเกิดการเกยตื้นยกฝูง ดูราวกับว่าพวกมันพุ่งความสนใจทั้งหมดไปยังโลมาที่เกยตื้น  มารีโนกล่าว   ปรากฏการณ์โลมาเกยตื้นยกฝูงครั้งหนึ่งในออสเตรเลียเมื่อปี 2013   ยุติลงได้เพราะมนุษย์ยื่นมือเข้าไปช่วย โดยจับโลมาวัยเยาว์ออกจากฝูงแล้วพามันไปยังมหาสมุทรเปิด  การส่งเสียงขอความช่วยเหลือของโลมาน้อยดึงดูดโลมาทั้งฝูงให้ว่ายกลับสู่ทะเล

เพราะเหตุใดโลมาจึงต้องการสมองขนาดใหญ่ เมื่อเทียบกับสัตว์ทั้งมวลทั้งที่อยู่บนบกและในน้ำ  เพื่อตอบคำถามนี้  เราต้องมองหาจากบันทึกฟอสซิล ราว 34 ล้านปีก่อน  บรรพบุรุษของโลมายุคใหม่เป็นสิ่งมีชีวิตขนาดใหญ่และมีฟันคล้ายหมาป่า ทฤษฎีหนึ่งสันนิษฐานว่า  ในช่วงเวลานั้น  อุณหภูมิของมหาสมุทรลดลงอย่างมาก  ส่งผลให้แหล่งอาหารเปลี่ยนแปลงไป และสร้างระบบนิเวศใหม่ขึ้น   เปิดโอกาสใหม่ๆให้โลมาและเอื้อให้พวกมันเปลี่ยนแปลงวิธีการล่าเหยื่อ   สมองของโลมามีขนาดใหญ่ขึ้น  ฟันที่เคยน่าครั่นคร้ามของพวกมันกลับเล็กลง และมีลักษณะเหมือนหมุดอย่างที่เห็นทุกวันนี้ การเปลี่ยนแปลงของกระดูกในหูชั้นในบ่งบอกว่า ระยะเวลานี้ยังเป็นช่วงสำคัญของการเริ่มต้นการหาตำแหน่งของวัตถุด้วยคลื่นเสียงสะท้อน (Echolocation) และโลมาบางตัวน่าจะเปลี่ยนจากการล่าเหยื่อที่มีขนาดใหญ่เพียงลำพัง ไปเป็นการรวมกลุ่มเพื่อล่าฝูงปลาที่มีขนาดเล็ก โลมาเริ่มสื่อสารกันมากขึ้น มีความเป็นสังคมมากขึ้น และอาจฉลาดมากขึ้นด้วย

เรื่องโดย โจชัว ฟอร์
พฤกษภาคม 2558

 นอกจากการคิดบวกต่อสถานการณ์ว่ามีความเป็นไปได้ที่จะบรรลุเป้าหมายจะทำให้เปลี่ยนความรู้สึกว่าเป้าหมายถูกคุกคามให้มาเป็นความท้าทายที่จะช่วยลดความเครียดแล้ว ความสำคัญอีกประการหนึ่งเมื่อผลลัพธ์ออกมาไม่เป็นดังหวังแล้วก็ต้องเร่งกลับมาสู่ความจริงในปัจจุบันให้เร็วที่สุดและวางเป้าหมายใหม่ให้เป็นไปได้ในสถานการณ์ใหม่เพื่อหยุดความเครียดเรื้อรังจากการผิดหวังเพราะพลาดเป้าหมายที่วางเอาไว้ หรืออีกนัยหนึ่งคือการยอมรับความจริงที่เป็นไป ปล่อยวางให้เร็ว แล้วมุ่งหน้าวางเป้าหมายใหม่
       
        จะเห็นได้ว่าการวางเป้าหมายเป็นปัจจัยเริ่มต้นที่สำคัญ เพราะถ้าวางเป้าหมายที่เป็นไปได้ยากก็จะทำให้เครียดง่าย ในขณะเดียวกันการประเมินที่เผื่อใจที่จะผิดหวังเอาไว้ก่อน ก็จะทำให้ความเครียดเรื้อรังที่จะเกิดขึ้นเพราะความผิดหวังก็จะบรรเทาเบาบางไปได้ด้วย
       
        เพราะถ้าเราวางเป้าหมายที่เป็นไปได้ การประเมินจะเป็นเชิงบวกมากขึ้น และเมื่อได้รับชัยชนะมากขึ้นก็จะทำให้เกิดความสมหวังและความพึงพอใจในผลลัพธ์นั้นได้ง่ายขึ้น
       
        ถึงแม้กระนั้นก็ตาม ก็ยังมีประเด็นที่ตามมาว่าระหว่างสิ่งเร้าให้ลุ้นว่าจะสำเร็จหรือไม่ในสิ่งที่เป็นไปได้ที่เรียกว่า "สิ่งเร้าเชิงบวก" กับการทำให้จิตใจสงบอารมณ์และฮอร์โมนเราจะต่างกันอย่างไร และอะไรจะดีกว่ากัน?
       
        จากงานวิจัยในปี พ.ศ. 2551 โดย Mendes และคณะจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ประเทศสหรัฐอเมริกาในรายงานในหัวข้อ When Stress is good for you : Neuroendocrine concomitants of physiological thriving. พบว่าสถานภาพที่เผชิญกับสิ่งเร้าเชิงบวก เช่น การแข่งกันกีฬา ประสบการณ์ที่ได้รับชัยชนะ หรือ ประสบการณ์ในการประเมินว่าได้รับชัยชนะ ในขณะที่ประสบความสำเร็จในการไล่ตามเป้าหมายที่วางเอาไว้ได้ทัน ร่างกายก็จะกระตุ้นฮอร์โมนกลุ่มแอนนาโบลิก อันได้แก่การเพิ่มฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน ที่สร้างสภาวะความเป็นผู้นำซึ่งมีในฮอร์โมนเพศชายให้สูงขึ้น ในขณะเดียกันฮอร์โมนที่เป็นต้นกำเนิดของฮอร์โมนเพศเพื่อการชะลอวัยที่ชื่อว่า ดีเอชอีเอ-เอส. ก็จะเพิ่มสูงขึ้นได้ด้วย
       
        ในขณะที่งานวิจัย 2 ชิ้น ได้แก่ งานวิจัยในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 โดย Gramzow และคณะในหัวข้อ Big tales and cool heads: academic exaggeration is related to cardiac vagal reactivity. c และงานวิจัยอีกชิ้นหนึ่งในปีเดียวกัน โดย Whitmore และคณะในหัวข้อ Relaxation increases DHEA; Paper presented at : Society of Behavioral Medicine. พบว่า สถานการณ์ที่อยู่ในภาวะอารมณ์ที่มีสิ่งเร้าต่ำ เช่น อารมณ์ที่มีความสงบ สันติ จะส่งผลทำให้ระบบประสาทอัตโนมัติทำงานได้ดีขึ้นและรวมถึงทำให้ ฮอร์โมนที่เป็นต้นกำเนิดของฮอร์โมนเพศเพื่อการชะลอวัยที่ชื่อว่า ดีเอชอีเอ ก็จะเพิ่มสูงขึ้นด้วย เช่นกัน
       
        ด้วยเหตุผลนี้คนที่อยู่บนสถานการณ์การแข่งขันและต้องลุ้นตลอดเวลา หรือ การสงบนิ่ง ต่างก็มีฮอร์โมนที่เป็นต้นกำเนิดของฮอร์โมนเพศเพื่อการชะลอวัยที่ชื่อว่า ดีเอชอีเอก็จะเพิ่มสูงขึ้นทั้งคู่ จะต่างกันก็ตรงที่ว่าคนที่ต้องคอยลุ้นตลอดเวลานั้นเมื่อได้รับชัยชนะก็จะมีฮอร์โมนเพศชายเทสโทสเตอโรนสูงขึ้นกว่าคนที่สงบนิ่ง และจะว่าไปแล้วอัตตาของคนที่ได้รับชัยชนะจากสถานการณ์การแข่งขันย่อมสูงกว่าคนที่สงบนิ่ง
       
        ถ้าจะเปรียบเทียบให้เห็นภาพก็คือ คนๆหนึ่งประสบความสำเร็จได้รับชัยชนะเป็นประจำจึงมีความเชื่อมั่นในตัวเองสูงมากและแก่ช้าด้วย ในขณะที่อีกคนหนึ่งที่ยึดมั่นในความพอเพียงพอใจในสิ่งที่ตัวเองเป็นแม้จะชะลอวัยแก่ช้าเหมือนๆกันแต่อัตตาการยึดมั่นถือมั่นจะลดน้อยกว่าคนที่อยู่ในภาวการณ์แข่งขันเป็นประจำ ดังนั้นคนที่ได้รับชัยชนะเป็นประจำแม้จะดูมีภาวะเป็นผู้นำสูงกว่า แต่หากผิดหวังขึ้นมาคนที่ประสบความสำเร็จมากๆก็มีโอกาสเจ็บป่วยได้มากกว่า ในขณะเดียวกันคนที่ประเมินพอใจในสิ่งที่ตัวเองเป็น สงบนิ่งก็จะได้รับผลกระทบน้อยกว่าต่อความผิดหวังที่อาจเกิดขึ้น
       
        คนเราทุกคนต้องผ่านประสบการณ์สำคัญที่จะทำให้เกิดการวางเป้าหมาย การประเมิน และการไล่ทันเป้าหมาย ดังเช่นการศึกษาเมื่อปี พ.ศ. 2551 โดย Pastorino และคณะ ในห้วข้อ What is Psychology. พบตัวอย่างเหตุการณ์สำคัญในชีวิตของมนุษย์นั้นรวมถึง การแต่งงาน การเข้ามหาวิทยาลัย การสูญเสียคนรัก การเกิดของลูก เหตุการณ์เหล่านั้นสามารถเป็นได้ทั้งบวกและลบ งานวิจัยยังพบว่าเหตุการณ์เหล่านี้ที่ไม่ได้พบเจอบ่อยครั้งในชีวิตจะเป็นสาเหตุของความเครียด
       
        และถ้าเราพลาดหวังแต่ไม่สามารถทำใจได้และยังติดอยู่กับอดีต ก็จะทำให้เราป่วยง่ายและแก่เร็ว
       
        และจากงานวิจัยในปี พ.ศ. 2543 โดย Nolen-Hoeksema S. ในหัวข้อ The role of rumination in depressive disorders and mixed anxiety/depressive symtoms. ได้พบว่าการคิดใคร่ครวญแบบย้ำคิดเป็นประจำจะทำให้สามารถทำนายว่าคนๆนั้นอาจมีอาการซึมเศร้าได้
       
        เช่นเดียวกับงานวิจัยอีกหลายชิ้น เช่น งานวิจัยในปี พ.ศ. 2546 โดย Brosschot และคณะในหัวข้อ Heart rate response is longer after negative emotions than after positive emotions. งานวิจัยในปี พ.ศ. 2549 โดย Gerin และคณะในหัวข้อ The role of angry rumination and distraction in blood pressure recovery from emotional arousal. และงานวิจัยในปี พ.ศ. 2545 ในหัวข้อ The role of rumination in recovery from reactivity: cardiovascular consequences of emotional states. พบว่าการหมกมุ่นแล้วคิดใคร่ครวญแบบย้ำคิดในเชิงลบกับความผิดหวังของตัวเองอาจนำไปสู่การฟื้นฟูระบบหลอดเลือดช้าลง
       
        ความเครียดนั้นทำให้อายุสั้น เพราะจากงานวิจัยในปี พ.ศ. 2549 โดย Epel และคณะ ในหัวข้อ Cell aging in relation to stress arousal and cardiovascular disease risk factors. พบว่าคนที่มีหางโครโมโซมหรือที่เรียกว่าเทโลเมียร์สั้นซึ่งมีความหมายว่าอายุขั้นสั้นนั้นจะพบว่าเวลาปัสสาวะตอนกลางคนจะมีฮอร์โมนต้านความเครียดที่เรียกว่าคอร์ติโซลซึ่งจะหลั่งมามากในภาวะที่มีความเครียดมาก และ ฮอร์โมนอะดรีนาลีนที่จะมาพร้อมกับความตื่นเต้นตกใจ ซึ่งจะพบฮอร์โมนทั้ง 2 ชนิดนี้ในระดับที่สูงของกลุ่มคนที่มีเทโลเมียร์สั้น หรือรหัสพันธุกรรมที่จะแสดงถึงอายุขัยสั้นด้วย
       
        อย่างไรก็ตามนับเป็นเรื่องที่น่ายินดีที่ว่ามีนักวิจัยจำนวนมากต่างยอมรับและยกย่องการทำสมาธิของศาสนาพุทธนั้นสามารถตอบโจทย์ในเรื่องความเครียดได้อย่างดีที่สุด โดยงานวิจัยในปีพ.ศ. 2551 โดย Lutz และคณะในหัวข้อ Attention regulation and monitoring in mediation. และ การศึกษาในปี พ.ศ. 2550 ในอังกฤษ โดย Rosch และคณะในหัวข้อ More than mindfulness: When you have a tiger by the tail, let it eat you" พบว่า
       
        จิตสมาธิของพุทธศาสนาดั้งเดิมทั้งในด้านเทคนิคและความรู้ทำให้เกิดความเข้าใจทางด้านวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับสติ ได้ถูกต่อยอดพัฒนาไปอย่างอิสระทางด้าน กระบวนทัศน์ ทฤษฎี และเป้าหมาย
       
        จิตที่เป็นสมาธินั้นยังได้ถูกประยุกต์ใช้กับกลุ่มคนที่สิ้นหวังในชีวิตในผู้ป่วยโรคเอดส์ โดยงานวิจัยในปี พ.ศ. 2549 โดย Robins และคณะ ในหัวข้อ Research on psychoneuroimmunology : tai chi as a stress management approach for individuals with HIV disease. พบว่า แม้กระทั่งกลุ่มคนที่ป่วยเป็นโรคเอดส์ที่ไม่สามารถที่จะหายได้ต่างก็จะมีจิตคิดเชิงบวกมากขึ้นจากการรำมวยไทเก็กเป็นประจำ
       
        จะเห็นได้ว่าถ้าจะกล่าวถึงความเจ็บป่วยและสุขภาพนั้น ความเครียดและสภาพจิตใจนั้นมีความสำคัญอย่างยิ่งยวดที่ไม่สามารถมองข้ามไปได้เลย


ณ บ้านพระอาทิตย์
       โดย...ปานเทพ พัวพงษ์พันธ์
 ASTVผู้จัดการรายวัน    10 เมษายน 2558

เพชฌฆาตความเครียด (ตอนที่ 1) : สำหรับคนขี้หงุดหงิด เกรี้ยวกราด และควบคุมอารมณ์ไม่ได้

ย้อนกลับไปเมื่อประมาณกว่า 30 ปีที่แล้ว มีรายการตลกหลังข่าวทางสถานีโทรทัศน์ ช่อง 9 อสมท. ชื่อรายการ เพชฆาตความเครียด โดย กลุ่ม ซูโม่สำอาง ซึ่งทีมงานส่วนใหญ่เป็นศิษย์เก่าจากคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อเวลาผ่านไป 30 ปี ชีวิตแต่ละคนได้เดินทางไปในเส้นทางที่แตกต่างกัน บางคนเป็นเจ้าของกิจการใหญ่โต บางคนเป็นนักดนตรี บางคนเป็นผู้กำกับ บางคนเป็นนักเขียน บางคนเป็นพิธีกรชื่อดัง บางคนเป็นนักพูด เช่น ซูโม่ตู้ (จรัสพงษ์ สุรัสวดี), ซูโม่เจี๊ยบ (วัชระ ปานเอี่ยม), ซูโม่โญ (ภิญโญ รู้ธรรม), ซูโม่อิฐ (อิทธิสุนทร วิชัยลักษณ์), ซูโม่ตา (ปัญญา นิรันดร์กุล), ซูโม่กิ๊ก (เกียรติ กิจเจริญ), ซูโม่ตั้ว (ศรันยู วงษ์กระจ่าง) ฯลฯ ซึ่งถือว่ารายการดังกล่าวมีความสำเร็จสูงรายการหนึ่งในยุคนั้นเลยทีเดียว
       
        แม้ว่าคณะบุคคลดังกล่าวจะได้สร้างความทรงจำดีๆให้กับคนในยุคนั้น แต่ที่จะกล่าวถึงต่อไปนี้ไม่ได้เกี่ยวกับคณะบุคคลดังกล่าว เพียงแต่ต้องการนำชื่อของรายการดังกล่าวมาประกอบการเขียนบทความเผยแพร่ข้อมูลว่า ความเครียดนั้นเป็นอันตรายต่อสุขภาพร่างกาย ทำให้เจ็บป่วยง่าย ทำให้แก่เร็ว และทำให้อายุสั้นด้วย ดังนั้นหากมีสิ่งใดที่จะช่วยกันกำจัดความเครียดได้ เสียงหัวเราะและอารมณ์ขันเป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่งที่ปฏิเสธไม่ได้ในการกำจัดความเครียด
       
        เพราะในชีวิตจริงมีความเครียดอยู่มาก ทำให้รายการตลก โฆษณาตลก เกมโชว์ตลก พิธีกรตลก นักแสดงและนักพูดตลก เรื่องตลกในไลน์ และเฟซบุ๊ก กลายเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ในทุกสังคม
       
        จากงานวิจัยหลายชิ้นพบว่าความเครียดเป็นสาเหตุของความเจ็บป่วย ทำให้แก่เร็ว และอายุสั้นได้ เป็นไข้ หรือไข้หวัด โรคซึมเศร้า โรคผื่นคัน โรคผิวหนัง ความผิดปกติหลังความเครียดสะเทือนใจ แผลในกระเพาะอาหาร โรคหัวใจ โรคหอบหืด และโรคมะเร็ง ฯลฯ
       
        จากงานทบทวนวรรณกรรมเมื่อปี พ.ศ. 2556 ในหัวข้อ "Expression of Hypothalamic-Pituitary-Adrenal Axis in Common Skin Disease: Evidence of its Association with Stress-related Disease Activity" โดย Jung Eun KIM และคณะพบว่าความเครียดทำให้ระบบภูมิคุ้มกันลดลง ทำให้ง่ายต่อการติดเชื้อแบคทีเรีย ส่งผลทำให้เกิดการอักเสบ เป็นโรคผิวหนัง และทำให้เกิดสภาวะความเครียดออกซิเดชั่น (Oxidative Stress) ซึ่งเกิดจากสภาวะที่อนุมูลอิสระมีมากกว่าสารต้านอนุมูลอิสระ
       
        การที่ระบบภูมิคุ้มกันตกลงจากสภาวะความเครียดนี้สอดคล้องกับงานวิจัยก่อนหน้านี้ในปี พ.ศ. 2539 ในหัวข้อ Chronic stress alters the immune response to influenza virus in older adults โดย Janice K. Kiecolt-Glaser และคณะ พบว่าคนที่สูงวัยและมีภาวะเครียดเรื้อรัง แม้ต่อให้ได้วัดซีนไข้หวัดใหญ่ร่างกายก็จะมีผลตอบสนองกับวัคซีนลดลง
       
        แม้ต่อให้กินอาหารดี อากาศดี น้ำดื่มดี แต่ความเครียดเพียงประการเดียวก็อาจจะทำให้สุขภาพทรุดโทรมหนักได้ไม่เว้นแม้แต่โรคมะเร็ง จากงานวิจัยในปี พ.ศ. 2550 ในหัวข้อ Psychological Stress and Disease. พบว่าความเครียดซึ่งทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลงจะไม่สามารถกำจัดเซลล์มะเร็งได้ด้วย ยิ่งไปกว่านั้นจากการทดลองในสัตว์พบว่าความเครียดยังทำให้เกิดเซลล์มะเร็ง และเมื่อเกิดมะเร็งแล้วยังทำให้เซลล์มะเร็งเติบโตและแพร่กระจายขึ้นได้ด้วย
       
        ฮอร์โมนชนิดหนึ่งชื่อว่า คอร์ติโคโทรปิน รีลิสซิ่งฮอร์โมน (Corticotropin releasing hormone) หรือที่เรียกสั้นๆว่า CRH ซึ่งจะหลั่งออกมาจากไฮโพทาลามัส โดยการกระตุ้นจากความเครียด การได้รับการบบาดเจ็บ ซึ่งฮอร์โมนนี้จะส่งผลทำให้เกิดโรคต่างๆที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบของร่างกาย (Inflammatory diseases)
       
       
        ด้วยเหตุผลนี้งานวิจัยในปี พ.ศ. 2551 ในหัวข้อ Corticotropin-releasing hormone and inflammation. โดย Webster และคณะ พบว่าคนที่เป็นโรคข้ออักเสบ หรือรูมาตอยด์ จะพบฮอร์โมน CRH ในเนื้อเยื่อที่อักเสบมาก สะท้อนให้เห็นว่า ฮอร์โมน CRH ที่มาจากความเครียดนั้นก่อให้เกิดการอักเสบของร่างกายจริง
       
        นอกจากนี้ Webster และคณะ ยังพบอีกด้วยความความเครียดได้กระตุ้น Mast Cells ทำให้เกิดการหลังฮีสตามีมากทำให้เกิดอาการภูมิแพ้ และภูมิแพ้ผิวหนังได้ ดังนั้นความเครียดจึงทำให้เกิดการอักเสบในรูปของผื่นคันได้
       
        เช่นเดียวกับงานวิจัยในหัวข้อ Corticotropin Releasing Hormone (CRH) system and inflammation. โดย Katia Karalis และคณะยังพบว่า ฮอร์โมน CRH ที่ได้มาจากความเครียดนั้นยังทำให้ลำไส้เกิดการอักเสบได้ด้วย และเป็นอันตรายต่อระบบลำไส้ นี้คือเหตุผลว่าทำไมคนที่มีภาวะเครียดถึงได้ปวดท้องได้ด้วย
       
        แต่ต่อมหมวกไตเมื่อรู้ว่ามีการอักเสบเกิดขึ้นก็จะสังเคราะห์ฮอร์โมนที่ชื่อว่า คอร์ติโซล (Cortisol) เพื่อมาต้านความเครียดและต้านการอักเสบของ CRH เพียงแต่ว่าฮอร์โมน คอร์ติโซล นั้นสังเคราะห์มาจากวัตถุดิบคือคอเลสเตอรอล ส่วนใหญ่แล้วเมื่อเราอายุมากขึ้นร่างกายจะสังเคราะห์คอเลสเตอรอลน้อยลง มีอัตราการเผาผลาญต่ำลง การทำงานของไทรอยด์ต่ำลง จึงส่งผลไม่ใช่เพียงแค่การสังเคราะห์คอเลสเตอรอลให้มาเป็นวัตถุดับน้อยลงเท่านั้น แต่ความสามารถนำคอเลสเตอรอลมาสังเคราะห์ฮอร์โมนคอร์ติโซลผลิตได้ต่ำลงกว่าความต้องการใช้จริงของร่างกายได้ด้วย ดังนั้นคนส่วนใหญ่เมื่ออายุมากขึ้นจึงเกิดโรคเกี่ยวกับการอักเสบได้มากขึ้น
       
        มิพักต้องพูดถึงคนที่มีความเครียดเกิดขึ้นเป็นประจำเมื่อต่อมหมวกไตผลิตฮอร์โมนคอร์ติโซลมากขึ้น ก็อาจจะมีวันที่ต่อมหมวกไตเกิดความล้าจึงสังเคราะห์ฮอร์โมนคอร์ติโซลได้น้อยลง หรือแม้แต่ใช้เสตรียรอยด์ฮอร์โมนมากไปจนต่อมหมวกไตไม่ผลิตฮอร์โมนด้วยตัวเอง จึงเกิดความไม่สมดุลของฮอร์โมน เป็นผลทำให้หลายคนเมื่ออายุมากขึ้นจะทนความเครียดน้อยลงในเรื่องที่ตัวเองเคยทนได้
       
        ข้อสำคัญคือปัจจัยนี้ยังสำคัญไปถึงเรื่องการทนทานต่อความเครียดก็จะลดน้อยลงไปด้วย นี่คือสาเหตุว่าทำไมคนสูงวัยถึงได้หงุดหงิดง่าย และทนความเครียดได้น้อยลง
       
        จากงานวิจัยในปี พ.ศ. 2547 ในหัวข้อ Acceterated telomere shortening in response to life stress โดย Epel Es และคณะ ได้พบว่ากลุ่มคนที่มีความเครียดที่สูงมีผลทำให้เทโลเมียร์ (หางของโครโมโซม) สั้นลงเร็วกว่าคนที่มีภาวะเครียดต่ำ นั้นย่อมแสดงให้เห็นชัดว่าคนที่อยู่มีภาวะเครียดนั้นจะแก่เร็วและอายุสั้น
       
        ดังนั้นผู้นำประเทศบางคน ที่อาจจะดูควบคุมอารมณ์ตัวเองไม่ได้ โกรธง่าย เกรี้ยวกราดง่าย ขาดวุฒิภาวะ ก็อาจะเป็นเพราะเริ่มเข้าสู่วัยทอง และเกิดความผิดปกติของฮอร์โมน จึงควรจะพบแพทย์หรือผู้รู้เพื่อบำบัดรักษาโดยด่วน


ณ บ้านพระอาทิตย์
       โดย...ปานเทพ พัวพงษ์พันธ์
 ASTVผู้จัดการรายวัน    27 มีนาคม 2558

“The World Top 20 Education Poll” เผยผลสำรวจระบบการศึกษาจากทั่วโลกกว่า 200 ประเทศ เพื่อพัฒนาศักยภาพทางด้านการศึกษาของนักเรียนอายุตั้งแต่ 3-25 ปี ซึ่งการสำรวจครั้งนี้ประกอบไปด้วยปัจจัยที่สำคัญในด้านการศึกษา 5 ข้อด้วยกัน คือ
       
       1. อัตราการลงทะเบียนของเด็กช่วงปฐมวัย
       2. โรงเรียนประถมศึกษา คะแนนคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และการอ่าน
       3. โรงเรียนมัธยมศึกษา คะแนนคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และการอ่าน
       4. อัตราการสำเร็จการศึกษาในระดับมัธยมศึกษา
       5. อัตราการสำเร็จการศึกษาในระดับวิทยาลัย
       
       การสำรวจในครั้งนี้เป็นการรวบรวมสถิติจาก 6 องค์กรระหว่างประเทศ คือ องค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (OECD), โครงการประเมินผลนักเรียนนานาชาติ (PISA), องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือ ยูเนสโก (UNESCO), หน่วยข่าวกรองเศรษฐศาสตร์ (EIU), โครงการศึกษาแนวโน้มการจัดการศึกษาคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ (TIMSS) และความคืบหน้าในระหว่างการอ่านและการเรียนรู้ (PIRLS) ส่งไปยังกระทรวงศึกษาธิการของแต่ละประเทศเพื่อยืนยันความถูกต้องของข้อมูล
       
        โดยแต่ละหัวข้อจะทำการจัดอันดับประเทศที่ดีที่สุด 20 ประเทศ โดยจะให้คะแนนเต็ม 20 คะแนนสำหรับประเทศที่ได้อันดับที่ 1 และ 19 คะแนนสำหรับประเทศในอันดับที่ 2 เรียงลำดับคะแนนลดหลั่นกันมาตามลำดับจะถึงอันดับที่ 20 จะได้ 1 คะแนน โดยข้อมูลทั้งหมดจะถูกนำมาหาค่าเฉลี่ยจากคะแนนรวมทั้งหมด 5 ข้อ จนได้มาเป็น “20 อันดับประเทศที่มีระบบการศึกษาที่ดีที่สุดในโลก” ดังนี้
       
       อันดับที่ 20 : เบลเยี่ยม (Belgium) PTS : 8
         
       เบลเยี่ยมมีระบบการปกครองแบบสหพันธรัฐ และแบ่งการปกครองออกเป็นสามภูมิภาคคือ ภูมิภาคแฟลนเดอร์สใช้ภาษาเฟลมมิช หรือ ดัชท์ ภูมิภาควอลลูนใช้ภาษาฝรั่งเศส และภูมิภาคบรัสเซลส์ใช้ภาษาฝรั่งเศสในการสื่อสาร ระบบการเรียนการสอนจึงมีความแตกต่างตามภูมิภาค นักเรียนแลกเปลี่ยนเบลเยี่ยมสามารถเลือกได้ว่าต้องการอยู่กับครอบครัวแถบที่ใช้ภาษาดัตช์ หรือ ภาษาฝรั่งเศส การเรียนปริญญาตรีที่เบลเยี่ยมใช้เวลาทั้งหมด 3 ปีขึ้นอยู่กับสาขาที่เรียน
       
       อันดับที่ 19 : สาธารณรัฐประชาชนจีน (China) PTS: 9
         
       จีนเป็นประเทศที่มีประชากรมากถึง 1,370 ล้านคน อีกทั้งยังมีชนกลุ่มน้อยอีกจำนวนมาก มีจำนวนนักเรียนนักศึกษามากกว่า 320 ล้านคน มีโรงเรียนจำนวน 680,000 โรงเรียน ซึ่งนับเป็นจำนวนที่สูงติดอันดับต้นๆ ของโลกรัฐบาลประเทศจีนจึงให้ความสำคัญกับการพัฒนาด้านการศึกษาของประเทศเป็นอย่างมาก รวมถึงการให้ความสำคัญกับนักศึกษาชาวต่างชาติที่เข้ามาศึกษาในจีน ถือเป็นการสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างประเทศจีนและประเทศอื่นๆ ปัจจุบันมีนัก เรียนจากประเทศไทยที่กำลังศึกษาอยู่ในประเทศจีนประมาณ 2,500 คน
       
       อันดับที่ 18 : สหรัฐอเมริกา (USA) PTS: 12
         
       การศึกษาภาคบังคับนักเรียนอเมริกันทุกคนจะได้รับสิทธิเรียนฟรีจนกระทั่งถึงเกรด 12 หรือจบในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย บรรยากาศการศึกษาในห้องเรียนของชาวอเมริกันนั้น นักศึกษาจะต้องมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น โต้เถียงเพื่อแสดงจุดยืนของตนเอง มีส่วนร่วมในการสนทนา และนำเสนองานของตน ซึ่งนักศึกษาชาวต่างชาติส่วนใหญ่เห็นว่าบรรยากาศภายในห้องเรียนเหล่านี้เป็นสิ่งที่น่าตื่นใจที่สุดของระบบการศึกษาในประเทศสหรัฐอเมริกา
       
       อันดับที่ 17 : ออสเตรเลีย (Australia) PTS: 14
         
       การศึกษาภาคบังคับของประเทศออสเตรเลีย คือ ปีที่ 1 - 10 (อายุ 6 - 15 ปี) นักศึกษาต่างชาติสามารถสมัครเพื่อเข้าศึกษากับสถาบันในประเทศออสเตรเลียได้ ตั้งแต่ระดับประถมศึกษาจนถึงระดับปริญญาเอก มีโรงเรียนที่มีคุณภาพสูงจำนวนมาก ทั้งที่เป็น โรงเรียนรัฐบาล โรงเรียนเอกชน และโรงเรียนที่ดำเนินการร่วมกับองค์กรศาสนา โรงเรียนของรัฐบาลจะเป็นประเภทไปกลับ (Day School) ส่วนโรงเรียนเอกชนจะมีทั้งโรงเรียนประจำ (Boarding School) และไป-กลับ
       
       อันดับที่ 16 : อิสราเอล (Israel) PTS: 15
         
       อิสราเอลถือว่าเป็นประเทศที่ให้ความสำคัญกับการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่ค่อนข้างสูงประเทศหนึ่ง โดยเฉพาะในด้านของการศึกษา ในทัศนะคติของคนอิสราเอลจะถือว่าการศึกษาถือเป็นมรดกที่ล้ำค่า ในปัจจุบันประเทศอิสราเอลอยู่ในอันดับที่ 3 ของโลก ของในอัตราการสมัครเข้าเรียนในระดับประถมศึกษา การศึกษาภาคบังคับทั้งหมด 12 ปี (ตั้งแต่อายุ 5-16 ปี) และรัฐได้จัดการศึกษาฟรีจนถึงอายุ 18 ปี
       
       อันดับที่ 15 : สวิตเซอร์แลนด์ (Switzerland) PTS: 16
         
       เนื่องจากประเทศสวิตเซอร์แลนด์ไม่มีทรัพยากรทางธรรมชาติ การศึกษาและแหล่งการเรียนรู้จึงกลายมาเป็นทรัพยากรสำคัญ จนได้รับการกล่าวถึงว่าเป็นประเทศที่มีระบบการศึกษาที่ดีแห่งหนึ่งของโลกเลยทีเดียว นักเรียนส่วนใหญ่จะเข้าเรียนที่โรงเรียนรัฐบาล โรงเรียนเอกชนทั่วไปจะค่อนข้างแพง มีมหาวิทยาลัยรวมทั้งหมด 11 แห่ง กล่าวกันว่าประเทศสวิตเซอร์แลนด์เป็นต้นกำเนิดของวิชาการโรงแรม จึงทำให้สาขานี้มีนักเรียนไทยให้ความสนใจและไปเรียนมากที่สุดนั่นเอง
       
       อันดับที่ 14 : โปแลนด์ (Poland) PTS: 18
         
       ประเทศโปแลนด์เป็นอีกหนึ่งประเทศที่มีระบบการศึกษาดีที่สุดในโลกประเทศหนึ่ง และสาขาวิชาที่ขึ้นชื่อคือ “สาขาแพทย์” และเป็นหนึ่งในประเทศที่อยู่ในเครือข่าย European Union เพื่อแลกเปลี่ยนด้านอื่นๆ รวมทั้งการศึกษา ในปัจจุบัน  โรมาเนีย, เบลเยี่ยม, ฟินแลนด์, กรีซ, อิตาลี, สเปน, โปตุเกส และโปแลนด์ จะรับนักศึกษาโดยพิจารณาจาก GPA ชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย และ Biology, Chemistry ,Physic เป็นตัววัดการได้เข้าศึกษาถึง 90 %  และ อีก 10 % คือคุณสมบัติพิเศษเช่นภาษาอังกฤษ เป็นต้น หลักสูตรแพทย์ในโปแลนด์ยังได้รับการรับรองจากแพทย์สภาอีกด้วย
       
       อันดับที่ 13 : นิวซีแลนด์ (New Zealand) PTS: 18
         
       เนื่องจากประเทศนิวซีแลนด์เคยตกเป็นอาณานิคมของอังกฤษมาก่อน จึงได้รับการถ่ายทอดวัฒนธรรมและระบบการศึกษาแบบอังกฤษมาใช้จนถึงปัจจุบัน ทำให้นิวซีแลนด์เป็นประเทศหนึ่งที่มีการศึกษาที่มีคุณภาพและเป็นที่ยอมรับทั่วโลก นอกจากนี้นิวซีแลนด์ยังมีสภาพแวดล้อมที่เหมาะแก่การเรียนหนังสือ นักเรียนต่างชาติก็เป็นที่ต้อนรับของชาวนิวซีแลนด์ มหาวิทยาลัยในนิวซีแลนด์มีทั้งหมด 8 แห่ง เป็นของรัฐบาลทั้งหมด และได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติทั้งด้านวิชาการและวิชาชีพอีกด้วย
       
       อันดับที่ 12 : รัสเซีย (Russia) PTS: 23
         
       รัสเซียให้ความสำคัญกับการศึกษามาตั้งแต่ยุคสหภาพโซเวียต จึงทำให้ประเทศรัสเซียเป็นประเทศที่มีการศึกษาที่มีคุณภาพสูงแห่งหนึ่ง ชาวรัสเซียส่วนมากจึงสามารถสำเร็จการศึกษาขั้นต่ำทุกคน นอกจากนั้นชาวรัสเซียยังเป็นนักอ่านหนังสือพิมพ์มากที่สุดประเทศหนึ่งในโลก มีการศึกษาหาความรู้กันอย่างจริงจัง อีกทั้งมีวิชาการ ความรู้และเทคโนโลยีเป็นของตนเองมาเป็นเวลานาน นอกจากนี้ค่าใช้จ่ายทางด้านการศึกษาก็นับว่าไม่สูงมาก เมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ อีกด้วย
       
       อันดับที่ 11 : ไอร์แลนด์ (Ireland) PTS: 28
         
       อีกหนึ่งประเทศที่มีระบบการศึกษาที่ดีเยี่ยมอันดับต้นๆ ของโลก โดยรัฐบาลไอร์แลนด์มุ่งมั่นจะสร้างประเทศให้เป็นสังคมแห่งการเรียนรู้ที่ทันสมัย นอกจากนี้ประเทศไอร์แลนด์ยังเป็นหนึ่งในประเทศที่มีผู้นิยมมาเรียนภาษาอังกฤษมากที่สุด โดยในแต่ละปีมีจำนวนนักเรียนประมาณ 200,000 คน ที่มาจากหลากหลายประเทศทั่วโลก โดยมีหน่วยงานของรัฐบาลไอร์แลนด์รับรองคุณภาพทางการศึกษา
       
       อันดับที่ 10 : เยอรมนี (Germany) PTS: 28
         
       เยอรมันเป็นประเทศหนึ่งในกลุ่ม OECD ที่ให้ความสำคัญกับเรื่องการศึกษาเป็นอย่างมาก ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของเด็กๆ อยู่ในระดับสูงทั้งในระดับมัธยมศึกษา และในระดับอุดมศึกษา การเรียนในระดับอุดมศึกษาของเยอรมันนั้น สามารถเลือกเรียนในสถาบันต่างๆ 5 ประเภทด้วยกันคือ Universitaet เน้นการเรียนการสอนทางด้านทฤษฏี, Fachhochschule มหาวิทยาลัยเน้นทางปฏิบัติ, Gesamthochschule รวม Universitaet และ Fachhochschule ไว้ในสถาบันเดียวกัน, Paedagogische Hochschule วิทยาลัยครู และ Kunsthochschule วิทยาลัยศิลปะ
       
       อันดับที่ 9 : เดนมาร์ก (Denmark) PTS: 29
         
       ประเทศเดนมาร์กมีระบบการศึกษาที่ได้รับการพัฒนาและมีความน่าสนใจ อาทิเช่น ระบบการศึกษาภาคบังคับที่ยืดหยุ่น การศึกษามัธยมศึกษาตอนปลายที่หลากหลาย การศึกษาต่อเนื่องที่หลายหน่วยงานมีส่วนร่วม การเน้นการวิจัยในระดับอุดมศึกษา นอกจากนั้นยังเปิดโอกาสให้ผู้ปกครองและนักเรียนมีส่วนร่วมออกความคิดเห็น นักเรียนสามารถมีส่วนร่วมในการตัดสินใจเรื่องโรงเรียนและการศึกษาได้อีกด้วย
       
       อันดับที่ 8 : แคนาดา (Canada) PTS: 41
         
       แคนาดาเป็นประเทศที่มีคุณภาพการศึกษาสูง ระบบการเรียนของแคนาดา จะอยู่ในความรับผิดชอบของแต่ละจังหวัดและมณฑล โดยจะมีความแตกต่างกันเพียงเล็กน้อย ยกเว้นในควิเบก (Quebec) ซึ่งจะมีระบบการศึกษาที่แตกต่างออกไป ประกอบด้วยระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษา วิทยาลัยทั่วไปและวิทยาลัยอาชีพ (CEGEP) นอกจากนี้ประเทศแคนาดายังเป็นประเทศที่มีมาตรฐานคุณภาพชีวิตที่ดีติดอันดับโลกอีกด้วย
       
       อันดับที่ 7 : เนเธอแลนด์ (Netherlands) PTS: 42
         
       ประเทศเนเธอแลนด์ดินแดนกังหันลม จุดหมายปลายทางที่นักศึกษาจากทั่วโลกที่นิยมมาเรียนต่อตั้งแต่ระดับปริญญาตรีถึงปริญญาเอกไม่แพ้ประเทศอื่นๆ ในแถบยุโรป ระบบการศึกษาของประเทศเนเธอร์แลนด์แตกต่างจากที่อื่น เพราะที่นี่จะให้อิสระโรงเรียนในการจัดการศึกษาอย่างเต็มที่ รัฐบาลจะไม่เข้าไปแทรกแซงเรื่องการบริหารจัดการอีกด้วย
       
       อันดับที่ 6 : ฮ่องกง (Hong Kong) PTS: 43
         
       ฮ่องกงใช้เวลาทำการปฏิรูปการศึกษาอยู่ 12 ปี โดยเริ่มเมื่อ ปี ค.ศ. 2000 การปฏิรูปการศึกษาประสบผลสำเร็จอย่างน่าชื่นชม ฮ่องกงกล้าที่จะยกเลิกระบบการศึกษาแบบดั้งเดิมของอังกฤษแทบทั้งหมด สร้างความเป็นนานาชาติที่เชื่อมโยงสัมพันธ์กับวิถีชีวิตเทคโนโลยีที่มีความก้าวหน้าได้อย่างเหมาะสมได้ทุกระบบ ยกเลิกการสอบแบบ o-Level และ A-Level มาเป็นการสอบระดับชาติเพียง 1 ครั้ง ขยายการศึกษาภาคบังคับจาก 9 ปี เป็น 12 ปี ขยายเวลาเรียนจบในระดับปริญญาตรีจาก 3 ปี เป็น 4 ปี เป็นต้น
       
       อันดับที่ 5 : สหราชอาณาจักร (United Kingdom) PTS: 48

        การศึกษาภาคบังคับของสหราชอาณาจักร เริ่มตั้งแต่อายุ 5 ปี ไปจนถึง 16 ปี โรงเรียนมีทั้งประเภท โรงเรียนรัฐบาล และโรงเรียนเอกชน การศึกษาในระดับมหาวิทยาลัยปัจจุบันมหาวิทยาลัยของสหราชอาณาจักรมีประมาณ 96 แห่ง เป็นของรัฐบาลเกือบทั้งหมด ยกเว้น University of Buckingham ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยเอกชนเพียงแห่งเดียวการศึกษาระดับอุดมศึกษา
       
       อันดับที่ 4 : ฟินแลนด์ (Finland) PTS: 48
         
       โรงเรียนในประเทศฟินแลนด์ไม่มีเครื่องแบบนักเรียน ไม่มีการสอบเข้าสถานศึกษา ไม่มีค่าธรรมเนียมทางการศึกษา ไม่มีการจัดอันดับสถานศึกษา ไม่มีหน่วยงานคอยควบคุมวัดระดับเพื่อประเมินผล การศึกษาภาคบังคับเริ่มต้นเมื่อเด็กอายุ 7 ปี ไม่เน้นการเรียนอนุบาลแต่จะเน้นให้อยู่กับครอบครัวให้มากที่สุด ระดับประถมจะใช้เวลาเรียนน้อยและให้เด็กได้ทำในสิ่งที่สนใจมากกว่า ที่สำคัญจะไม่เน้นเรื่องการแข่งขันจึงไม่มีเกรดเฉลี่ย
       
       อันดับที่ 3 : สิงคโปร์ (Singapore)
         
       รัฐบาลสิงคโปร์ให้ความสำคัญกับการศึกษามาก โดยถือว่าประชาชนเป็นทรัพยากรที่สำคัญ และมีค่าที่สุดของประเทศ จึงสนับสนุนด้านการศึกษาจนเสมือนกับเป็นการศึกษาแบบให้เปล่า โรงเรียนในระดับประถม และมัธยมล้วนเป็นโรงเรียนของรัฐบาลหรือกึ่งรัฐบาล สถานศึกษาของเอกชนในสิงคโปร์ มีเฉพาะในระดับอนุบาล และโรงเรียนนานาชาติเท่านั้น การเรียนการสอนในประเทศสิงค์โปร์นี้จะเน้นความง่าย เรียนจากความเป็นจริง และสิ่งที่จำเป็นต่อการใช้ชีวิตในโลกยุคใหม่ 4 ด้านคือ เทคโนโลยี คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และภาษา
       
       อันดับที่ 2 : ญี่ปุ่น (Japan) PTS: 55
         
       ประเทศญี่ปุ่น เป็นประเทศที่มีมาตรฐานทางด้านการศึกษาในระดับสูง โดยระบบการศึกษาของประเทศได้รับต้นแบบมาจากระบบการศึกษาของหลายๆ ประเทศ อาทิเช่น ประเทศอังกฤษ, ฝรั่งเศส และอเมริกา นอกจากเทคโนโลยีที่มาใช้ในการศึกษาได้อย่างทั่วถึงแล้ว ความสำเร็จทางการศึกษาของญี่ปุ่นอยู่ในระดับสูงเมื่อเทียบกับมาตรฐานสากล ในการสอบวัดความรู้ด้านคณิตศาสตร์นานาชาติ เด็กญี่ปุ่นถูกจัดให้อยู่ในอันดับต้นๆ มาโดยตลอด
       
       อันดับที่ 1 : เกาหลีใต้ (South Korea) PTS: 59
         
       ระบบการศึกษาของเกาหลียุคใหม่ มาแรงแซงทุกประเทศ “New Education System” มุ่งพัฒนาเครือข่ายสารสนเทศเพื่อการเป็นสังคมแห่งความรู้ สร้างสภาวะแวดล้อมที่กระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้เพื่อให้คนเกาหลีมีความรู้ ความสามารถ มีความทันสมัย และที่สำคัญคือมีจริยธรรม แต่ยังคงความเป็นเลิศด้านการศึกษาและดำรงมาตรฐานของระบบการศึกษาของเกาหลี ดังจะเห็นได้จากนักเรียน-นักศึกษาของประเทศเกาหลีจะเรียนหนักมาก ผู้ปกครองก็ให้การสนับสนุนด้านการศึกษาเป็นอย่างดี อีกทั้งยังนำเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาใช้ในการเรียนการสอนอีกด้วย
       
       *PTS: Calculated from 3 international education ranking systems from last year’s final rankings
       
       ที่มา : http://worldtop20.org/

ASTVผู้จัดการออนไลน์    8 เมษายน 2558

การดูแลสุขภาพและสาธารณสุขในยุคปัจจุบันนั้น ความเกี่ยวข้องระหว่างศาสนากับสุขภาพเป็นเรื่องสำคัญประการหนึ่งที่มีการกล่าวถึงอยู่ไม่น้อย ดังเช่นศาสนาอิสลาม หากย้อนกลับไปพิจารณาวิถีของอิสลาม ซึ่งเป็นวิถีในการดำเนินชีวิตที่สมบูรณ์และครอบคลุมทุกๆ ด้าน (The way of life) เรื่องสุขภาพและความเจ็บป่วยนั้น อิสลามได้พูดถึงอย่างละเอียดทั้งด้านการส่งเสริม ป้องกัน บำบัดรักษา และฟื้นฟูสมรรถภาพ เป็นสิ่งที่มุสลิมทุกคนต้องนำมาปฏิบัติ

เราจะพบว่า วิถีชีวิตประจำวันของผู้นับถือศาสนาอิสลามดำเนินไปตามหลักคำสอนของอิสลามที่ครอบคลุมทุกอย่างเกี่ยวกับชีวิตของมนุษย์ เริ่มตั้งแต่หัวใจ และจิตใจของมนุษย์จนครอบคลุมทุกส่วนของร่างกาย และสภาพแวดล้อมที่มนุษย์ใช้ชีวิตอยู่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการกำหนดกรอบความสัมพันธ์อย่างเป็นระบบระหว่างสุขภาพกับศาสนพิธี หรือ “อิบาดะอ์” เช่น การละหมาด การถือศีลอด การอาบน้ำละหมาด การออกกำลังกาย โภชนาการ การพักผ่อน การป้องกัน การรักษา การปฏิบัติตามคำสอนของอิสลามจึงเป็นการปฏิบัติดีเกี่ยวกับสุขภาพไปพร้อมกันด้วย

คำสอนทั่วไปของอิสลามเกี่ยวกับสุขภาพที่มีการปฏิบัติกันในชีวิตประจำวัน ได้แก่ ด้านความสะอาด  ชาวมุสลิมถือว่าความสะอาดทางจิตใจมีความสำคัญ หมายถึงการตั้งมั่นต่ออัลลอฮแต่เพียงผู้เดียว และยังรวมถึงการขัดเกลาจิตใจให้ปลอดจากความอิจฉาริษยา ส่วนความสะอาดของร่างกายนั้นก็สำคัญไม่น้อยไปกว่า จะพบว่ามีกฎเกณฑ์กำหนดไว้มากมาย เช่น การขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศชาย การตัดเล็บ การแปรงฟัน การสวมใส่เสื้อผ้าที่สะอาด ฯลฯ

ด้านโภชนาการ  เท่าที่พบหลักฐานโภชนาการตามแนวทางของอิสลามนั้น อาหารต้องครอบคลุมถึงอาหารทุกชนิดที่จำเป็นต่อร่างกาย เน้นความสำคัญของ นม น้ำผึ้ง เนื้อ ผลไม้ และผักต่างๆ ให้ความสำคัญเรื่องความสะอาดของอาหาร ไม่รับประทานอย่างฟุ่มเฟือย เป็นต้น

ด้านการออกกำลังกาย อิสลามถือว่าการมีร่างกายที่แข็งแรงและสุขภาพดีเป็นความโปรดปรานจากอัลลอฮ การรักษาความแข็งแรงและสุขภาพร่างกายของชาวมุสลิมจึงถือเป็นการตระหนักต่อความโปรดปรานจากอัลลอฮ หรือเป็นการปฏิบัติทางศาสนาด้วยเช่นกัน

การป้องกันและบำบัดโรค ในหมู่ชาวมุสลิมให้ความสำคัญและเอาใจใส่ต่อเรื่องความสะอาด การบริโภคอาหารตามหลักโภชนาการ การออกกำลังกายเป็นประจำ และการมีเวลาพักผ่อนที่เพียงพอ ตลอดจนมีวิธีการในการควบคุมโรคติดต่อเพื่อไม่ให้แพร่ระบาดด้วย

สำหรับ สุขภาพในศาสนพิธี ของอิสลามนั้น เป็นทั้งกฎเกณฑ์เพื่อฝึกควบคุมร่างกายและส่งเสริมสุขภาพจิตไปพร้อมๆ กัน ในการละหมาด มุสลิมทุกคนจะทำการละหมาดภาคบังคับวันละห้าเวลา ความสะอาดถือเป็นเงื่อนไขสำคัญในการละหมาดแต่ละครั้ง คือต้องสะอาดทั้งสถานที่ เสื้อผ้าที่ใช้ รวมทั้งต้องอยู่ในสภาพที่สะอาดด้วยการอาบน้ำหรืออาบน้ำละหมาด ในการถือศีลอด ทุกๆ ปีมุสลิมจะถือศีลอดหนึ่งเดือน คือเดือนเราะมะฎอน

นอกจากนั้นอิสลามยังส่งเสริมให้มีการถือศีลอดในโอกาสต่างๆ รวมทั้งการถือศีลอดในวันจันทร์และพฤหัสบดี หรืออย่างน้อยที่สุดในแต่ละเดือนจะถือศีลอดไม่น้อยกว่าสามวัน ซึ่งเป็นการกระทำแบบสมัครใจ กล่าวได้ว่าการถือศีลอดมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับการสร้างสุขภาพ นั่นคือการสร้างระเบียบวินัยต่อร่างกายด้วยการฝึกความอดทนและการปรับตัว ในขณะที่การประกอบพิธีฮัจญ์นั้นจะกระทำไม่ได้เลยหากมีสุขภาพกายไม่ดี เพราะต้องใช้กำลังกายในการหมุน การเดินที่เป็นองค์ประกอบหรือเงื่อนไขของพิธีฮัจญ์

อย่างไรก็ตาม การปฏิบัติในศาสนพิธีของอิสลามก็มีข้อยกเว้นสำหรับมุสลิมที่เจ็บป่วยหรืออยู่ระหว่างการเดินทางด้วย ดังนั้นแล้วการปฏิบัติตัวเป็นมุสลิมที่ดีจึงสอดคล้องกับการสร้างเสริมสุขภาพอันเป็นวิถีของอิสลามที่ปฏิบัติสืบต่อกันมานับจากอดีตจนปัจจุบัน

เก็บความจาก

อิสมาแอ อาลี , อิสลามกับการสร้างพฤติกรรมเพื่อสุขภาวะ. แหล่งที่มา : http://resource.thaihealth.or.th/library/10533

กิตติกร  มีทรัพย์, การแพทย์อิสลาม, 2529.แแหล่งที่มา : http://beauty--infinity.blogspot.com/2014/11/blog-post_22.html


Wed, 2015-02-04
http://www.hfocus.org/content/2015/02/9224