การอนุรักษ์ป่าไม้ด้วยการ “บวชต้นไม้” ซึ่งเป็นกุศโลบายไม่ให้คนตัดไม้ทำลายป่า เป็นสิ่งที่เรารู้จักกันดี แต่สำหรับชาวบ้านท้องตมใหญ่ อำเภอสวี จังหวัดชุมพร ที่นี่เขาใช้การ “บวชทะเล” ซึ่งเป็นทั้งการอนุรักษ์ท้องทะเลและพันธุ์สัตว์น้ำ และยังเป็นการกระตุ้นจิตสำนึกในการรักษาสิ่งแวดล้อมให้แก่คนในชุมชนอีกด้วย
“บ้านท้องตมใหญ่” เป็นหมู่บ้านชาวประมงชายฝั่งทะเล ตัวหมู่บ้านตั้งอยู่ในอ่าวโค้งรูปเกือกม้า โค้งอ่าวด้านในเป็นป่าชายเลน ส่วนในท้องทะเลนั้นก็อุดมสมบูรณ์ไปด้วยสัตว์ทะเลนานาชนิด ที่เป็นเช่นนี้ส่วนหนึ่งมาจากการ “บวชทะเล” ของชาวบ้านท้องตม ที่ถือเป็นหนึ่งเดียวในไทยหรือในโลกก็ว่าได้ ที่มีการจัดกิจกรรมเช่นนี้
การบวชทะเลของบ้านท้องตมใหญ่ เป็นการนำเอาพิธีทางศาสนามาควบรวมกับการอนุรักษ์ โดยการนิมนต์พระสงฆ์มาทำพิธีและทำบุญกันที่บริเวณสะพานปลาของหมู่บ้าน และหลังจากทำพิธีบนฝั่งเสร็จชาวบ้านและสมาชิกเครือข่ายนักอนุรักษ์ที่มาร่วมงานก็จะลงเรือเพื่อช่วยกันนำ “ซั้ง” หรือเครื่องมือหาปลาภูมิปัญญาชาวบ้านที่ทำโดยนำเอาไม้ไผ่หรือทางมะพร้าวมาทำเป็นกระโจม ลงไปวางใต้น้ำเพื่อสร้างเป็นบ้านและล่อให้ปลามาอยู่รวมกัน โดยเมื่อวางซั้งแล้วจะใช้ทุ่นกั้นเป็นเขตห้ามทำการประมง เพื่อให้พื้นที่แห่งนี้เป็นเขตสงวนรักษาให้ปลาวางไข่ออกลูกออกหลาน จนบริเวณนี้เป็นชุมชนปลาขนาดใหญ่
นอกจากการวางซั้งแล้ว ทุกคนก็จะร่วมกันทิ้งระเบิดชีวภาพ ปล่อยปลา ปล่อยกุ้งในอ่าว จนทุกวันนี้ปัญหาความเสื่อมโทรม หรือปัญหาสัตว์น้ำมีจำนวนลดน้อยลงนั้นไม่เรียกว่าเป็นปัญหาแก่ชาวประมงบ้านท้องตมใหญ่อีกต่อไป โดยตัวชี้วัดความอุดมสมบูรณ์อย่างหนึ่งของอ่าวท้องตมก็คือ “ม้าน้ำ” ที่สามารถพบเห็นได้ตามแม้ตามเสาบ้านที่ปลูกในทะเล
การบวชทะเลนั้นจัดขึ้นอย่างต่อเนื่องมาเป็นปีที่ 4 สำหรับในปีนี้ ชาวชุมชนชาวท้องตมใหญ่ ร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานชุมพร หน่วยงานภาครัฐและเอกชน อำเภอร่วมกันจัดโครงการ “บวชทะเลท้องตมใหญ่ สงวนรักษาร้อยล้านชีวิต” เพื่อถวายเป็นพระราชกุศล แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในวโรกาสมหามงคลสมัย เฉลิมพระชนมพรรษา ครบ 85 พรรษา โดยจะจัดขึ้นในวันที่ 9 มิถุนายน 2555 ณ บริเวณท่าเทียบเรือประมงบ้านท้องตมใหญ่ ตำบลด่านสวี อำเภอสวี จังหวัดชุมพร
ผู้ที่สนใจสามารถมาร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการบวชทะเลและอนุรักษ์พันธุ์ปลาในอ่าวท้องตมใหญ่ โดยในงานจะมีกิจกรรมการมอบปะการังเทียม พิธีทางศาสนา ลงเรือไปปล่อยปลา ปล่อยกุ้ง ปล่อยเต่า ปล่อยหอยมือเสือ และทิ้งก้อนจุลินทรีย์กลางทะเล โดยทางชุมชนได้เตรียมเรือไว้สำหรับนักท่องเที่ยวและผู้มาร่วมงานฟรีทุกรายการ
อีกทั้งยังเป็นโอกาสดีที่จะได้มาเยือน “โฮมสเตย์บ้านท้องตมใหญ่” ที่มีบ้านพักให้บริการจำนวน 8 หลัง แต่ละหลังมีบรรยากาศที่น่าประทับใจด้วยชานบ้านที่ยื่นออกไปในทะเล เปิดมุมมองกว้างไกลไปยังเวิ้งอ่าวท้องตมด้านนอก ที่สามารถกระโดดเล่นน้ำ หรือพายเรือคายัคจากระเบียงบ้านได้เลย รวมทั้งยังสามารถชิมอาหารทะเลสดๆ ทั้งปลา หมึก กุ้ง กั้ง จากแม่ครัวฝีมือเยี่ยม และสนุกสนานกับกิจกรรมต่างๆ เช่น กิจกรรมการปลูกป่าชายเลน การตกปลา ลากปลา คล้องกุ้ง และตกหมึกกล้วย การดำน้ำตามเกาะต่างๆ ในทะเลชุมพร เช่น เกาะทองแก้ว เกาะมัดหวายใหญ่ และเกาะกุลา ก็ได้เช่นกัน
ASTVผู้จัดการออนไลน์ 22 พฤษภาคม 2555
